Τρία πράγματα που μάθαμε(;) από τις ισπανικές εκλογές

Από την έντυπη έκδοση 

Του Μιχάλη Χατζηκωνσταντίνου
[email protected]

Οι ισπανικές εκλογές ερμηνεύτηκαν στη χώρα μας με κομματικά γυαλιά. Ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε ότι δεν είδε την εκλογική φθορά των Podemos, η Ν.Δ. και το Ποτάμι μίλησαν για «ήττα του λαϊκισμού» παραγνωρίζοντας την ακροδεξιά εκδοχή του και το ΚΙΝΑΛ επιχείρησε να παραλληλιστεί με τους Σοσιαλιστές, παρά τους «βίους αντίθετους» των δύο κομμάτων.  Μια πιο προσεκτική ανάλυση του αποτελέσματος, όμως, επιτρέπει μερικές διαπιστώσεις και ισάριθμα συμπεράσματα με πιθανά πολιτικά διδάγματα για την Ελλάδα: 

• Το μαστιζόμενο από τα σκάνδαλα Λαϊκό Κόμμα καταποντίστηκε και η εκλογική επιρροή του δεξιού χώρου μοιράστηκε στα τρία, με ωφελούμενους τους Ciudadianos και το Vox. 
• Οι Σοσιαλιστές επανέκαμψαν προσελκύοντας δύο εκατ. περισσότερους ψηφοφόρους, πολλοί εκ των οποίων «επαναπατρίστηκαν» από τους Podemos. 
• Ακόμη ένα ακροδεξιό κόμμα, το Vox, εισέρχεται ορμητικά σε Κοινοβούλιο ευρωπαϊκού κράτους. 

Η κατάρρευση του Λαϊκού Κόμματος οφείλεται κατά μείζονα λόγο στην αδυναμία της ηγεσίας του να κατανοήσει τις εξελίξεις. Ο πρόεδρός του Πάμπλο Κασάδο εξέλαβε αφελώς τη γενική αποδοκιμασία στο δημοψήφισμα για την απόσχιση της Καταλονίας ως ευκαιρία ακροδεξιάς στροφής, με καταστροφικά αποτελέσματα. Οι μετριοπαθείς ψηφοφόροι κατευθύνθηκαν στους Ciudadianos, ενώ οι ακραιφνείς προτίμησαν την αυθεντική ακροδεξιά από την ερζάτς εκδοχή της. Το δίδαγμα είναι προφανές για τον Κυριάκο Μητσοτάκη, που μέχρι στιγμής, πάντως, αντιστέκεται στις πιέσεις των εγχώριων Κασάδο. 

Αντίστοιχα, η επανάκαμψη του Σοσιαλιστικού Κόμματος είναι απότοκο της στρατηγικής και της αποφασιστικότητας του πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ. Όχι μόνο απέτρεψε το σχέδιο της εσωκομματικής αντιπολίτευσης για «Πασοκοποίηση» και στήριξη της κυβέρνησης Ραχόι, αλλά τον ανέτρεψε και συνεργάστηκε με την Αριστερά από θέση ισχύος. Επένδυσε δε επιτυχώς στην ταυτοτική αντίθεση των Σοσιαλιστών προς τη Δεξιά συσπειρώνοντάς τους. Με λίγα λόγια, έπραξε όλα όσα αδυνατεί να συνειδητοποιήσει ή δεν αποτολμά το ΚΙΝΑΛ της Φώφης Γεννηματά. Και έδειξε ταυτόχρονα στον Αλέξη Τσίπρα ότι αντιδεξιά μέτωπα δεν χτίζονται με Πάνο Καμμένο. 

Όσο για την είσοδο του Vox στη Βουλή, τα αίτια είναι πρόδηλα, αλλά δυστυχώς όλοι κάνουν πως δεν τα βλέπουν. Ένα πολιτικό σύστημα ταυτισμένο με τη λιτότητα και βυθισμένο στη διαφθορά είναι ευάλωτο στον λαϊκισμό και την εθνικιστική αναδίπλωση. Και αυτό ισχύει και για την Ελλάδα.