Πόσο πιθανό είναι να ενωθούν όντως μετά τις ευρωεκλογές σε μια πολιτική ομάδα τα εθνολαϊκιστικά κόμματα της Ευρώπης, όπως οραματίζεται ο επικεφαλής της Λέγκας του Βορρά Σαλβίνι; Τι ενώνει και τι χωρίζει τους ακροδεξιούς;
Πόσο πιθανό είναι να ενωθούν όντως μετά τις ευρωεκλογές σε μια πολιτική ομάδα τα εθνολαϊκιστικά κόμματα της Ευρώπης, όπως οραματίζεται ο επικεφαλής της Λέγκας του Βορρά Σαλβίνι; Τι ενώνει και τι χωρίζει τους ακροδεξιούς;
Την ίδρυση της νέας πολιτικής ομάδας «Ευρωπαϊκή συμμαχία των ανθρώπων και των εθνών» ανακοίνωσε αυτή την εβδομάδα στο Μιλάνο ο επικεφαλής της ιταλικής Λέγκας του Βορρά Σαλβίνι, από κοινού με τους Γερμανούς εθνολαϊκιστές του ΑfD και εθνικιστικά κόμματα από τη Δανία και τη Φινλανδία.
Μέχρι στιγμής πάντως οι φιλοδοξίες του Ιταλού πολιτικού για τη συγκρότηση ενός ενιαίου πόλου δεν έχουν ευοδωθεί, διότι το ακροδεξιό στρατόπεδο στην Ευρώπη εξακολουθεί να είναι κατακερματισμένο. Οι ηγετικές φυσιογνωμίες του, όπως οι Λεπέν και Βίλντερς εξακολουθούν να συμμετέχουν στη συγκροτηθείσα το 2015 πολιτική ομάδα της Ευρώπης των Εθνών και της Ελευθερίας, το πολωνικό PiS ανήκει σε άλλα ομάδα, ενώ το Fidesz του Ούγγρου πρωθυπουργού Όρμπαν παραμένει στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα.
Διαφορετικές ιδέες και αντιλήψεις
Τι επιδιώκει λοιπόν σε αυτά τα συμφραζόμενα ο Σαλβίνι; Όπως εκτίμησε μιλώντας προς τη Γερμανική Ραδιοφωνία Deutschlandfunk, ο πολιτικός επιστήμονας και καθηγητής Πολιτικής Θεωρίας στη Δρέσδη Χανς Φορλέντερ, «θέλει να προκαλέσει μια δυναμική, ένα μομέντουμ, για να δείξει στους υπόλοιπους ότι εδώ προσφέρεται η ευκαιρία να αναδιαμορφωθεί η Ευρώπη. Ωστόσο υπάρχουν πολλές και διαφορετικές προσεγγίσεις για το μέλλον της Ευρώπης, διαφορετικές ιδέες για το προσφυγικό ζήτημα, το νόημα των ευρωεκλογών για τα εθνολαϊκιστικά κινήματα. Σε βαθμό που καθιστούν δύσκολο να ενωθούν όλες αυτές οι δυνάμεις. Το διαπιστώνουμε άλλωστε βλέποντας ότι μολονότι ο Σαλβίνι πάει συνεχώς σε Πολωνία και Ουγγαρία, μέχρι στιγμής κανένας από αυτές τις χώρες δεν συμμετέχει στην ευρωπαϊκή αυτή συμμαχία».
Όπως εκτιμά ο πολιτικός επιστήμονας, το μόνο που ενώνει τις εθνολαϊκιστικές δυνάμεις των διαφόρων ευρωπαϊκών χωρών είναι το ότι απορρίπτουν την Ε.Ε. στη σημερινή της μορφή. Όσον αφορά το ερώτημα όμως, ποια μορφή θα έπρεπε να έχει η Ευρώπη, οι ιδέες και τα οράματα, δε συμφωνούν. Αντιθέτως, υπάρχουν πολλές, διαφορετικές και εν μέρει διαμετρικά αντίθετες μεταξύ τους προσεγγίσεις. Ακόμη και στο κύριο πεδίο της πολιτικής τους δράσης που είναι το προσφυγικό.
«Η Ιταλία θέλει αφενός να περιορίσει ή και να καταστήσει αδύνατη τη μετανάστευση προς τα εξωτερικά σύνορα. Αφετέρου όμως ο Σαλβίνι θέλει να μεταφέρει μέρος των προσφύγων που είναι σήμερα ήδη στην Ιταλία σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, κάτι που με τη σειρά τους απορρίπτουν κατηγορηματικά τα κινήματα και κόμματα στις χώρες της ανατολικής και κεντρικής Ευρώπης. Γι’ αυτό και δεν έχει συγκροτηθεί μέχρι στιγμής η συμμαχία αυτή. Ο Σαλβίνι το επιχείρησε κάθε τόσο, αλλά ο Όρμπαν τού έλεγε “όχι, έχουμε άλλες ιδέες όσον αφορά τη μετανάστευση και την ανακατανομή των προσφύγων”. Υπάρχει μια σύγκρουση συμφερόντων διότι ο Σαλβίνι είναι στην κυβέρνηση και πρέπει να βρίσκει ρεαλιστικές λύσεις. Θέλει λοιπόν να μεταφέρει το βάρος και σε άλλες χώρες, αλλά οι ηγέτες των κινημάτων σε Πολωνία και Ουγγαρία δεν το δέχονται».
Ο Σαλβίνι χρειάζεται τον Όρμπαν
Πόσο πιθανό θεωρεί ο Χανς Φορλέντερ να ξεπεράσουν μετεκλογικά τα εθνολαϊκιστικά αυτά κινήματα τις μεταξύ τους διαφορές τους και να εκφράζονται μέσα από μια κοινή μεγάλη πολιτική ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο; «Αυτό είναι τελείως ανοιχτό. Εκτιμώ ότι οι εθνολαϊκιστές θα ήθελαν να ενωθούν διότι έτσι ενδεχομένως να ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη πολιτική ομάδα - σε περίπτωση που όντως χάσουν τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα και οι Χριστιανοδημοκράτες παραμείνουν ισχυροί. Ωστόσο υπάρχουν πολλές εσωτερικές συγκρούσεις και αντιφάσεις που εξανεμίζουν ουσιαστικά τις πιθανότητες επίτευξης συμφωνίας. Μέχρι σήμερα άλλωστε το Fidesz απέφυγε να εγκαταλείψει το ΕΛΚ. Για τον Σαλβίνι θα ήταν σημαντικό να έχει το κόμμα αυτό στη συμμαχία, διότι ο Όρμπαν είναι μια ηγετική φυσιογνωμία στην ανατολική και κεντρική Ευρώπη και για ορισμένους και στη δυτική Ευρώπη. Γι’ αυτό και δεν το θεωρώ βέβαιο ότι θα υπάρξει αυτή η συμμαχία των εθνολαϊκιστών υπό την ηγεσία του Σαλβίνι».
Ο καθηγητής εκτιμά πάντως ότι ανεξάρτητα από το εάν συγκροτήσουν τελικά μεγάλη κοινή πολιτική ομάδα, θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι τα εθνολαϊκιστικά κόμματα θα έχουν μεγαλύτερη και πιο ηχηρή παρουσία στο επόμενο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.