Κατά τη διάρκεια των χρόνων της οικονομικής κρίσης η ελληνική ασφαλιστική αγορά άλλαξε και εξελίχθηκε. Όπως και η κοινωνία, ο ασφαλιστικός κλάδος βίωσε τεκτονικές αλλαγές, που σχετίζονται μεταξύ των άλλων με τη νομοθεσία, τα δημογραφικά, την οικονομία και την τεχνολογία. Παρ’ όλα αυτά, ο ρόλος του κλάδου παρέμεινε ο ίδιος: να προσφέρει στους πελάτες εκείνα τα ασφαλιστικά προγράμματα που μειώνουν την ανασφάλεια και τους βοηθούν να ζουν με μεγαλύτερη σταθερότητα και ηρεμία.
Του Αλέξανδρου Σαρηγεωργίου
Κατά τη διάρκεια των χρόνων της οικονομικής κρίσης η ελληνική ασφαλιστική αγορά άλλαξε και εξελίχθηκε. Όπως και η κοινωνία, ο ασφαλιστικός κλάδος βίωσε τεκτονικές αλλαγές, που σχετίζονται μεταξύ των άλλων με τη νομοθεσία, τα δημογραφικά, την οικονομία και την τεχνολογία. Παρ’ όλα αυτά, ο ρόλος του κλάδου παρέμεινε ο ίδιος: να προσφέρει στους πελάτες εκείνα τα ασφαλιστικά προγράμματα που μειώνουν την ανασφάλεια και τους βοηθούν να ζουν με μεγαλύτερη σταθερότητα και ηρεμία.
Παρά την ύφεση λοιπόν, το μειωμένο διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών αλλά και τις αυξημένες απαιτήσεις εξαιτίας του κανονιστικού πλαισίου Solvency II και της υψηλής εποπτείας από την ΤτΕ, η ελληνική ασφαλιστική αγορά ανταποκρίθηκε με επάρκεια σε όλες τις προκλήσεις. Αυτό αποδεικνύεται και στην περίπτωση του PSI, όπου οι ασφαλιστικές εταιρείες, λειτουργώντας πάντα προς όφελος των ασφαλισμένων, δεν μετακύλισαν την απώλεια από το κούρεμα του ελληνικού χρέους, αλλά προχώρησαν σε αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου ύψους 2 δισ. ευρώ. Έτσι κανείς ασφαλισμένος δεν υπέστη «κούρεμα».
Υπασφαλισμένοι οι Έλληνες
Κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης αναδείχθηκαν και οι διαφορές που χαρακτηρίζουν τη χώρα μας σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Η Ελλάδα είναι ασφαλισμένη περίπου στο ένα τέταρτο του ευρωπαϊκού μέσου όρου.
Αρχικά, στην Ελλάδα υπάρχει σαφής έλλειψη ασφαλιστικής συνείδησης. Η έλλειψη συντονισμένης πολιτικής για την Ιδιωτική Ασφάλιση και η μέχρι πρόσφατα εκτεταμένη κάλυψη από το κράτος, κυρίως στα θέματα σύνταξης και υγείας, συνέβαλλαν ακόμη περισσότερο στο να μη συνειδητοποιούν οι πολίτες την αξία της ασφάλισης.
Σήμερα όμως ο πολίτης, παρά το μειωμένο του εισόδημα, φαίνεται ότι αναγνωρίζει την αναγκαιότητα της ιδιωτικής ασφάλισης, καθώς το κράτος δεν μπορεί να ανταποκριθεί επαρκώς στις ανάγκες του για υγεία ή για μια αξιοπρεπή σύνταξη.
Ο Έλληνας στρέφεται στον ιδιωτικό τομέα για να αντιμετωπίσει τα θέματα υγείας
Απόδειξη του ότι το κράτος πλέον δεν καλύπτει επαρκώς τις ανάγκες των πολιτών αποτελεί το γεγονός ότι οι ιδιωτικές δαπάνες για την υγεία αυξάνονται συνεχώς. Το 2016, η ιδιωτική δαπάνη των πολιτών για την υγεία ήταν 7,4% των συνολικών δαπανών των νοικοκυριών. Ακολουθεί σε ιδιωτικές δαπάνες η Βουλγαρία με 7,1%, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο το ποσοστό είναι 1%, στην Ισπανία 3,4%, στην Ιταλία 4,8%. Η αυξημένη συμμετοχή των ασθενών στα έξοδα για την υγεία με οδηγεί σε ένα κεντρικό συμπέρασμα: ο Έλληνας στρέφεται στον ιδιωτικό τομέα για να αντιμετωπίσει τα θέματα υγείας.
Αντίστοιχα, και στο κομμάτι των συντάξεων, τα πράγματα δεν είναι ευοίωνα. Το αφανές χρέος του συστήματος εκτιμάται για τη χρονική περίοδο 2015-2060 σε 470 δισ. ευρώ. Παράλληλα, οι κρατικές δαπάνες για τις συντάξεις συνεχίζουν να κατατάσσονται μεταξύ των υψηλότερων της Ε.Ε.
Επιπλέον, υπάρχουν πρόσθετες εγγενείς αδυναμίες, π.χ. εισφοροδιαφυγή, πανσπερμία ασφαλιστικών διατάξεων, ιδιαιτέρως γενναιόδωρα ποσοστά αναπλήρωσης επί σειρά ετών και υψηλά ποσοστά πρόωρων συντάξεων κ.λπ., ενώ το σύστημα συντάξεων στην Ελλάδα είναι σχεδόν αποκλειστικά βασιζόμενο στον πρώτο πυλώνα της κοινωνικής ασφάλισης και με υψηλές εισφορές, οι οποίες δεν αφήνουν περιθώριο χρηματοδότησης εναλλακτικών πηγών συνταξιοδοτικής αποταμίευσης.
Με αυτά τα δεδομένα, η πολιτεία θα πρέπει να προσαρμοστεί στην πραγματικότητα, η οποία προβλέπει τη συμμετοχή των φορέων της ιδιωτικής ασφάλισης στα σύγχρονα ασφαλιστικά συστήματα, που λειτουργούν επιτυχημένα στις αναπτυγμένες χώρες. Η ασφαλιστική αγορά έχει τονίσει ότι είναι στη διάθεση της πολιτείας να συνεργαστεί προκειμένου να δημιουργηθεί ένα μακροπρόθεσμα βιώσιμο σχέδιο για την ασφάλιση.
Ολοκληρωμένο σύστημα αντιμετώπισης και χρηματοδότησης των ζημιών από φυσικές καταστροφές
Με τον ίδιο τρόπο θα πρέπει να προσεγγιστεί το θέμα των φυσικών καταστροφών και της ασφάλισης της κατοικίας. Η κλιματική αλλαγή έχει επηρεάσει αρνητικά τη ζωή μας, ενώ οι φυσικές καταστροφές παραμένουν, βάσει ερευνών, στην κορυφή των πιο σημαντικών κινδύνων του κόσμου. Η Ελλάδα μάλιστα είναι η πλέον σεισμογενής χώρα της Ευρώπης.
Τα πρόσφατα τραγικά γεγονότα στην Αττική έρχονται να αποδείξουν ότι η εκ των υστέρων αντιμετώπιση των συνεπειών μιας καταστροφής από το κράτος δεν είναι επαρκής. Το κράτος έχει να αντιμετωπίσει επιπλέον και τις σημαντικές ζημιές στις υποδομές του, όπως και τη στήριξη των πληγέντων.
Οι ασφαλιστικές εταιρείες έχουν την οικονομική ευρωστία, την αξιοπιστία και την τεχνογνωσία να ανταποκριθούν άμεσα και αποτελεσματικά στην αποκατάσταση των ζημιών. Η πρόταση του κλάδου, είναι η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου συστήματος αντιμετώπισης και χρηματοδότησης των ζημιών από φυσικές καταστροφές - ξεκινώντας από τον σεισμό, με τη συμμετοχή της ιδιωτικής πρωτοβουλίας.
Με βάση το συγκεκριμένο σύστημα, το κράτος δεν θα επιβαρύνει εκτάκτως τον προϋπολογισμό του, ενώ θα μπορεί να εστιάσει στην αποκατάσταση των κοινωνικών υποδομών του. Από την άλλη, οι πληγέντες πολίτες θα μπορούν άμεσα να αποζημιώνονται, και με τις αποζημιώσεις αμέσως μετά την όποια καταστροφή θα έρχεται ανάπτυξη μέσα από την ανοικοδόμηση.
Η ασφαλιστική αγορά μετασχηματίζεται με το βλέμμα στο μέλλον
Η ασφαλιστική αγορά διατηρεί υψηλά επίπεδα αξιοπιστίας, με κανονιστικό πλαίσιο που διαμορφώνεται σε επίπεδο Ε.Ε. και εξαιρετικούς ανθρώπους, γι’ αυτό και η συμμετοχή της ιδιωτικής ασφάλισης στις λύσεις για το ασφαλιστικό είναι ουσιαστική.
Η ανάπτυξη του κλάδου θα έρθει μέσα από την εξέλιξή του στα νέα δεδομένα και την ενίσχυση της ασφαλιστικής συνείδησης. Είναι προφανές ότι αλλαγές στον κλάδο θα υπάρχουν, όσο οι προκλήσεις συνεχίζονται και η τεχνολογία εξελίσσεται. Γι’ αυτό, ο κλάδος παραδοσιακά παρακολουθεί στενά τις τεχνολογικές εξελίξεις προκειμένου να εξυπηρετεί αποτελεσματικότερα τους ασφαλισμένους και να προστατεύεται αμεσότερα από απάτες.
Επιπλέον, η προστασία και η οχύρωση των ασφαλιστικών εταιρειών από κάποια κυβερνοεπίθεση έχει γίνει προτεραιότητα και έχουν γίνει μεγάλες επενδύσεις ως προς αυτό.
Παράλληλα, νέα προϊόντα, τα οποία απευθύνονται σε εταιρείες, έρχονται να προστεθούν στο χαρτοφυλάκιο των ασφαλιστικών εταιρειών.
Όλες όμως αυτές οι μεταβολές θα βοηθήσουν την αγορά να δυναμώσει και να διαδραματίσει τον ρόλο που πρέπει. Γιατί ο κλάδος μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο προς όφελος πρώτα απ’ όλα του Έλληνα πολίτη, άμεσα με τις αποζημιώσεις και έμμεσα στην ανάπτυξη, ως ο μεγαλύτερος θεσμικός επενδυτής στη χώρα.