Οι εξελίξεις στην οικονομία τεκμηριώνουν την εκτίμηση ότι η «έξοδος από τα μνημόνια» δεν συνιστά αποτέλεσμα μιας επιτυχούς προσαρμογής παρά το σύνθημα ενός αφηγήματος με πολιτικά κριτήρια, εντός και εκτός συνόρων. Όμως οι οικονομίες δεν ανακάμπτουν επειδή κάποιοι το αποφάσισαν, γράφει ο Βασίλης Κωστούλας.
Από την έντυπη έκδοση
Του Βασίλη Κωστούλα
[email protected]
Οι εξελίξεις στην οικονομία τεκμηριώνουν την εκτίμηση ότι η «έξοδος από τα μνημόνια» δεν συνιστά αποτέλεσμα μιας επιτυχούς προσαρμογής παρά το σύνθημα ενός αφηγήματος με πολιτικά κριτήρια, εντός και εκτός συνόρων. Όμως οι οικονομίες δεν ανακάμπτουν επειδή κάποιοι το αποφάσισαν.
Οι σφοδρές πιέσεις στις τράπεζες, όπως αυτές αποτυπώθηκαν θεαματικά στο χρηματιστήριο, σίγουρα αφορούν επιθετικές τακτικές επενδυτών με κίνητρο το βραχυπρόθεσμο κέρδος. Το σορτάρισμα όμως προϋποθέτει χώρο τον οποίο η ελληνική περίπτωση πρόσφερε απλόχερα.
Στον τομέα της διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων γίνονται βήματα, τα οποία ωστόσο ξεκίνησαν αργά. Οι επίμονα χαμηλοί ρυθμοί ανάπτυξης προσθέτουν νέα βάρη στο αποθεματικό των «κόκκινων» δανείων, που παραμένει σε δυσθεώρητα ύψη. Η απουσία μιας προληπτικής γραμμής στερεί βαθμούς ασφαλείας, μαζί τους και το waiver της ΕΚΤ. Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, συντηρείται η συζήτηση για το ενδεχόμενο νέων κεφαλαιακών αναγκών των συστημικών τραπεζών στην Ελλάδα, την ώρα που -σημειωτέον- Ελλάδα και Ευρωζώνη δεν αξιοποίησαν 24 ολόκληρα δισ. ευρώ από το τρίτο δάνειο.
Οι κινήσεις που παρατηρήθηκαν στις μετοχές τους είχαν πιθανώς ως στόχο, γεγονός που συνιστά και εκτίμηση ορισμένων τραπεζικών παραγόντων, την άσκηση πίεσης είτε για να ληφθούν πιο γρήγορα και δραστικά στρατηγικές αποφάσεις από τις τράπεζες για τις τράπεζες, είτε ακόμη και για να επιδεινωθεί σκόπιμα η θέση μέρους του χρηματοπιστωτικού συστήματος, με την προοπτική να αποτελέσει αντικείμενο εκμετάλλευσης.
Όμως αυτή η πτυχή της πραγματικότητας δεν αναιρεί τη μεγάλη εικόνα, η οποία είναι ορατή διά γυμνού οφθαλμού στους περισσότερους δείκτες που διαμορφώνουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της οικονομίας.
Η καθίζηση των επενδύσεων και η αδυναμία των τραπεζών να χρηματοδοτήσουν την οικονομία, μαζί με τα αντιφατικά μηνύματα της κυβέρνησης στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και μάλιστα με τις ευλογίες των Ευρωπαίων, συμπίπτουν με την απογοητευτική υπόθεση της Folli Follie, καθώς και με την αβεβαιότητα γύρω από τα αποτελέσματα της ΔΕΗ. Είχε προηγηθεί το σήμα από τον οίκο Moody’s, ο οποίος ανέβαλε την αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας.
Μεσολάβησαν οι πληροφορίες για δυστοκία μέρους του χρηματοπιστωτικού συστήματος να αποκτήσει πρόσβαση στις αγορές, τουλάχιστον άμεσα και με ευνοϊκούς όρους. Όμως πώς να δανειστούν οι τράπεζες, όταν δεν δανείζεται το Δημόσιο;
Με την έξοδο από την κρίση, η οικονομία θα εκτινασσόταν σαν ελατήριο. Όμως το ελατήριο δεν δουλεύει και ο νοών νοείτω.
Η Ελλάδα μπήκε στο μνημόνιο επειδή βγήκε από τις αγορές και τελικά βγήκε από το μνημόνιο αλλά δεν μπήκε στις αγορές.
Αποδεικνύεται από τις εξελίξεις ότι το ελληνικό success story ήταν μια πολιτική επινόηση ελληνικής αλλά και ευρωπαϊκής προέλευσης. Όσο πιο γρήγορα το συνειδητοποιήσει κανείς, τόσο πιο γρήγορα θα το αντιμετωπίσει.
Για την ώρα, θα βιώνει τις συνέπειες μιας πολιτικής διαχείρισης που στέλνει τον λογαριασμό στις τράπεζες.