Αναθεωρημένους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις στον τομέα της γεωργίας (τις λεγόμενες ενισχύσεις ήσσονος σημασίας) ενέκρινε πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αυξάνοντας το μέγιστο ποσό που μπορούν να χρησιμοποιούν οι εθνικές αρχές για τη στήριξη των γεωργών, χωρίς να απαιτείται προηγούμενη έγκριση της Κομισιόν.
Αναθεωρημένους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις στον τομέα της γεωργίας (τις λεγόμενες ενισχύσεις ήσσονος σημασίας) ενέκρινε πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αυξάνοντας το μέγιστο ποσό που μπορούν να χρησιμοποιούν οι εθνικές αρχές για τη στήριξη των γεωργών, χωρίς να απαιτείται προηγούμενη έγκριση της Κομισιόν.
Όπως τονίζεται σε σχετική ανακοίνωση της Κομισιόν, η απόφαση αυτή θα επιτρέψει στις χώρες της Ε.Ε. να αυξήσουν τη στήριξή τους προς τους γεωργούς χωρίς να στρεβλώνεται η αγορά, μειώνοντας παράλληλα τον διοικητικό φόρτο για τις εθνικές αρχές.
Ειδικότερα, το μέγιστο ποσό ενίσχυσης θα αυξηθεί από 15.000 σε 20.000 ευρώ ανά γεωργική εκμετάλλευση για περίοδο τριών ετών. Για να αποφευχθεί ενδεχόμενη στρέβλωση του ανταγωνισμού, κάθε χώρα της Ε.Ε. διαθέτει ένα μέγιστο εθνικό ποσό, το οποίο δεν μπορεί να υπερβεί. Κάθε ανώτατο εθνικό όριο θα καθορίζεται στο 1,25% της ετήσιας γεωργικής παραγωγής της χώρας κατά την ίδια τριετή περίοδο (από 1% σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες). Όπως επισημαίνει η Κομισιόν πρόκειται για αύξηση του εθνικού ανώτατου ορίου κατά 25%.
Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, αν μια χώρα δεν δαπανά πάνω από το 50% του συνολικού εθνικού κονδυλίου ενισχύσεων σε έναν συγκεκριμένο γεωργικό τομέα, μπορεί να αυξήσει ακόμη περισσότερο τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας ανά γεωργική εκμετάλλευση σε 25.000 ευρώ και το μέγιστο εθνικό ποσό ενίσχυσης στο 1,5% της ετήσιας παραγωγής. Πρόκειται για αύξηση του ανώτατου ορίου κατά 66% ανά γεωργό και του εθνικού ανώτατου ορίου κατά 50%.
Για τις χώρες που επιλέγουν αυτό το ανώτατο όριο, οι νέοι κανόνες απαιτούν τη δημιουργία υποχρεωτικών κεντρικών μητρώων σε εθνικό επίπεδο. Με τον τρόπο αυτό θα επιτρέπεται η παρακολούθηση των χορηγούμενων ενισχύσεων, ώστε να απλοποιηθούν και να βελτιωθούν η παροχή και ο έλεγχος των λεγόμενων ενισχύσεων ήσσονος σημασίας. Αρκετά κράτη-μέλη τηρούν ήδη τέτοια μητρώα, οπότε θα μπορέσουν να εφαρμόσουν αμέσως τα υψηλότερα ανώτατα όρια.
Τα αυξημένα ανώτατα όρια θα αρχίσουν να ισχύουν στις 14 Μαρτίου και μπορούν να εφαρμόζονται αναδρομικά σε ενισχύσεις που πληρούν όλες τις προϋποθέσεις.
«Η πρόταση της Επιτροπής για νέους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις στον γεωργικό τομέα αντικατοπτρίζει την αξία αυτής της μορφής στήριξης σε περιόδους κρίσης. Με την αύξηση του μέγιστου ποσού ενίσχυσης προς τους γεωργούς, οι εθνικές αρχές θα έχουν μεγαλύτερη ευελιξία και θα είναι σε θέση να αντιδρούν ταχύτερα και αποτελεσματικότερα για τη στήριξη των ευάλωτων γεωργών» δήλωσε σχετικά ο επίτροπος Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης Φιλ Χόγκαν.
Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τους κανόνες της Ε.Ε. για τις κρατικές ενισχύσεις, οι χώρες της Ε.Ε. κοινοποιούν τις κρατικές ενισχύσεις στην Επιτροπή και δεν μπορούν να εφαρμόσουν το μέτρο ενίσχυσης μέχρις ότου εγκριθεί από την Επιτροπή. Ωστόσο, όταν τα ποσά ενίσχυσης είναι αρκετά μικρά, όπως στην περίπτωση των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας, οι χώρες της Ε.Ε. δεν χρειάζεται να τα κοινοποιούν στην Επιτροπή ή να λαμβάνουν την άδειά της. Λόγω του μεγέθους τους, οι ενισχύσεις δεν απειλούν τον ανταγωνισμό και τις συναλλαγές στην εσωτερική αγορά.
Οι ενισχύσεις ήσσονος σημασίας χρησιμοποιούνται συνήθως από τα κράτη-μέλη όταν πρέπει να δράσουν γρήγορα χωρίς να θεσπίσουν καθεστώς σύμφωνα με τους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων, ιδίως σε περιόδους κρίσης. Χρησιμοποιούνται επίσης συχνά για πολύ ειδικούς σκοπούς, π.χ. για να συμβάλουν στην πρόληψη ή στην εξάλειψη ασθενειών των ζώων αμέσως μόλις εκδηλωθεί κάποια εστία, ή για την αποζημίωση γεωργών για ζημίες που προκαλούνται από ζώα τα οποία δεν προστατεύονται δυνάμει της ενωσιακής ή της εθνικής νομοθεσίας, όπως οι αγριόχοιροι. Οι ζημίες που προκαλούνται από προστατευόμενα είδη ζώων (λύκοι, λύγκες, αρκούδες κ.λπ.) μπορούν να αποζημιωθούν στο πλαίσιο των κανόνων για τις κοινοποιούμενες κρατικές ενισχύσεις. Η Επιτροπή προέβη σε διαβούλευση με τα κράτη-μέλη και τους ενδιαφερόμενους φορείς σχετικά με την αναθεώρηση των κανόνων για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας και έλαβε υπόψη τις εισηγήσεις τους κατά την οριστικοποίηση των τροποποιήσεων.