Τώρα που η Ελλάδα της μεταμνημονιακής εποχής έχει περιέλθει με μεσοπρόθεσμη προοπτική στη μέριμνα των αγορών, των rating agencies και των αξιολογήσεων του χρηματοπιστωτικού τομέα (και των συμβούλων που οδηγούν -υποτίθεται με βάση μελέτες- τις προσεγγίσεις και τις αποφάσεις των διεθνών χαρτοφυλακίων), μας προκύπτει μια νέα φάση αφηγημάτων.
Από την έντυπη έκδοση
Του Α. Δ. Παπαγιαννίδη
[email protected]
Τώρα που η Ελλάδα της μεταμνημονιακής εποχής έχει περιέλθει με μεσοπρόθεσμη προοπτική στη μέριμνα των αγορών, των rating agencies και των αξιολογήσεων του χρηματοπιστωτικού τομέα (και των συμβούλων που οδηγούν -υποτίθεται με βάση μελέτες- τις προσεγγίσεις και τις αποφάσεις των διεθνών χαρτοφυλακίων), μας προκύπτει μια νέα φάση αφηγημάτων. Η κατάσταση έχει αρκετές αναλογίες με εκείνην με την οποία ο διεθνής Τύπος επιχειρούσε να προσεγγίσει την «ελληνική περίπτωση» στο ξέσπασμά της, με τα βολικά στερεότυπα να διαδέχονται τις αρχαιοελληνικές αναφορές. Όσο βοήθησαν τα τότε στερεότυπα, τόσο ρηχά θα χρησιμεύσουν και οι τώρα αναγωγές!
Νωπή ακόμη η επιφυλακτικότητα της Moody’s να καταθέσει τη δική της αξιολόγηση/αναβάθμιση για την ελληνική οικονομία. Έτσι, αξίζει να ανασυρθεί η προ καιρού (τέλη Αυγούστου) παραίνεση της ίδιας προς τους Έλληνες να προσέξουν μήπως «χάσουν την πρόοδο που έχουν πετύχει, σαν τον μυθικό Σίσυφο». Πού βρίσκεται η αναλογία; «[Ο Σίσυφος] ήταν υποχρεωμένος να ανεβάζει κάθε μέρα έναν βράχο στην πλαγιά ενός βουνού, αλλά κάθε βράδυ τον έβλεπε να κυλάει πάλι προς τα κάτω».
Σωστή η αναπαραγωγή του μύθου του Σισύφου, αλλά πού βρίσκεται ο πυρήνας της αναλογίας; Η Moody’s επισημαίνει/αναγνωρίζει ότι τα 8 χρόνια βαριάς λιτότητας και αποδιάρθρωσης της αγοράς εργασίας «απερήμωσαν την ελληνική οικονομία». Το συμπέρασμα του οίκου αξιολόγησης -δεν παρέλειψε να καταγράψει τη δημοσιονομική εξυγίανση που έχει επιτευχθεί, αλλά και τα έξι συνεχή 3μηνα ανάπτυξης/ανάκαμψης- ήταν ότι η χώρα χρειάζεται να παλέψει για να κρατήσει την αξιοπιστία που κέρδισε, αλλά και η κυβέρνηση «να τηρήσει τα συμφωνημένα με τους πιστωτές».
Και να θυμηθεί ότι «εκλογές νωρίς το 2019 θα μπορούσαν να επιτείνουν την αβεβαιότητα». Στην ουσία, η καλή μας Moody’s είχε προαναγγείλει τον δισταγμό της να προβεί σε αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας. (Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος στο Λονδίνο, ο Αλέξης Τσίπρας με Γ. Χουλιαράκη και Δ. Λιάκο στη Νέα Υόρκη είδαν τις άκριες αυτής της διστακτικότητας - όχι της Moody’s ειδικά, γενικότερα.)
Ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η συζήτηση για το πολύκροτο ζήτημα της περικοπής ή μη των συντάξεων από την 1/1/2019 -έχει αναχθεί σε κομβικό στοιχείο της μεταμνημονιακής παρακολούθησης της ελληνικής οικονομίας με πρωτοβουλία της σημερινής κυβέρνησης, αλλά και με πλειοδοσία θέσεων από πλευράς αξιωματικής και ελάσσονος αντιπολίτευσης- παραπέμπει πάντως περισσότερο σε Πίθο των Δαναΐδων. Εδώ, την αναλογία οφείλουμε σε συντελεστή του συστήματος των Βρυξελλών. Δείτε πώς:
Εκεί που πήγαινε να επικρατήσει μια αίσθηση επιστροφής της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή κανονικότητα, καθώς εφεξής οι συζητήσεις για τις επιλογές πολιτικής με (και) δημοσιονομικό περιεχόμενο δεν γίνονται στα πλαίσια «διαπραγμάτευσης» με την τρόικα/τους θεσμούς, αλλά με το σχήμα γνωμοδότησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής/συζήτησης στο Eurogroup στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου (που λειτουργεί για την αξιολόγηση του Προϋπολογισμού όλων των χωρών-μελών της ΕΕ…), όχι απλώς υποχώρησαν οι αναφορές σε ρεαλιστική προσέγγιση από μέρους των θεσμών, αλλά η ουσία παραπέμπεται στο Eurogroup του Δεκεμβρίου.
Θυμίζουμε ότι η κατάθεση Προσχεδίων Προϋπολογισμού γίνεται μέχρι 15 Οκτωβρίου. Μέχρι τις 3 Δεκεμβρίου μεσολαβεί ένα ακόμη Eurogroup, εκείνο της 5ης Νοεμβρίου. Αλλά, βλέπετε, με το να φεύγει ο χρόνος αυξάνεται η πίεση στην ελληνική πλευράς: στις 19-23 Δεκεμβρίου συνειδητοποιούν οι συνταξιούχοι τι θα λάβουν τον Ιανουάριο. Οπότε επαναφέρεται η πρακτική της «συζήτησης»/διαπραγμάτευσης υπό συνθήκες ήπιου εικονικού πνιγμού/waterboarding που διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις γνώρισαν τα χρόνια των μνημονίων…
Πάντως οι αναφορές στη βαθιά σοφία των αρχαίων μύθων έχουν και τους κινδύνους τους. Καθώς σιγά-σιγά όλοι στην Ευρώπη αναφέρονται με θετικά, ορισμένοι και με θαυμαστικά λόγια για την αντοχή που επέδειξαν οι Έλληνες (γιατί αυτών τα εισοδήματα σφαγιάσθηκαν, αυτών οι φόροι απογειώθηκαν, αυτοί τροφοδοτούν τα πρωτογενή πλεονάσματα και υπερπλεονάσματα, αυτοί και κουβαλάνε μη βιώσιμο ιδιωτικό χρέος στο οποίο μετετράπη μέσα από την ύφεση και το ξεπάτωμα των τραπεζών το δημόσιο χρέος, αυτών οι καταθέσεις λειτουργούν ως τελικό collateral τώρα που η αξία των ακινήτων έλιωσε…) χρειάζεται λίγη προσοχή.
Ακόμη και με τον Μάριο Ντράγκι, π.χ., να αποσύρει την ΕΚΤ από τη συζήτηση περί συντάξεων ή μεταρρυθμίσεων - και να επικεντρώνει στη μοίρα των τραπεζών.
Προσοχή μήπως η Ελλάδα/οι Έλληνες βρεθούν στον ρόλο του Ηρακλή. Ο οποίος μετά τον τελευταίο άθλο, τον φόνο του Κένταυρου Νέσσου, βρέθηκε να ενδύεται τον δηλητηριασμένο χιτώνα καταλήγοντας έτσι σε άσχημο τέλος. Μην αποδειχθεί η έξοδος από τα μνημόνια χιτώνας του Νέσσου.