Υψηλόβαθμα στελέχη της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας «καίει» το πόρισμα που συνέταξε για την τραγωδία της 23ης Ιουλίου στην ανατολική Αττική ο ανεξάρτητος πραγματογνώμονας-πυραγός, Δημήτρης Λιότσος, που ορίστηκε από την Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών να διερευνήσει τις συνθήκες εκδήλωσης και εξάπλωσης της πυρκαγιάς.
Υψηλόβαθμα στελέχη της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας «καίει» το πόρισμα που συνέταξε για την τραγωδία της 23ης Ιουλίου στην ανατολική Αττική ο ανεξάρτητος πραγματογνώμονας-πυραγός, Δημήτρης Λιότσος, που ορίστηκε από την Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών να διερευνήσει τις συνθήκες εκδήλωσης και εξάπλωσης της πυρκαγιάς.
Αποκαλυπτικές φαίνεται πως είναι οι διαβιβάσεις από το μοναδικό ελικόπτερο που πέταξε πάνω από το πύρινο μέτωπο, καθώς δείχνουν ότι υπήρχε έγκαιρη ενημέρωση για την κατεύθυνση της φωτιάς προς τα σπίτια, χωρίς ωστόσο να δοθούν ποτέ εντολές εκκένωσης.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το χειρόγραφο ημερολόγιο αεροσκαφών που περιλαμβάνεται στο εν λόγω πόρισμα, το οποίο δημοσιεύει σήμερα το «Έθνος», ο χειριστής του ελικοπτέρου που πετούσε πάνω από το Νταού Πεντέλης, όπυ ξέσπασε η πρώτη εστία, ενημέρωσε ήδη από τις 17.30 το Συντονιστικό της Πυροσβεστικής ότι «η πυρκαγιά στο Νταού Πεντέλης είναι κοντά σε σπίτια, κινείται ανατολικά και θα απειλήσει σπίτια».
Ευθέως ο πραγματογνώμονας αναφέρει ότι «θα μπορούσαν να είχαν σωθεί άνθρωποι έαν η εντολή εκκένωσης είχε δοθεί τη σωστή στιγμή». Όπως σημειώνει, «η εντολή έπρεπε να δοθεί στις 17.30, μετά την αναφορά του ελικοπτέρου. Η πρόγνωση ότι η φωτιά θα απειλήσει σπίτια κρίνεται ιδιατέρως σοβαρή, όχι μόνο λόγω της επικείμενης έκθεσης στον κίνδυνο να καούν άνθρωποι και σπίτια, αλλά και λόγω της άμεσης και επικείμενης έκθεσης στον κίνδυνο αιτιώδους πρόκλησης ασφυξίας από τον πυκνό καπνό που είχε καλύψει ήδη την ευρύετρη περιοχή. Κατά συνέπεια, δίνοντας εντολή εκκένωσης της ανωτέρω περιοχής αμέσως μετά την ειδοποίηση του ελικοπτέρου για την επαπειλούμενη καταστροφή, είναι πιθανόν ότι δεν είχαμε θρηνήσει τόσες ανθρώπινες ζωές».
Η πυρκαγιά ξέσπασε στις 16.41 και μόλις μισή ώρα μετά, στις 17.10, το ελικόπτερο ενημέρωσε ότι «είναι γύρω από σπίτια και στον περίβολο σπιτιών». «Δόθηκε εντολή να συνδράμουν και άλλα αεροσκάφη, χωρίς όμως να μπορούν, γιατί, λόγω άσχημων καιρικών φαινομένων και τεχνικών προβλημάτων, αδυνατούσαν να προβούν σε ρίψεις νερού» αναφέρεται στο πόρισμα.
Σύμφωνα με το «Έθνος», ο πραγματογνώμονας κατακεραυνώνει αξιωματικούς της ΕΛ.ΑΣ. και την Περιφέρεια, ενώ από το πόρισμα διαφαίνεται ότι οι εμπλεκόμενοι φορείς επιχειρούν να ρίξουν ο ένας στον άλλον το μπαλάκι των ευθυνών. Ειδικότερα, ο κ. Λιότσος καταλογίζει ευθύνες στην αστυνομία, καθώς «η διαχείριση της κυκλοφορίας οδήγησε σε μεγάλο όγκο αυτοκινήτων στον κεντρικό παραλιακό δρόμο του Ματιού, αλλά και στις φραγμένες από αυτοκίνητα κάθετες διόδους, προκαλώντας κυκλοφοριακή συμφόρηση λόγω πανικού των παρευρισκομένων στην περιοχή».
Ο ανεξάρτητος πραγματογνώμονας επιβεβαιώνει ότι το έκτακτο Συντονιστικό Όργανο Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Αττικής συγκλήθηκε στις 20.30, όταν δηλαδή ήταν πια πολύ αργά. Προκύπτει, επίσης, ότι η Περιφέρεια, κατά δήλωσή της, δεν πήρε ποτέ από την πυροσβεστική εισήγηση για εκκένωση. «Ουδέποτε περιήλθε στα όργανα Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας ή στην περιφερειάρχη απευθείας εισήγηση από τον επικεφαλής αξιωματικό της πυροσβεστικής για την εφαρμογή του μέτρου της οργανωμένης προληπτικής απομάκρυνσης πολιτών από την εντοπισμένη ή την ευρύερτη περιοχή της πυρκαγιάς» αναφέρει ο πυραγός.
Ο ίδιος πήρε αντιφατικές απαντήσεις από τους εμπλεκόμενους δήμουςγια την έλλειψη δικτύου πρόσβασης στην παραλία για να σωθεί ο κόσμος. Ο δήμος Ραφήνας-Πικερμίου απάντησε ότι το μεγαλύτερο τμήμα της παραλίας αποτελεί δικαιοδοσία της Κτηματικής Εταιρείας του Δημοσίου και του Οργανισμού Λιμένος Ραφήνας-Πικερμίου. Από την πλευρά του, ο δήμος Μαραθώνα ανέφερε ότι η ακτογραμμή αποτελεί δικαιοδοσία της ΚΕΔ και της Αρχαιολογίας. Ο κ. Λιότσος διαπίστωσε ότι «ο οικιστικός ιστός, πυκνοδομημένος και με ιδιαίτερο πολεοδομικό σχεδιασμό, ενήργησε ως αποτεφρωτήριο ψυχών για τους κατοίκους, που προσπάθησαν αυτοβούλως να εκκενώσουν την περιοχή».
Επιπλέον, θεωρεί ότι στη Δικαιοσύνη προσκομίστηκαν παραποιημένα στοιχεία, και συγκεκριμένα λάθος ώρες από το σύστημα «Engage» του Επιχειρησιακού Κέντρου της πυροσβεστικής, καθώς είχαν περαστεί στο σύστημα «χειροκίνητα» και πολλά από αυτά (πχ για το πού βρίσκονταν πυροσβεστικά οχήματα) ήταν αναληθή. Το πόρισμα επιρρίπτει ευθύνες σε αξιωματικούς της πυροσβεστικής, αφού «υπήρχε επιλογή στο "Engage" προκειμένου να μη γίνει χειροκίνητα η καταγραφή των στοιχείων». Ακόμα και σε σχέση με την ώρα εκδήλωσης της πυρκαγιάς στο Νταού Πεντέλης, στα στοιχεία του συστήματος αναφερόταν ότι αυτή ήταν στις 16.49, ενώ ο πραγματογνώμονας διαπίστωσε ότι ήταν στις 16.41.
Στο πόρισμα επισημαίνεται και πως η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, σε έγγραφό της, παραδέχεται ότι «δεν υπάρχει Συντονιστική Αρχή Πολιτικής Προστασίας, γιατί δεν έχει εκδοθεί το απαιτούμενο εφαρμοστικό διάταγμα» και πως «δεν έτυχε εφαρμογής η πρόβλεψη για κατάρτιση Ετήσιου Εθνικού Σχεδιασμού Πολιτικής Προστασίας, διότι δεν συστάθηκε το Κεντρικό Συντονιστικό Όργανο Πολιτικής Προστασίας (ΚΣΟΠΠ)».
Από την πλευρά της, η Περιφέρεια Αττικής υποστηρίζει ότι «ο μόνος αρμόδιος να εισηγηθεί την ανάγκη λήψης της απόφασης οργανωμένης και προληπτικής απομάκρυνσης είναι ο επικεφαλής του Πυροσβεστικού Σώματος». Παράλληλα, σε έγγραφό της αναφέρει ότι στις 18.03 και στις 18.07 ζητήθηκε μέσω φαξ η συνδρομή της στην πυροσβεστική «για την αντιμετώπιση της πυρκαγιάς που μαίνεται στην περιοχή της Πεντέλης» και πως «η κατεύθυνση του μετώπου της φωτιάς, που εκείνη την ώρα είχαμε ενημέρωση πως ήταν από Καλλιτεχνούπολη προς Διώνη, φαίνεται να έχει ακριβώς αντίθετη πορεία από εκείνη που είχε τελικά».
naftemporiki.gr