Κόσμος
Σάββατο, 06 Απριλίου 2019 13:40

Οι μεγάλες πολιτικές κρίσεις στη σύγχρονη ιστορία της Βρετανίας

Σχεδόν τρία χρόνια αφότου αποφάσισε να εγκαταλείψει την Ευρωπαϊκή Ένωση και μόλις έξι ημέρες πριν από την επίσημη εκπνοή της παραμονής της στην κοινότητα, η βρετανική πολιτική σκηνή είναι βυθισμένη στο χάος και η Τερέζα Μέι παλεύει να πείσει τους αντάρτες του κόμματός της, την αντιπολίτευση και τους Ευρωπαίους ότι έχει σχέδιο.

Σχεδόν τρία χρόνια αφότου αποφάσισε να εγκαταλείψει την Ευρωπαϊκή Ένωση και μόλις έξι ημέρες πριν από την επίσημη εκπνοή της παραμονής της στην κοινότητα, η βρετανική πολιτική σκηνή είναι βυθισμένη στο χάος και η Τερέζα Μέι παλεύει να πείσει τους αντάρτες του κόμματός της, την αντιπολίτευση και τους Ευρωπαίους ότι έχει σχέδιο.

Σε δηλώσεις του στο Associated Press o ιστορικός, Άντονι Σέλντον και αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγκχαμ, κάνει λόγο για τη «μεγαλύτερη πολιτική και συνταγματική κρίση» στη χώρα εδώ και 300 χρόνια, από την Ένδοξη Επανάσταση του 1688. Το ειδησεογραφικό πρακτορείο συγκεντρώνει, με αφορμή τη δήλωση αυτή, τις μεγαλύτερες πολιτικές κρίσεις που έχει βιώσει η χώρα στη σύγχρονη ιστορία της. 

Η κρίση του Σουέζ

Πριν από το Brexit η μεγαλύτερη κρίση για την βρετανική διπλωματία και τη θέση της στον κόσμο είχε σημειωθεί το 1956. Όταν ο ηγέτης της Αιγύπτου Νάσερ εθνικοποίησε τη διώρυγα του Σουέζ, η Βρετανία σε συνεργασία με γαλλικές και ισραηλινές δυνάμεις οργάνωσε μυστική επέμβαση και πήρε τον έλεγχό της. Φοβούμενης επέμβαση των Σοβιετικών ο Αμερικανός πρόεδρος Άιζενχαουερ προειδοποίησε την συμμαχία να αποσυρθεί και εκείνη το έπραξε. Η εξέλιξη σήμανε το τέλος της πρωθυπουργίας του Άντονι Ίντεν. Σηματοδότησε δε τη στιγμή, που η Βρετανία αντελήφθη ότι είχε χάσει το στάτους της υπερδύναμης. 

Το σκάνδαλο Προφούμο 

O διάδοχος του Ίντεν, Χάρολοντ Μακμίλαν απέφυγε ανάλογα λάθη. Ωστόσο η πρωθυπουργία του ήρθε πρόωρα στο τέλος της όταν ο υπουργός Πολέμου, Τζον Προφούμο ενεπλάκη σε ένα σκάνδαλο σεξ και κατασκοπείας με την Κριστίν Κίλερ. Το σκάνδαλο ξέσπασε κατά το απόγειο του Ψυχρού Πολέμου και κατέφερε ισχυρό πλήγμα στην εικόνα της κυβέρνησης Μακμίλαν, με τον πρωθυπουργό να παραιτείται το 1963. Ένα χρόνο αργότερα οι Τόρις έχασαν τις εκλογές για πρώτη φορά σε διάστημα 13 ετών. 

Η εβδομάδα των 3 ημερών

Το 1972 ο συντηρητικός πρωθυπουργός Έντουαρντ Χιθ, ήρθε αντιμετωπος με την έκρηξη βίας στη Βόρεια Ιρλανδία και τη «Ματωμένη Κυριακή», στην οποία έχασαν τη ζωή τους 13 άνθρωποι σε πορεία για διασφάλιση θεμελιωδών δικαιωμάτων. Τον Δεκέμβριο του 1973 εν μέσω της πετρελαϊκής κρίσης ο Χιθ κήρυξε την χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και επέβαλε εργάσιμη εβδομάδα τριών ημερών. Προκήρυξε πρόωρες εκλογές τον Φεβρουάριο του 2014, όταν και ρώτησε: «Ποιος κυβερνά τη Βρετανία;». Οι πολίτες απάντησαν «προφανώς όχι εσύ» και οι Εργατικοί επέστρεψαν στην εξουσία. 

Ο χειμώνας της δυσφορίας 

Μετά την ένταξη της Βρετανίας σε πρόγραμμα του ΔΝΤ το 1976 η κυβέρνηση προσπάθησε να συνεργαστεί με τα συνδικάτα για να επαναφέρουν την οικονομία σε τροχιά ανάκαμψης. Ύστερα ωστόσο από χρόνια περικοπών στους μισθούς ξέσπασε μία τεράστια κοινωνική αναταραχή τον χειμώνα της περιόδου 1978-79.

Ο πόλεμος των Φώκλαντ 

Η Θάτσερ αποδείχθηκε η μακροβιότερη πρωθυπουργός του 20ου αιώνα στη Βρετανία. Ωστόσο το 1982 βρέθηκε πολύ κοντά στην πτώση.  Τότε ξέσπασε ένας πόλεμος δέκα εβδομάδων με την Αργεντινή με αντικείμενο δύο βρετανικά υπερπόντια εδάφη στο Νότιο Ατλαντικό: Τα Νησιά Φώκλαντ και τις Νήσους Νότια Γεωργία και Νότες Σάντουιτς. Ξέσπασε την Παρασκευή 2 Απριλίου 1982 όταν η Αργεντινή εισέβαλε στα Φώκλαντ. Επικράτησαν οι Βρετανοί. 

Νομισματικό κραχ 

Το 1992 η Βρετανία είχε ενταχθεί στον ενιαίο συναλλαγματικό μηχανισμό της ΕΟΚ, που άνοιγε το δρόμο για το ευρώ. Η βρετανική εμπειρία ήταν επώδυνη, όταν hedge funds, συμπεριλαμβανομένου και εκείνου του Τζορτζ Σόρος πόνταραν κατά της στερλίνας και κέρδισαν. Η 16η Σεπτεμβρίου του 1992 έμεινε στην βρετανική ιστορία ως η «Μαύρη Τετάρτη». 

Ο πόλεμος του Ιράκ

Όλα πήγαιναν πολύ καλά για τον Τόρι Μπλερ έως την καταστροφική, όπως αποδείχθηκε, απόφασή του να λάβει μέρος στον πόλεμο του Ιράκ ως ένας από τους πιο πιστούς συμμάχους του Τζορτζ Μπους. 

Πηγή: Associated Press