Θεραπεία για μία ασθένεια που μοιάζει στην πολιομυελίτιδα και η οποία προκαλεί παράλυση στα παιδιά, την οξεία χαλαρή μυελίτιδα, ψάχνουν εναγωνίως να βρουν οι επιστήμονες.
Της Ανθής Αγγελοπούλου
Θεραπεία για μία ασθένεια που μοιάζει στην πολιομυελίτιδα και η οποία προκαλεί παράλυση στα παιδιά, την οξεία χαλαρή μυελίτιδα, ψάχνουν εναγωνίως να βρουν οι επιστήμονες. Ωστόσο, σε μια νέα μελέτη που διεξήχθη με τη χρήση γνωστής δραστικής ουσίας η οποία χρησιμοποιείται ως αντικαταθλιπτικό, τη φλουοξετίνη (fluoxetine) δεν διαπιστώθηκε κανένα σημάδι αποτελεσματικότητας. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στις 9 Νοεμβρίου στην ιατρική εφημερίδα της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας στο online τεύχος Neurology®.
Η έρευνα υποδηλώνει ότι ο ιός που ονομάζεται εντεροϊός D68 ή EV-D68 αποτελεί μια πιθανή αιτία της οξείας μυελίτιδας. Οι εργαστηριακές εξετάσεις έδειξαν ότι η φλουοξετίνη είχε αντιικά αποτελέσματα έναντι του EV-D68, οπότε η αντικαταθλιπτική δραστική ουσία προτάθηκε από διάφορους ειδικούς ως μια πιθανή θεραπεία για οξεία χαλαρή μυελίτιδα.
Οξεία χαλαρή μυελίτιδα(AFM)
Είναι μια σπάνια ασθένεια που μοιάζει με πολιομυελίτιδα και προκαλεί ξαφνικά παραλυτική αδυναμία στα χέρια και τα πόδια. Συγκεκριμένα , η νόσος μπορεί να προκαλέσει ξαφνική μυϊκή αδυναμία στους βραχίονες, τα πόδια ή το λαιμό, καθώς επίσης κόκκινα βλέφαρα, δυσκολία στην κατάποση στην ομιλία και την αναπνοή.
Η μελέτη
Για την αναδρομική μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν τα περιστατικά 56 παιδιών με οξεία μυκητίαση για τα έτη 2015-2016 από 12 Ιατρικά Κέντρα σε ολόκληρη τη χώρα. Τα παιδιά κυμαίνονταν ηλικιακά από 2 έως 9 ετών.
Τα 28 παιδιά που έλαβαν περισσότερες από μία δόσεις φλουοξετίνης συγκρίθηκαν με τα 26 παιδιά που δεν έλαβαν το φάρμακο και δύο παιδιά που πήραν μόνο μία δόση και θεωρούνταν μέρος της ομάδας που δεν υποβλήθηκε σε θεραπεία. Η μυϊκή δύναμη των παιδιών στα χέρια και τα πόδια τους καταγράφηκε για να καθοριστεί εάν το φάρμακο ήταν αποτελεσματικό.
Στις πρώτες εξετάσεις τους, δεν υπήρχε διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων σε μυϊκή δύναμη. Όμως, μέχρι το τέλος της μελέτης, κατά μέσο όρο επτά μήνες αργότερα, τα παιδιά που είχαν πάρει το φάρμακο είχαν χαμηλότερες βαθμολογίες αντοχής από τα παιδιά που δεν έλαβαν θεραπεία.
Μετά την προσαρμογή για τους παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα αποτελέσματα, όπως η ηλικία, το φύλο, οι άλλες θεραπείες που έλαβαν τα παιδιά και το επίπεδο αντοχής τους στην πρώτη εξέταση, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι σε μια κλίμακα από 0 έως 20 που βαθμολογεί την μυϊκή δύναμη στα τέσσερα άκρα, τα αποτελέσματα των παιδιών που έλαβαν το φάρμακο επιδεινώθηκαν κατά 0,2, ενώ τα αποτελέσματα των ατόμων που δεν έλαβαν το φάρμακο βελτιώθηκαν κατά 2,5.
Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης το βαθμό ισχύος του ασθενέστερου άκρου σε κάθε παιδί και διαπίστωσαν ότι η διαφορά σε αυτό το σκορ από την αρχική εξέταση έως την τελευταία παρακολούθηση ήταν χειρότερη για τα παιδιά που έλαβαν το φάρμακο από τα παιδιά που δεν έλαβαν αγωγή.
Το φάρμακο ήταν καλά ανεκτό από τα παιδιά, με τον αριθμό παρενεργειών να είναι παρόμοιες σε εκείνα που έλαβαν το φάρμακο και εκείνα που δεν το έλαβαν.
Συνολικά, το 91% των παιδιών αρρώστησαν πριν αναπτύξουν οξεία μυκητίαση, με το 71% να έχει πυρετό και το 73% να έχει αναπνευστικά συμπτώματα. Η αδυναμία ξεκίνησε κατά μέσο όρο 8,5 ημέρες μετά την έναρξη της ασθένειας.
Περισσότερο από το 40% των παιδιών είχαν εντεροϊό, ενώ το 36% είχε EV-D68. Συνολικά το 57% των ατόμων που έλαβαν το φάρμακο είχαν EV-D68, σε σύγκριση με το 14% αυτών που δεν έλαβαν το φάρμακο.
Ο επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Παιδιατρικής και στα Τμήματα Νοσοκομειακής Ιατρικής και Λοιμωδών Νοσημάτων του νοσοκομείου στην Aurora του Κολοράντο και συγγραφέας της μελέτης Kevin Messacar επεσήμανε ότι, είναι αναγκαία η περαιτέρω εξέταση και αξιολόγηση πιθανών θεραπειών για την οξεία χαλαρή μυελίτιδα καθώς η συγκεκριμένη μελέτη δεν έδειξε κάποιο σημάδι αποτελεσματικότητας.
Ωστόσο, όπως ανέφερε ο καθηγητής Messacar, η μελέτη είχε αρκετούς περιορισμούς ενώ, και ο αριθμός των συμμετεχόντων ήταν πολύ μικρός για να εξάγουν αξιόπιστα και τελικά αποτελέσματα.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι όπως αναφέρει η Αμερικανική Ακαδημία Νευρολογίας τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας παρείχαν πλήρη υποστήριξη στους ερευνητές που συμμετείχαν στη εν λόγω μελέτη.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε για την πολιομυελίτιδα
Η πολιομυελίτιδα είναι ιογενής λοίμωξη, η οποία αναγνωρίζεται συνήθως από την οξεία έναρξη χαλαρής παράλυσης. Πάνω από 90% των περιπτώσεων πολιομυελίτιδας είναι είτε ασυμπτωματικές είτε εκδηλώνονται με μη ειδικό εμπύρετο. Στο 10% των περιπτώσεων εκδηλώνεται ήπια νόσος με συμπτώματα που περιλαμβάνουν εμπύρετο, κακουχία, κεφαλαλγία, ναυτία και έμετο. Χαλαρή παράλυση συμβαίνει σε <1% των λοιμώξεων από τον ιό της πολιομυελίτιδας. Η παράλυση της πολιομυελίτιδας είναι συνήθως ασύμμετρη, με εμπύρετο στην έναρξη. Ο μέγιστος βαθμός παράλυσης ολοκληρώνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα, συνήθως εντός 3-4 ημερών. Το σημείο της παράλυσης εξαρτάται από τον εντοπισμό της κυτταρικής καταστροφής στο νωτιαίο μυελό και στο εγκεφαλικό στέλεχος. Τα κάτω άκρα προσβάλλονται πιο συχνά από τα άνω. Παραλύσεις των αναπνευστικών ή/και των προμηκικών μυών (κατάποσης) μπορεί να είναι απειλητικές για τη ζωή. Υπολειμματική παράλυση παρατηρείται στο 0.1 – 1% των κρουσμάτων. Άσηπτη μηνιγγίτιδα συμβαίνει στο 1% περίπου των περιπτώσεων. Η πολιομυελίτιδα παραμένει κυρίως νόσος των βρεφών και μικρών παιδιών. Στις λίγες εναπομείνασες ενδημικές χώρες, το 80-90% των κρουσμάτων αφορούν σε παιδιά <3 ετών και ουσιαστικά όλα τα κρούσματα είναι <5 ετών.
Η χώρα μας ανακηρύχθηκε ως «περιοχή ελεύθερη από πολιομυελίτιδα» τον Ιούνιο του 2002, μαζί με την υπόλοιπη Ευρώπη, σαν αποτέλεσμα του συστηματικού εμβολιασμού και της ενισχυμένης επιδημιολογικής επιτήρησης της πολιομυελίτιδας.
Η επιτήρηση της οξείας χαλαρής παράλυσης (ΟΧΠ) σε όλα τα άτομα κάτω των 15 ετών ή σε άτομα οποιασδήποτε ηλικίας όταν υπάρχει υποψία πολιομυελίτιδας αποτελεί βασικό στοιχείο της διατήρησης της χώρας ελεύθερης πολιομυελίτιδας.
Στη χώρα μας με σκοπό την πρώιμη ανίχνευση κάθε πιθανής εισαγωγής άγριου ιού πολιομυελίτιδας, λειτουργεί:
· από το 1998, κλινικοεργαστηριακό δίκτυο επιδημιολογικής επιτήρησης της οξείας χαλαρής παράλυσης (Ο.Χ.Π.) – πολιομυελίτιδας
· από το 2010, συμπληρωματική εργαστηριακή επιτήρηση δειγμάτων κοπράνων για την ανίχνευση πολιοϊών σε ομάδες υψηλού κινδύνου (αθίγγανους, μετανάστες κλπ). Μέχρι σήμερα, δεν έχει ανευρεθεί άγριος ιός πολιομυελίτιδας.
· Από το 2012, περιβαλλοντική επιτήρηση του άγριου ιού της πολιομυελίτιδας με επιτήρηση λυμάτων, κατά προτεραιότητα από βιολογικούς καθαρισμούς περιοχών με χώρους συγκέντρωσης μεταναστών και καταυλισμούς αθιγγάνων.
Μέχρι σήμερα, δεν έχει ανευρεθεί άγριος ιός πολιομυελίτιδας στη χώρα μας.