Το μικρό χωριό Πέτιγκο βρίσκεται ακριβώς πάνω στα σύνορα της Βόρειας Ιρλανδίας με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας. Συνοριακοί έλεγχοι δεν γίνονται εδώ και χρόνια. Το Brexit όμως ενδέχεται να το αλλάξει αυτό.
Το μικρό χωριό Πέτιγκο βρίσκεται ακριβώς πάνω στα σύνορα της Βόρειας Ιρλανδίας με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας. Συνοριακοί έλεγχοι δεν γίνονται εδώ και χρόνια. Το Brexit όμως ενδέχεται να το αλλάξει αυτό.
Ο Μέρβιν Τζόνστον θα ήθελε να ξεχάσει την εποχή του εμφυλίου πολέμου στη Βόρεια Ιρλανδία. Ο 79χρονος είναι ιδιοκτήτης ενός συνεργείου αυτοκινήτων δίπλα στο ποτάμι Τέρμον που χωρίζει το ιρλανδικό κομμάτι του χωριού Πέτιγκο από το βορειοιρλανδικό. Παλιά και στις δυο πλευρές υπήρχαν συνοριακοί έλεγχοι, οι οποίοι ενδέχεται να επανέλθουν, εάν έως τις 29 Μαρτίου δεν υπάρξει συμφωνία για την έξοδο των Βρετανών από την Ε.Ε.
«Δυο φορές ανατίναξαν το συνεργείο», θυμάται ο Τζόνστον. Ως εκ θαύματος δεν τραυματίστηκε κανείς. Ο Τζόνστον είχε μπει στο στόχαστρο της παραστρατιωτικής οργάνωσης των καθολικών ρεπουμπλικανών IRA επειδή ως προτεστάντης υπηρέτησε κατά τη δεκαετία του 1970 ως έφεδρος σε μονάδα του βρετανικού στρατού.
Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου που διήρκησε τρεις δεκαετίες, 3.700 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Ο Τζόνστον δηλώνει ότι ήταν πολύ χαρούμενος όταν όλα αυτά σταμάτησαν το 1998 με τη συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής.
Ωστόσο ακόμη και σήμερα στη Βόρεια Ιρλανδία υπάρχουν ένοπλες ομάδες που ελπίζουν ότι θα επωφεληθούν οικονομικά και όχι μόνο, από μια αναζωπύρωση της διαμάχης. Οι διαχωριστικές γραμμές μεταξύ των παραστρατιωτικών και του υποκόσμου ήταν πάντα δυσδιάκριτες. Το εμπόριο ναρκωτικών και το λαθρεμπόριο ήταν πάντα σημαντικές πηγές εσόδων για της παραστρατιωτικές οργανώσεις και μετά το Brexit και την επιβολή δασμών, το λαθρεμπόριο θα μπορούσε να γίνει και πάλι πολύ ελκυστικό.
Θα χαθούν 50.000 θέσεις εργασίας
Ο καθηγητής οικονομίας Μπράιαν Λούσι από το Πανεπιστήμιο Trinity στο Δουβλίνο, εκτιμά ότι σε περίπτωση εξόδου της Βρετανίας από την Τελωνειακή Ένωση οι έλεγχοι είναι αναπόφευκτοι. Από οικονομικής άποψης πάντως μια έξοδος με no deal θα ήταν σκληρή μεν για την Ιρλανδία αλλά όχι καταστροφική, όπως λέει. Εδώ και δεκαετίες το Δουβλίνο προσπαθεί να ανεξαρτητοποιηθεί οικονομικά από τη Βρετανία. Αυτό θα γίνει τώρα πιο γρήγορα με το Brexit και για τα επόμενα 15 χρόνια η ανάπτυξη της Ιρλανδίας θα μειωθεί περίπου κατά 7%.
Πιο δύσκολα θα είναι τα πράγματα στην αγορά εργασίας. Ένα no deal Brexit υπολογίζεται ότι θα κόστιζε περίπου 50.000 θέσεις εργασίας στην Ιρλανδία αφού θα αφορούσε περισσότερο τον αγροτικό τομέα.
«Αυτό είναι ιδιαίτερα προβληματικό σε μια οικονομία με 2-3 εκατομμύρια απασχολούμενους», επισημαίνει ο Λούσι. Παρ’ όλα αυτά, όπως τονίζει, δεν πρόκειται για την καταστροφή την οποία προμηνύουν οι υποστηρικτές του Brexit στη Βρετανία, κάτι το οποίο τους οδηγεί στο συμπέρασμα ότι στο τέλος το Δουβλίνο θα υποκύψει.
Πώς φυλάσσονται σύνορα 500 χιλιομέτρων;
Το πρόβλημα θα είναι κυρίως πολιτικό. Σύμφωνα με το BBC, τα περίπου 500 χιλιόμετρα συνοριακής γραμμής έχουν 270 σημεία διάβασης. Διπλάσια δηλαδή απ’ ό,τι τα μεγαλύτερα παγκοσμίως σύνορα μεταξύ ΗΠΑ και Καναδά. Εύκολα γίνεται αντιληπτό πόσο δύσκολος θα είναι ο έλεγχος.
Ακόμη όμως και σε περίπτωση που η Βρετανία βγει στις 29 Μαρτίου με συμφωνία από την Ε.Ε., το ζήτημα της διαχείρισης των συνόρων απλώς μεταφέρεται χρονικά. Εάν το Λονδίνο εγκαταλείψει την ευρωπαϊκή Τελωνειακή Ένωση και την εσωτερική αγορά της Ε.Ε., δεν υπάρχει κάποια εναλλακτική για τους ελέγχους.
Αυτός είναι ο λόγος που Βρυξέλλες και Δουβλίνο επιμένουν στο μισητό για το Λονδίνο backstop. Πρόκειται για προσωρινή ρύθμιση κατά την οποία η Βρετανία παραμένει ολόκληρη στην Τελωνειακή Ένωση και τμήματα της Βόρειας Ιρλανδίας στην εσωτερική ευρωπαϊκή αγορά έως ότου βρεθεί καλύτερη λύση.