Δεκατέσσερα σιδηροδρομικά έργα αλλάζουν ριζικά το δίκτυο της χώρας

Στο στάδιο είτε της υλοποίησης είτε της ωρίμανσης βρίσκονται, μέσα από το πρόγραμμα ΕΣΠΑ, δεκατέσσερα σημαντικά σιδηροδρομικά έργα, που πλέον είναι η γραμμή του πυρός στον κατασκευαστικό κλάδο και με την ολοκλήρωση των οποίων θα εκσυγχρονισθεί πλήρως το δίκτυο της χώρας. 

Σύμφωνα με τη δεύτερη αναθεώρηση του ΕΣΠΑ 2014-2020, το οποίο περιλαμβάνει και τη χρηματοδότηση από το CEF, που πραγματοποιήθηκε στο τέλος του περασμένου έτους με σκοπό τον εξορθολογισμό του προγράμματος και την ένταξη ή απένταξη έργων ανάλογα με την ωριμότητα την οποία βρίσκονται, τα σιδηροδρομικά έργα που χρηματοδοτούνται είναι:

• Κατασκευή νέας διπλής σιδηροδρομικής γραμμής με σύγχρονες τεχνικές και λειτουργικές προδιαγραφές και εξασφάλιση της διαλειτουργικότητας του δικτύου, όπως η κατασκευή της νέας σιδηροδρομικής γραμμής Αθήνας (ΣΚΑ - Πάτρας) στα τμήματα Διακοπτό-Ροδοδάφνη και Ρίο - Πάτρα, η οποία θα διασυνδέει σιδηροδρομικά το λιμάνι και την πόλη της Πάτρας με την Αθήνα και το Εμπορευματικό Κέντρο στο Θριάσιο.
• Ηλεκτροκίνηση Σιδηροδρομικής Γραμμής Κιάτο - Ροδοδάφνη.
• Αναβάθμιση της υφιστάμενης μονής σιδηροδρομικής γραμμής και εγκατάσταση ηλεκτροκίνησης στο διασυνοριακό άξονα Θεσσαλονίκη - Προμαχώνας που διασυνδέει σιδηροδρομικά τη χώρα με τη Βουλγαρία και στη συνέχεια με τη Ρουμανία και τις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης και εντάσσεται στο Έργο Βασικού Δικτύου «Πολυτροπικός Διάδρομος Μεταφορών Ανατολής/Ανατολικής Μεσογείου - Orient/East-MedCorridor», καθώς και αναβάθμιση της σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκη - Ειδομένη που αποτελεί τη δεύτερη διασυνοριακή σιδηροδρομική πύλη της χώρας.
• Αναβάθμιση της σιδηροδρομικής σύνδεσης του 6ου προβλήτα του λιμένα Θεσσαλονίκης με το σιδηροδρομικό δίκτυο (ΠΑΘΕ/Π) και τη γραμμή Θεσσαλονίκη - Προμαχώνας.
• Εγκατάσταση σύγχρονων συστημάτων σηματοδότησης και τηλεπικοινωνιών σε επιλεγμένα τμήματα του σιδηροδρομικού δικτύου που σε συνδυασμό με άλλες παρεμβάσεις ολοκληρώνουν την εγκατάσταση παρόμοιων συστημάτων στον ΠΑΘΕ/Π, όπως ο εκσυγχρονισμός της σηματοδότησης-τηλεδιοίκησης στον σιδηροδρομικό άξονα ΠΑΘΕ/Π (πλην τμήματος Τιθορέα - Δομοκός), και η προμήθεια και εγκατάσταση συστήματος ραδιοκάλυψης GSM-R στον σιδηροδρομικό άξονα ΠΑΘΕ/Π.
• Κατασκευή νέας διπλής σιδηροδρομικής γραμμής Αθήνας (ΣΚΑ) - Πάτρας στο τμήμα Ροδοδάφνη - Ρίο (επιδομή, ηλεκτροκίνηση, σηματοδότηση).

Επίσης περιλαμβάνονται και άλλα έργα βελτίωσης κυρίως του σιδηροδρομικού ΠΑΘΕ/Π για εξασφάλιση συνεκτικού και διαλειτουργικού συστήματος σιδηροδρομικών μεταφορών υψηλής ποιότητας, καθώς και με συνδέσεις πόλων ανάπτυξης και λιμένων με τον ΠΑΘΕ/Π. Αυτά είναι:

• Η εγκατάσταση ηλεκτροκίνησης στον κλάδο του ΠΑΘΕ/Π Λάρισα - Βόλος
• Προαστιακή σύνδεση του Λουτρακίου (τουριστικός πόλος) με τον βασικό σιδηροδρομικό άξονα, καθώς και άλλες συνδέσεις (π.χ. ΒΙΠΕ, λιμάνια)
• Σύνδεση ΒΙΠΕ Κιλκίς με σιδηροδρομικό δίκτυο
• Σύνδεση ΒΙΠΕ Αλεξανδρούπολης με σιδηροδρομικό δίκτυο.

Ακόμα έχουμε έργα αναβάθμισης της σιδηροδρομικής υποδομής και επιδομής του σιδηροδρομικού άξονα ΠΑΘΕ/Π στην Περιφέρεια Αττικής. Οι δράσεις αφορούν αναβάθμιση της υφιστάμενης διπλής σιδηροδρομικής γραμμής με σύγχρονες προδιαγραφές λειτουργίας, με εγκατάσταση ηλεκτροκίνησης και συστημάτων διαχείρισης της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας για αύξηση χωρητικότητας και άρση των καθυστερήσεων, όπως:

• Αναβάθμιση του άξονα ΠΑΘΕ/Π στο τμήμα ΣΚΑ - Οινόη, που βελτιώνει στο τμήμα αυτό τα λειτουργικά χαρακτηριστικά του βασικού σιδηροδρομικού άξονα της χώρας.
• Αναβάθμιση του τμήματος Πειραιάς - Αθήνα - 3 Γέφυρες και του Σιδηροδρομικού Σταθμού Αθηνών (και σύνδεση με Μετρό), που αποτελούν έργα υποδομής απαραίτητα για την εξυπηρέτηση των καθημερινών μετακινήσεων των κατοίκων του Νομού Αττικής (προαστιακού επιπέδου) και συνολικά της χώρας, δεδομένου ότι ο Σ.Σ. Αθηνών αποτελεί κομβικό σημείο για τις μετακινήσεις στον υπεραστικό σιδηροδρομικό άξονα ΠΑΘΕΠ. Παράλληλα, η υλοποίηση των δράσεων συμβάλλει στην εκπλήρωση των απαιτήσεων διαλειτουργικότητας του δικτύου.

Περιλαμβάνεται επίσης ένα αστικό σιδηροδρομικό έργο:

• Θέση σε λειτουργία του Δυτικού Προαστιακού Θεσσαλονίκης.

Τέλος, ένα σιδηροδρομικό έργο που χρηματοδοτείται από το ΠΕΠ Θεσσαλίας και αφορά:

• Αναβάθμιση της μονής σιδηροδρομικής γραμμής Παλαιοφάρσαλος - Καλαμπάκα (ηλεκτροκίνηση, σηματοδότηση).

Θεσσαλονίκη - Καβάλα - Ξάνθη

Εν τω μεταξύ, ένα από τα σημαντικά μελλοντικά έργα υποδομής της χώρας θα είναι η νέα μονή σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκη - Καβάλα - Ξάνθη. Η γραμμή αυτή θα είναι παραλιακή σχεδόν κατά μήκος της Εγνατίας Οδού και στόχος είναι να μειώσει τη χρονοαπόσταση σημαντικά.

Αυτό το έργο είναι τμήμα του λεγόμενου Sea2Sea, της ένωσης των λιμανιών της χώρας μας Θεσσαλονίκη, Καβάλα και Αλεξανδρούπολη με εκείνα του Μπουργκάς, της Βάρνας και του Ρούσε στη Βουλγαρία και αποτελεί το ανατολικό τμήμα της λεγόμενης Σιδηροδρομικής Εγνατίας.

Το κόστος για αυτήν τη νέα γραμμή κοστολογείται σε περίπου 1 δισ. ευρώ και περιλαμβάνει περίπου 215 χλμ. νέας ηλεκτροκινούμενης γραμμής, χωρισμένης σε δύο τμήματα.

Το πρώτο ξεκινά από τη Θεσσαλονίκη και φτάνει μέχρι τη Νέα Καρβάλη. Έχει μήκος 180χλμ. και προβλέπονται σημαντικά τεχνικά έργα, με αρχικό εκτιμώμενο κόστος 1 δισ. ευρώ. Οι μελέτες πραγματοποιούνται από τον ΟΣΕ. Το δεύτερο τμήμα είναι το Νέα Καρβάλη - Τοξότες Ξάνθης, όπου συναντά την υφιστάμενη γραμμή για Αλεξανδρούπολη. Έχει μήκος 35 χλμ. και περιλαμβάνει σταθμό στο νέο λιμάνι της Καβάλας, στη Νέα Καρβάλη. Το κόστος εδώ φτάνει τα 250 εκατ. ευρώ.

Στο σύνολό της η νέα γραμμή θα περιλαμβάνει ηλεκτροκίνηση, σηματοδότηση, ΕTCS και οι ταχύτητες θα φτάνουν μέχρι και 200 χλμ./ώρα. Θα μειώνει κατά 130 χλμ. την απόσταση μεταξύ των δύο πόλεων και το Θεσσαλονίκη - Ξάνθη θα διεξάγεται σε λιγότερο από δύο ώρες, ενώ αντίστοιχα θα μειώσει και την απόσταση μέχρι την Αλεξανδρούπολη σε περίπου 3 ώρες.

Στο τμήμα Νέα Καρβάλη - Τοξότες Ξάνθης οι μελέτες Γ’ φάσης (οριστικές μελέτες) ξεκίνησαν από τον Αύγουστο του 2018. Απώτερος στόχος είναι να βρεθεί χρηματοδότηση για την υλοποίηση αυτού του έργου, που θα εκμοντερνίσει τη γραμμή ανατολικά της Θεσσαλονίκης και δυνητικά θα μειώσει και τη χρονοαπόσταση και με την Κωνσταντινούπολη σημαντικά. Μόνο στο ελληνικό τμήμα η μείωση υπολογίζεται σε τρεις ώρες εφόσον φυσικά αναβαθμιστεί με ηλεκτροκίνηση-σηματοδότηση και το τμήμα Τοξότες - Αλεξανδρούπολη - Σύνορα.