«Αυτοί που δεν θυμούνται την ιστορία είναι καταδικασμένοι να την ξαναζήσουν». Ο γνωστός αυτός αφορισμός του Ισπανοαμερικανού φιλόσοφου Τζορτζ Σανταγιάνα κοσμεί την είσοδο του στρατοπέδου εξόντωσης Άουσβιτς, γράφει ο Μωυσής Λίτσης.
Από την έντυπη έκδοση
Του Μωυσή Λίτση
[email protected]
«Αυτοί που δεν θυμούνται την ιστορία είναι καταδικασμένοι να την ξαναζήσουν». Ο γνωστός αυτός αφορισμός του Ισπανοαμερικανού φιλόσοφου Τζορτζ Σανταγιάνα κοσμεί την είσοδο του στρατοπέδου εξόντωσης Άουσβιτς. Σαν χθες απελευθερωνόταν το 1945 το κολαστήριο από τον «κόκκινο στρατό», επέτειος που καθιερώθηκε ως Διεθνής Ημέρα του Ολοκαυτώματος, με στόχο να θυμίζει και να διδάσκει το όνειδος του ναζισμού-φασισμού, του αντισημιτισμού, του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας.
Η χθεσινή επέτειος «αμαυρώθηκε» δυστυχώς από δύο γεγονότα που έρχονται να θυμίσουν τον κίνδυνο που εγκυμονεί η άνοδος της άκρας δεξιάς και του εθνικισμού στην Ευρώπη. Στη χώρα μας η επέτειος σημαδεύτηκε από τη βεβήλωση του μνημείου του παλιού εβραϊκού νεκροταφείου, στον χώρο του οποίου κτίστηκε μεταπολεμικά το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Μιας πόλης της οποίας το πλούσιο εβραϊκό παρελθόν είχε για δεκαετίες θαφτεί στα διάσπαρτα μνήματα που ακόμη χάσκουν πίσω από δρόμους και κτήρια.
Στην Ευρώπη και ειδικότερα στη Γερμανία, η επέτειος της Διεθνούς Ημέρας Ολοκαυτώματος αμαυρώθηκε από τις ιαχές των βουλευτών του ακροδεξιού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD).
Την ώρα που σε σχετική τελετή στο περιφερειακό κοινοβούλιο της Βαυαρίας -το κρατίδιο από όπου ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα ο Αδόλφος Χίτλερ- μιλούσε η πρόεδρος της εβραϊκής κοινότητας του Μονάχου Σαρλότ Κνόμπλοχ, οι βουλευτές του AfD εγκατέλειπαν την αίθουσα φωνάζοντας, επειδή η πρόεδρος, επιζήσασα του Ολοκαυτώματος, δεν μάσησε τα λόγια της.
«Το λεγόμενο κόμμα AfD στηρίζει την πολιτική του στο μίσος και τον αποκλεισμό» είπε μεταξύ άλλων η Κνόμπλοχ, η οποία γεννήθηκε το 1932 στο Μόναχο και είδε σε ηλικία μόλις έξι ετών τους ναζί να καίνε τη συναγωγή στην πόλη της, κατά τη διάρκεια της Νύχτας των Κρυστάλλων.
Είναι γνωστό άλλωστε πως το AfD δεν βάζει μόνο τους πρόσφυγες στο στόχαστρό του, αλλά επιχειρεί να αναθεωρήσει την ιστορία, καθάροντας τη Γερμανία από τις ενοχές της ανόδου του ναζισμού και του Ολοκαυτώματος.
Κάθε φορά που οι νεοναζί και οι όμοιοί τους βγαίνουν από τους υπονόμους της ιστορίας, με βεβηλώσεις ή και δολοφονίες, όπως στην περίπτωση του Φύσσα, συνηθίζουμε να επαναλαμβάνουμε «Ποτέ Ξανά».
Για να πάψει όμως το «Ποτέ Ξανά» να είναι ένας ακόμη άψυχος λόγος πρέπει να αντιμετωπιστεί η ρίζα του κακού, όχι με λόγια, αλλά με έργα που θα φράζουν τον δρόμο στους κήρυκες του μίσους.