Το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα προκαλεί και πάλι ανησυχίες. Σε πολλά μέρη της Ευρώπης υπάρχουν «τρύπες» ανοικτές, υπενθυμίζοντας τα τρωτά του συστήματος, που ήδη πατά πάνω σε επισφαλή δάνεια ύψους πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ, γράφει η Έφη Τριήρη.
Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα προκαλεί και πάλι ανησυχίες. Σε πολλά μέρη της Ευρώπης υπάρχουν «τρύπες» ανοικτές, υπενθυμίζοντας τα τρωτά του συστήματος, που ήδη πατά πάνω σε επισφαλή δάνεια ύψους πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ. Η Danske Bank είναι το τελευταίο παράδειγμα με την αποκάλυψη του σκανδάλου για ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Οι ανησυχίες για τον προϋπολογισμό της Ιταλίας έχουν επαναφέρει στο προσκήνιο το θέμα των ιταλικών τραπεζών, ενώ μόλις χθες ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας διέψευσε ότι σχεδιάζει παρέμβαση στις ελληνικές τράπεζες.
Τα προβλήματα όμως έχουν μπει για τα καλά και στις τράπεζες που έχουν την έδρα τους στην «καρδιά» της Ευρώπης. Και δεν μιλάμε μόνο για τα κορυφαία χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της Γερμανίας, την Deutsche Bank και την Commerzbank, που βρίσκονται αντιμέτωπα με χαμηλή κερδοφορία και στρατηγικά λάθη. «Το μεγαλύτερο τραπεζικό σύστημα της Γερμανίας ελέγχεται και καθοδηγείται από άτομα με αμφισβητούμενη χρηματοοικονομική εμπειρία» είναι τα λόγια του καθηγητή επιχειρήσεων Ραλφ Τζάσνι στο Πανεπιστήμιο της Φραγκφούρτης.
Αυτό που χαρακτηρίζει το τραπεζικό σύστημα της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωζώνης είναι τα αποταμιευτήρια, που μετρούν 385 στον αριθμό και ανήκουν στο Δημόσιο, γνωστά ως Sparkassen. Οι τράπεζες αυτές είναι επίσης γνωστές για τις χαλαρές σχέσεις που έχουν με τους πολιτικούς και αυτό αποτελεί μείζον θέμα πίσω από τους κρυμμένους κινδύνους του γερμανικού χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Καθότι είναι απαλλαγμένες από το στίγμα «υπερβολικά μεγάλες για να καταρρεύσουν» που χαρακτηρίζει τα κορυφαία χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της Φραγκφούρτης, βρίσκονται εκτός του πεδίου εποπτείας της ΕΚΤ. Και ενώ ένα κύμα εξαγορών και συγχωνεύσεων έχει περιορίσει τον αριθμό των Sparkassen περίπου κατά το ήμισυ από τη δεκαετία του 1990, το σύστημα παραμένει αποσπασματικό. Τον Μάρτιο, ο οίκος Fitch είχε επιστήσει την προσοχή ότι το μεγαλύτερο μέρος του μακροπρόθεσμου ενεργητικού των Sparkassen αποτελείται από ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια και άλλα χρηματοοικονομικά «εργαλεία» που είναι «κλειδωμένα» στα σημερινά χαμηλά επιτόκια, ενεργητικό το οποίο θα πρέπει να επαναξιολογηθεί εάν τα επιτόκια αυξηθούν. Αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες αυτές θα πληγούν πολύ περισσότερο από τις μεγαλύτερες, οι οποίες έχουν πιο διαφοροποιημένα χαρτοφυλάκια.
Αντίστοιχα δίκτυα τοπικών αποταμιευτηρίων διέθεταν κάποτε Γαλλία, Ιταλία και Αυστρία, όμως προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν τα αντικρουόμενα συμφέροντα και να ενισχύσουν τα χρηματοπιστωτικά αυτά ιδρύματα ενθαρρύνοντάς τα να προβούν σε συγχωνεύσεις μέσω προσέλκυσης και ξένων επενδυτών.
Οι στενοί πολιτικοί δεσμοί που έχουν οι γερμανικές Sparkassen προσφέρουν στις τράπεζες ισχυρούς συμμάχους, κάτι που γεννά ερωτήματα για εξαρτήσεις πολιτικών από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα τα οποία υποτίθεται ότι εποπτεύουν. Άρα, πρόκειται για κάτι που ρίχνει σκιά στο τραπεζικό σύστημα της Ευρώπης, με τη Γερμανίδα καγκελάριο να διατηρεί όμως χαλαρή στάση, όπως για παράδειγμα να αρνείται ρυθμίσεις που θα μπορούσαν να πλήξουν κάποια πιστωτικά ιδρύματα ή να απορρίπτει ένα ευρωπαϊκό σύστημα ασφάλισης καταθέσεων. Μήπως, λοιπόν, ήρθε η ώρα να στραφεί η προσοχή και στα σημεία που παραμένουν ανέγγιχτα;