Ισραηλινοπαλαιστινιακή σύρραξη: Η ζωή στη Λωρίδα της Γάζας

Η «ιστορία» κρατάει μήνες και ακολουθεί το ίδιο μοτίβο: ρουκέτες από τη Λωρίδα της Γάζας, αεροπορικές επιδρομές ως αντίποινα από την πλευρά του Ισραήλ. Οι Παλαιστίνιοι βυθίζονται σε υπόγεια, οι Ισραηλινοί κρύβονται σε καταφύγια. Κάθε φλόγα και μια νέααπειλή πολέμου. Και όλα επανέρχονταν σε δήθεν φυσιολογικούς ρυθμούς με το πρώτο φως της ημέρας. Έως την Παρασκευή, οπότε η ένταση κλιμακώθηκε επικίνδυνα και η Μέση Ανατολή έγινα ξανά «καζάνι που βράζει».

Συνολικά, περίπου 450 ρουκέτες έχουν εκτοξευθεί τα τελευταία δύο 24ωρα από τη Λωρίδα της Γάζας προς το Ισραήλ, το οποίο έχει απαντήσει με περισσότερες από 200 αεροπορικές επιδρομές. Μέχρι στιγμής, τέσσερις άμαχοι Ισραηλινοί έχουν χάσει τη ζωή τους και 19 Παλαιστίνιοι. Έπειτα και από το αιματηρό αυτό Σαββατοκύριακο, η Λωρίδα της Γάζας έρχεται ξανά στο προσκήνιο. Πώς είναι η ζωή των Παλαιστινίων της περιοχής; Βάσει στοιχείων του ΟΗΕ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, το BBC δίνει την εξής εικόνα:

Πατρίδα περίπου 1,9 εκατομμυρίων ανθρώπων, η Γάζα έχει μήκος μόλις 41 χλμ. και πλάτος 10 χλμ, ένας θύλακας που περιβάλλεται από την Μεσόγειο και συνορεύει με το Ισραήλ και την Αίγυπτο.

Η περιοχή ανήκε στο παρελθόν στην Αίγυπτο, η οποία συνεχίζει να έχει τον έλεγχο των νότιων συνόρων, ενώ το Ισραήλ την κατέλαβε κατά τον πόλεμο των Έξι Ημερών, το 1967. Το Ισραήλ απέσυρε τα στρατεύματα και τους περίπου 7.000 εποίκους το 2005, ενώ η περιοχή είναι υπό τον έλεγχο της Παλαιστινιακής Αρχής. Από το 2007 έως το 2014 διοικούνταν από την Χαμάς.  Η Χαμάς κέρδισε τις εκλογές του 2006, όμως στη συνέχεια ακολούθησε η σύγκρουση με τη Φατάχ.

Όταν η Χαμάς πήρε τον έλεγχο στη Γάζα, το Ισραήλ επέβαλε εμπάργκο στην περιοχή απαγορεύοντας τη μετακίνηση αγαθών και ανθρώπων εντός και εκτός του θύλακα. Η Αίγυπτος μπλόκαρε τα νότια σύνορα. Το 2014 Χαμάς και Ισραήλ συγκρούστηκαν ξανά.

Ελευθερία μετακίνησης

Η ελευθερία μετακίνησης και πρόσβασης στη Γάζα μειώθηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό  από το 2013 κι έπειτα, όταν η Αίγυπτος έθεσε νέους περιορισμούς στο πέρασμα της Ράφα και άσκησε επιθετική πολιτική καταστρέφοντας τα τούνελ μέσω των οποίων περνούσαν αγαθά μέσα στη Γάζα.

Η αιγυπτιακή πλευρά των συνόρων έχει παραμείνει κλειστή από τον Οκτώβριο του 2014 και έχει ανοίξει μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Σύμφωνα με έκθεση του Γραφείου Συνεργασίας για Ανθρωπιστικά Θέματα του ΟΗΕ το πέρασμα της Ράφα παρέμεινε ανοιχτό για μόλις 17 ημέρες τον Απρίλιο του 2018, όταν και περίπου 23.000 άνθρωποι θέλησαν να λάβουν άδεια για να περάσουν.

Στον Βορρά, τα περάσματα στο Ισραήλ στο σημείο διέλευσης του Ερέζ αυξήθηκαν σημαντικά φέτος σε σύγκριση με το 2017, όμως εξακολουθούν να είναι πολύ πιο χαμηλά σε σχέση με τα προ εμπάργκο επίπεδα. Λιγότεροι από 240 Παλαιστίνιοι έφυγαν από τη Γάζα μέσω του Ισραήλ το πρώτο μισό του 2017, ενώ τον Σεπτέμβριο του 2000 περνούσαν 26.000 την ημέρα.

Οικονομία

Η Γάζα είναι πολύ πιο φτωχή απ’ ό,τι ήταν τη δεκαετία του 1990. Η οικονομία της είχε ανάπτυξη μόλις 0,5% το 2017 σύμφωνα με έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, ενώ το ετήσιο ΑΕΠ είναι 1.826 δολάρια, όταν το 1994 ήταν 2,659.

Το 2017 η Λωρίδα της Γάζας είχε το μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας από όλες τις χώρες που βρίσκονται στη βάση δεδομένων της Παγκόσμιας Τράπεζας με 44%, το διπλάσιο από το ποσοστό ανεργίας στη Δυτική Όχθη. Στους νέους η ανεργία άγγιζε το 60%.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία το ποσοστό της φτώχειας στη Γάζα αγγίζει το 39%, διπλάσιο από εκείνο της Δυτικής Όχθης, με την Παγκόσμια Τράπεζα να εκτιμά ότι θα ήταν ακόμη πιο ψηλό εάν δεν υπήρχαν χρήματα σε κοινωνικές παροχές, κυρίως μέσω της Υπηρεσίας Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών (UNRWA).

Εκπαίδευση

Το εκπαιδευτικό σύστημα της Γάζας είναι και αυτό υπό πίεση. Σύμφωνα με την UNRWA, το 94% από τα σχολεία έχει σύστημα με διπλές βάρδιες. Ένα σχολείο το πρωί, άλλο το βράδυ.

Η σύρραξη του 2014 είχε ως αποτέλεσμα να καταστραφούν 547 σχολεία, νηπιαγωγεία και κολέγια, αρκετά από τα οποία δεν έχουν επισκευαστεί ακόμη.

Πληθυσμός

Η Γάζα είναι πυκνοκατοικημένη. Υπολογίζεται ότι στον παλαιστινιακό θύλακα κατοικούν 5.500 άνθρωποι ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, αριθμός που αναμένεται να ξεπεράσει τις 6.000 μέχρι το 2020.

Στο τέλος της δεκαετίας ο πληθυσμός της Γάζας αναμένεται να ξεπεράσει τα 2,2 εκατομμύρια, ενώ μέχρι το 2030 θα είναι περισσότεροι από τρία εκατομμύρια.

Το Ισραήλ έχει δημιουργήσει μία νεκρή ζώνη κατά μήκος των συνόρων με το επιχείρημα της προστασίας από επιθέσεις ρουκετών, αλλά και για να μην υπάρχουν υπόγεια τούνελ. Η ζώνη αυτή μειώνει αρκετά τη γη που είναι διαθέσιμοι για να ζήσουν οι κάτοικοι και να καλλιεργήσουν.

Η Γάζα έχει έναν από τους νεότερους πληθυσμούς στον κόσμο, καθώς περισσότερο από το 40% είναι κάτω των 15 ετών.

Υγεία

Οι συνοριακοί περιορισμοί έχουν επιδεινώσει και την πρόσβαση στη δημόσια υγεία. Το κλείσιμο της Ράφα μείωσε τον αριθμό των ασθενών που ταξιδεύουν στην Αίγυπτο για νοσηλεία και θεραπείες. Πριν από το 2014 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμούσε ότι περίπου 4.000 άνθρωποι περνούσαν τα σύνορα με την Αίγυπτο κάθε μήνα μόνο για λόγους υγείας.

Πολύ λιγότερες είναι και οι άδειες που δίνει το Ισραήλ στην άλλη πλευρά των συνόρων. Το 2012 το 93% των αιτημάτων γινόταν αποδεκτό, ενώ το 2017 το ποσοστό έπεσε στο 54%.

Φάρμακα, προμήθειες και εξοπλισμός είναι πολύ περιορισμένα εξαιτίας του εμπάργκο.

Όπως και στον τομέα της εκπαίδευσης, ο ΟΗΕ έχει υπό την αιγίδα του 22 μονάδες υγείας, όμως αρκετά νοσοκομεία και κλινικές υπέστησαν καταστροφές σε προηγούμενες συρράξεις με το Ισραήλ, με τον συνολικό αριθμό των βασικών μονάδων υγείας να πέφτει από τις 56 το 2000 στις 48 σήμερα. Την ίδια περίοδο ο πληθυσμός της περιοχής διπλασιάστηκε.

Σίτιση

Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι στη Γάζα εκτιμάται ότι αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της πείνας, ενώ οι ισραηλινές απαγορεύσεις στην πρόσβαση σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις, αλλά και στο ψάρεμα έχουν επιδεινώσει την κατάσταση.

Οι κάτοικοι της Γάζας δεν επιτρέπεται να καλλιεργήσουν στην αποκαλούμενη νεκρή ζώνη στα σύνορα με το Ισραήλ κάτι που έχει φέρει μείωση της παραγωγής σχεδόν 75.000 τόνων ανά έτος. Η αγροτική παραγωγή στην περιοχή έχει πέσει από 11% του ΑΕΠ που ήταν το 1994 σε 5% το 2018. Η συγκεκριμένη απαγορευμένη περιοχή, μήκους 1,5 χλμ, θεωρείται η καλύτερη καλλιεργήσιμη γη.

Ενέργεια, νερό, αποχέτευση

Οι διακοπές ρεύματος είναι καθημερινό φαινόμενο στην Γάζα. Κατά μέσο όρο οι Παλαιστίνιοι έχουν περίπου τρεις με έξι ώρες ηλεκτρικό ρεύμα την ημέρα.

Η περιοχή λαμβάνει το μεγαλύτερο ποσοστό του ηλεκτρικού ρεύματος από το Ισραήλ, ενώ δέχεται συμπληρωματικά και μία μικρή ποσότητα από την Αίγυπτο, σε συνδυασμό με το μοναδικό εργοστάσιο παραγωγής ρεύματος που λειτουργεί στην περιοχή. Όλα αυτά μαζί φθάνουν μόλις το ένα τρίτο της ενέργειας που χρειάζεται η περιοχή.

Τόσο το εργοστάσιο ηλεκτρισμού της Γάζας όσο και αρκετές ιδιωτικές γεννήτριες λειτουργούν με πετρέλαιο, που είναι πολύ ακριβό, αλλά και σε μικρές ποσότητες.

Κοντά στην ακτή υπάρχουν κοιτάσματα φυσικού αερίου τα οποία, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, μπορούν να καλύψουν όλες τις ενεργειακές ανάγκες της περιοχής. Οποιοδήποτε πλεόνασμα θα μπορούσε να μεταφερθεί σε περαιτέρω ανάπτυξη.

Το εργοστάσιο ηλεκτρικής ενέργειας της Γάζας σχεδιάστηκε για να λειτουργεί με φυσικό αέριο και η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι εάν συμβεί αυτό θα εξοικονομηθούν εκατομμύρια δολάρια και θα αυξηθεί η παραγωγή.

Στη Γάζα βρέχει σπάνια και δεν υπάρχει μεγάλη πηγή νερού για να συμπληρώσει τις υπόγειες προμήθειες, που δεν είναι αρκετά μεγάλες για να καλύψουν τη ζήτηση.

Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα το νερό που φθάνει στα νοικοκυριά είναι κακής ποιότητας.

Μεγάλο είναι και το πρόβλημα της αποχέτευσης. Παρά το γεγονός ότι το 78% των νοικοκυριών είναι συνδεδεμένα με το δημόσιο δίκτυο αποχέτευσης, οι χώροι επεξεργασίας είναι υπερφορτωμένοι. Περίπου 90 εκατομμύρια λίτρα λυμάτων πηγαίνουν κατευθείαν στη Μεσόγειο ή σε λίμνες καθημερινά, όπερ σημαίνει ότι τα υπόγεια ύδατα είναι μολυσμένα.

naftemporiki.gr