Κάποιοι είναι Σμιτικοί στην πολιτική. Ο Γερμανός φιλόσοφος και πολιτικός στοχαστής Καρλ Σμιτ υποστήριζε πως πυρήνας της πολιτικής είναι ο διαχωρισμός μεταξύ φίλων και εχθρών, γράφει η Κατερίνα Τζωρτζινάκη.
Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]
Κάποιοι είναι Σμιτικοί στην πολιτική. Ο Γερμανός φιλόσοφος και πολιτικός στοχαστής Καρλ Σμιτ υποστήριζε πως πυρήνας της πολιτικής είναι ο διαχωρισμός μεταξύ φίλων και εχθρών.
Αφήνω το θεωρητικό και πιάνω το πρακτικό. Δεν λέω, τούτη η θεώρηση έχει κάτι το βολικό. Τα κουτάκια. Μα, όταν ξέρεις σε τι κόσμο ζεις, πώς μπορείς να φωνάζεις; Απλώς παρατηρείς.
«Κοιτάζω τη σιωπηλή λίμνη/ Που το νερό της η πνοή του αέρα ρυτιδώνει/ Μη γνωρίζοντας αν τα επινοώ όλα εγώ/ Ή εάν όλα ανίδεα είναι/ Η λίμνη τίποτα δε λέει. Τ’ αεράκι/ Σαλεύει, μα δε με αγγίζει,/ Δεν ξέρω αν είμαι ευτυχής/ Ούτε αν επιθυμώ να είμαι»
Ο Πεσόα δεν ξέρει αν είναι ευτυχής, ούτε καν αν το επιθυμεί. Ψύχραιμος και μετρημένος, με τα μεγάλα λόγια είναι μαλωμένος. Αυτή η ψυχραιμία λείπει από την πολιτική (επι)κοινωνία. Υπερβάλλει ή αποκλείει, ισχυρίζεται ότι διαθέτει μια γνώση από το ύψος της οποίας μπορεί να διορθώνει τον κόσμο.
Δεν αφήνει καθόλου χώρο στην αμφιβολία, στην αβεβαιότητα ή στην τύχη. Έχει τη λύση, που ο εχθρός θα απορρίψει.
Μια περσόνα και ο φίλος και ο εχθρός. Δε θέλω να ‘μαστε ούτε φίλοι ούτε εχθροί, θέλουν να μη θυμάμαι ότι οι περσόνες έχουν γίνει ισχυρότερες από τον άνθρωπο που τις φορά και αυτό με αφορά.
Ένας κόσμος, θα το πω, παρενδυτικός. Για να στέκεται στο ύψος του θεάματος, επιτρέπει τις πιο εξωφρενικές υποθέσεις και αντιθέσεις, σε βάρος του περιεχομένου, της θέσης. Γι’ αυτό και είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις ποιος είναι τι, τι πρεσβεύει και αν μπορεί. Βάλτε την κομματική περσόνα κάποιων και πείτε μου αν θα μπορούσαν να είναι στον συνδυασμό του εχθρού του μεγάλου. Άνετα, ενίοτε ξεδιάντροπα.
Έχουν τόσες περσόνες όσες ο Πεσόα και τις δέχονται όλες εξίσου ή εντελώς συμπτωματικά βρίσκονται στον εκάστοτε συνδυασμό, αφού έχει σημασία ποιος πρόλαβε να τους κάνει πρόταση;