Την είσοδο της Θεσσαλονίκης και της Βόρειας Ελλάδας σε μια νέα αναπτυξιακή πορεία, με σύγχρονες υποδομές που αφενός βελτιώνουν την καθημερινότητα των πολιτών της και αφετέρου δίνουν τη δυνατότητα στην περιοχή να αναδείξει τα μεγάλα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, υπόσχονται τα μεγάλα έργα που είτε ολοκληρώνονται στα αμέσως επόμενα χρόνια είτε σχεδιάζονται προς εφαρμογή σε βραχυπρόθεσμο ή μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.
Των Γιώργου Χατζηλίδη και Βάσως Βεγίρη
Την είσοδο της Θεσσαλονίκης και της Βόρειας Ελλάδας σε μια νέα αναπτυξιακή πορεία, με σύγχρονες υποδομές που αφενός βελτιώνουν την καθημερινότητα των πολιτών της και αφετέρου δίνουν τη δυνατότητα στην περιοχή να αναδείξει τα μεγάλα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, υπόσχονται τα μεγάλα έργα που είτε ολοκληρώνονται στα αμέσως επόμενα χρόνια είτε σχεδιάζονται προς εφαρμογή σε βραχυπρόθεσμο ή μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.
Η Θεσσαλονίκη και η ευρύτερη περιοχή καλούνται να αξιοποιήσουν τη στρατηγική γεωγραφική τους θέση, εξαιτίας της οποίας επί αιώνες αποτέλεσαν εμπορικό, οικονομικό και πολιτισμικό σταυροδρόμι Ανατολής και Δύσης, πλεονέκτημα, ωστόσο, το οποίο την τελευταία 50ετία και δη τα τελευταία 20 χρόνια απώλεσαν για διάφορους λόγους, ένας εκ των οποίων είναι ακριβώς η υστέρηση σε βασικές υποδομές, σε ένα ολοένα και πιο ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον.
Τα μεγάλα στοιχήματα είναι μπροστά: Τα σημαντικά έργα στα λιμάνια της Θεσσαλονίκης, της Αλεξανδρούπολης και της Καβάλας και η δημιουργία εμπορευματικών κέντρων (logistics), σε συνδυασμό με τα μεγαλεπήβολα project της Σιδηροδρομικής Εγνατίας και της παραποτάμιας σύνδεσης με την Κεντρική Ευρώπη μέσω του Δούναβη, δεν αναβαθμίζουν απλώς τη γεωοικονομική θέση της Βόρειας Ελλάδας αλλά την αναδεικνύουν σε εμπορικό-διαμετακομιστικό κέντρο της νοτιοανατολικής Ευρώπης, σε νευραλγικό κόμβο για τη μεταφορά εμπορευμάτων από την Ασία προς την Ευρώπη και το αντίστροφο.
Την ίδια ώρα, ο αγωγός φυσικού αερίου TAP αλλά και τα άλλα σχέδια με επίκεντρο τη Β. Ελλάδα, με αιχμή τον διασυνδετήριο ελληνοβουλγαρικό αγωγό IGB, την καθιστούν ενεργειακό κέντρο της Βαλκανικής. Παράλληλα, οι επενδύσεις που ξεκινάει η γερμανική Frapot στο αεροδρόμιο «Μακεδονία» εκτινάσσουν τις τουριστικές προοπτικές της Κεντρικής Μακεδονίας, ενώ η ολοκλήρωση του πολύπαθου μετρό της Θεσσαλονίκης μέσα στην επόμενη διετία θα αναβαθμίσει καταλυτικά την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής των κατοίκων της.
ΟΛΘ
Συμπληρωματικές επενδύσεις ύψους 28,6 εκατ. ευρώ δρομολογούνται ήδη στον υπό νέα ιδιοκτησία και διοίκηση ΟΛΘ, πέραν των υποχρεωτικών επενδύσεων ύψους 180 εκατ. ευρώ που προβλέπει η σύμβαση παραχώρησης.
Η κοινοπραξία DIEP- Terminal Link- Belterra Investments «τρέχει» ήδη μια σειρά διαγωνισμών για την προμήθεια μηχανημάτων και την εκτέλεση έργων: για την επισκευή εννέα straddle carriers και 4 γερανογεφυρών, για την προμήθεια δώδεκα straddle carriers/OΣΜΕ, για την προμήθεια spreaders (για την άρση και μεταφορά containers), για την επέκταση του χώρου στοίβαξης των containers κατά 26.0000 τ.μ. και την επισκευή του οδοστρώματος του υφιστάμενου ΣΕΜΠΟ. Εντός του 2018 αναμένεται να προκηρυχθεί διαγωνισμός και για την προμήθεια δύο νέων γερανογεφυρών.
Πρόθεση της Κοινοπραξίας είναι, επίσης, η ολοκλήρωση των υποχρεωτικών επενδύσεων εντός το πολύ τεσσεράμισι ετών και όχι επτά που προβλέπει η σύμβαση παραχώρησης. Στο μεταξύ, το 2018 τρέχει για τον ΟΛΘ με αύξηση φορτίων και προσδοκίες νέας αύξησης εργασιών (τζίρου).
Στο επτάμηνο του 2018, η διακίνηση containers καταγράφει αύξηση τόσο στα εισαγόμενα, όσο και στα προς εξαγωγή -συνολική αύξηση 10,43%- και εκτιμάται ότι στο σύνολο της χρονιάς, ειδικά στα containers, θα υπάρξει μία αύξηση τουλάχιστον κατά 7%, φτάνοντας τα 430.000 TEU’s έναντι 401.000 TEU’s το 2017. Χάρη στην εν λόγω αύξηση της διακίνησης containers και στη βελτίωση της αρχικής πτώσης στη διακίνηση συμβατικού φορτίου, αναμένεται ότι στο τέλος του 2018, συνολικά, η ΟΛΘ Α.Ε. θα παρουσιάσει αύξηση στον κύκλο εργασιών της.
Επίσης, η προμήθεια των προαναφερόμενων σύγχρονων μηχανημάτων θα καταστήσει δυνατή την εναπόθεση εντός του λιμένα των προς εξαγωγή εμπορευμάτων. Στον αντίποδα, η πρόσφατη απόφαση της ΑΑΔΕ να επικυρώσει την κατάργηση της τρίτης (νυχτερινής) βάρδιας των τελωνειακών υπαλλήλων στην Πύλη 16 του ΟΛΘ, που είχαν εφαρμόσει από μόνοι τους από τον περασμένο Σεπτέμβριο, έχει προκαλέσει την αντίδραση σύσσωμων των παραγωγικών φορέων της Θεσσαλονίκης και ευρύτερα της Βόρειας Ελλάδας και ανησυχίες για τις επιπτώσεις στη λειτουργία της Ελεύθερης Ζώνης.
ΟΛΑ - ΟΛK
Εντός του Οκτωβρίου αναμένεται, σύμφωνα με νεότερες πληροφορίες, να γίνει η προκήρυξη διαγωνισμού από το ΤΑΙΠΕΔ για παραχώρηση δραστηριοτήτων του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης, που εδώ και πολλούς μήνες είναι γνωστό ότι ελκύει αμερικανικό επενδυτικό ενδιαφέρον, όπως και το λιμάνι της Καβάλας, που θα ακολουθήσει διαγωνιστικά για τον εμπορικό λιμένα «Φίλιππος Β’». Ο διαγωνισμός αναμένεται να αφορά το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης ως κόμβο συνδυασμένων μεταφορών. Και δεδομένου του ήδη εκφρασθέντος αμερικανικού επενδυτικού ενδιαφέροντος, η φετινή 83η ΔΕΘ, στην οποία οι ΗΠΑ συμμετέχουν ως τιμώμενη χώρα, αναμένεται να αποτελέσει βήμα επαφών και διαβουλεύσεων της διοίκησης του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης με αμερικανικές εταιρείες και ενδιαφερόμενους επενδυτές, ιδιαίτερα στο πλαίσιο του προγραμματισμένου φόρουμ για την ενέργεια.
Τα δέκα περιφερειακά λιμάνια της χώρας, όπως δήλωσε εξάλλου ο πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ, Άρης Ξενόφος, στη συνάντηση που είχε η διοίκηση του Ταμείου με τη διοίκηση του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης στα τέλη Ιουλίου, έχουν αξιολογηθεί με αρκετά κριτήρια στη σχετική μελέτη του Ταμείου και «τα λιμάνια της Αλεξανδρούπολης, της Καβάλας, αλλά και της Ηγουμενίτσας και της Κέρκυρας έχουν πράγματι προτεραιοποιηθεί από την πλευρά μας», σημειώνοντας ειδικά για το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης ότι «μιλάμε για ένα λιμάνι που έχει σε επίπεδο υποδομών αρκετές δυνατότητες, μπορεί να προσελκύσει κεφάλαια, να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας, που είναι ένα από τα κυρίαρχα κριτήρια επιλογής μας, αλλά ταυτόχρονα και ο γεωστρατηγικός του ρόλος και η τοποθεσία του μας κάνει αισιόδοξους ότι θα έχουμε έναν καλό διαγωνισμό με αρκετά έντονο ενδιαφέρον».
Σιδηροδρομική Εγνατία
Σημαντικό κομμάτι της πίτας των εμπορευματικών μεταφορών από και προς την Ευρωπαϊκή Ένωση φιλοδοξεί να κερδίσει η χώρα μας με την ανάπτυξη της Σιδηροδρομικής Εγνατίας, που θα συνδέει το σιδηροδρομικό δίκτυο της Ελλάδας με αυτό της Βουλγαρίας, παρακάμπτοντας τη θαλάσσια μεταφορά μέσω Βοσπόρου.
Το μεγάλο αυτό project, με ορίζοντα λειτουργίας το 2028, διαμορφώνει αναπτυξιακές προοπτικές στις ελληνικές επιχειρήσεις, καθώς θα συνδέσει τα λιμάνια Θεσσαλονίκης, Καβάλας και Αλεξανδρούπολης με τα βουλγαρικά Βάρνα, Μπουργκάς - Δούναβη, με προοπτική να φτάσει σε δεύτερη φάση μέχρι την Κωστάντζα της Ρουμανίας.
Αυτός ο νέος εμπορευματικός διάδρομος, που θα παρακάμπτει τα στενά του Βοσπόρου, πέρα από τη γεωπολιτική σημασία του, θα έχει τεράστια οικονομική επίδραση, αποτελώντας μια από τις μεγαλύτερες επενδύσεις των επόμενων δεκαετιών.
Το κόστος του συνολικού έργου εκτιμάται ότι μπορεί να ξεπεράσει τα 6 δισ. ευρώ, ωστόσο ως ρεαλιστικότερο προς υλοποίηση θεωρείται το ανατολικό του σκέλος που θα απαιτήσει επενδύσεις ύψους τουλάχιστον 2,5 δισ. ευρώ μόνο για τα έργα υποδομής, χωρίς να υπολογίζονται οι παράλληλες επενδύσεις που θα δρομολογηθούν.
Το ανατολικό τμήμα της Σιδηροδρομικής Εγνατίας είναι ουσιαστικά η σιδηροδρομική σύνδεση έξι λιμανιών των δύο χωρών, Θεσσαλονίκης - Καβάλας - Αλεξανδρούπολης - Μπουργκάς - Βάρνας - Ρούσε, το λεγόμενο και project Sea2Sea, εκτιμώμενης επένδυσης και στις δύο χώρες ύψους 3 δισ. ευρώ - τα περισσότερα έργα να εντοπίζονται στο ελληνικό τμήμα. H μελέτη βιωσιμότητας για το project ολοκληρώθηκε με θετικό αποτέλεσμα και παραδόθηκε στους αρμόδιους υπουργούς των δύο χωρών, οι οποίοι, μάλιστα, συμφώνησαν στη δημιουργία διακρατικής εταιρείας που θα κληθεί να τρέξει το φιλόδοξο project στο οποίο προωθείται η ένταξη και της Ρουμανίας.
Για την πλήρη ανάπτυξη του σχεδιασμού θα πρέπει να ολοκληρωθεί και η δημιουργία εμπορευματικών κέντρων στα τρία λιμάνια - για το πρώην στρατόπεδο Γκόνου στη Θεσσαλονίκη ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη ο σχετικός διαγωνισμός.
Η σύνδεση Θεσσαλονίκης - Δούναβη
Ένα ακόμα μεγαλεπήβολο σχέδιο που αφορά τη Θεσσαλονίκη -κάποιοι το χαρακτηρίζουν οραματικό άλλοι ανεφάρμοστο- είναι το mega project της πλωτής διασύνδεσης της νύμφης του Θερμαϊκού με το Βελιγράδι, δηλαδή του Αιγαίου με τον Δούναβη, μέσω της διαπλάτυνσης του Αξιού ποταμού. Σύμφωνα με το σχέδιο, που δεν είναι καινούργιο αλλά χρονολογείται από τη δεκαετία του 1960, ο ποταμός Αξιός, το τμήμα του στην Ελλάδα και το τμήμα του στην πΓΔΜ (Βαρδάρης), καθώς επίσης και ο Μεγάλος Μοράβα στη Σερβία θα συνδεθούν και θα αποτελέσουν τον πλωτό διάδρομο που θα συνδέει τη Θεσσαλονίκη με τον Δούναβη. Στόχος είναι η διασύνδεση της Μεσογείου με τον Δούναβη, έτσι ώστε να μεταφέρονται γρηγορότερα τα εμπορεύματα από τις αγορές της Ανατολής στην κεντρική Ευρώπη, αναβαθμίζοντας καθοριστικά στο γεωοικονομικό και γεωπολιτικό επίπεδο τη θέση της Θεσσαλονίκης. Ένα τέτοιας κλίμακας έργο, που για τους πιο αισιόδοξους ξεκινά από τα 10 δισ. ευρώ αλλά για άλλους πλησιάζει τα 50 δισ. ευρώ, μπορεί να υλοποιηθεί μόνο με χρηματοδότηση από έναν οικονομικό και εμπορικό γίγαντα όπως η Κίνα, που είναι και ο μεγάλος ενδιαφερόμενος για την ταχύτερη και φθηνότερη μεταφορά των προϊόντων της στις ευρωπαϊκές αγορές, προωθώντας ήδη την πρωτοβουλία One Belt One Road.
Γεωπολιτική αναβάθμιση μέσω αγωγών
Ο αγωγός TAP θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το γιγαντιαίο κοίτασμα Shah Deniz II του Αζερμπαϊτζάν προς την Ευρώπη, μειώνοντας την ενεργειακή εξάρτηση της γηραιάς ηπείρου από τη Ρωσία και βάζοντας τη χώρα μας στο επίκεντρο της λεγόμενης «διπλωματίας των αγωγών».
Ο μήκους περίπου 878 χλμ. αγωγός θα συνδεθεί με τον αγωγό Trans Anatolian Pipeline (TANAP) στους Κήπους, στα ελληνοτουρκικά σύνορα, και θα διασχίζει την Ελλάδα, την Αλβανία και την Αδριατική θάλασσα, προτού εξέλθει στην ξηρά στη Νότια Ιταλία.
Οι πρώτες πωλήσεις αερίου προς τη Γεωργία και την Τουρκία προβλέπονται για τα τέλη του 2018. Το 2019 αναμένεται να ολοκληρωθεί η εγκατάσταση του υποθαλάσσιου τμήματος του ΤΑΡ, μήκους 105 χλμ, στην Αδριατική και οι πρώτες παραδόσεις φυσικού αερίου στην Ευρώπη αναμένονται το 2020.
Σε ό,τι αφορά το ελληνικό τμήμα του αγωγού, συνολικού μήκους 550 χλμ, έχει ολοκληρωθεί η διάνοιξη της Ζώνης Εργασίας σε 540 από τα 550 χλμ, έχουν συγκολληθεί 539 χλμ σωληναγωγών, έχουν τοποθετηθεί στην τάφρο και καλυφθεί με χώμα τα 494 χλμ αγωγού, ενώ περισσότερα από 415 χλμ βρίσκονται στη φάση της αποκατάστασης και επιστροφής των γεωτεμαχίων στους ιδιοκτήτες/ χρήστες.
Παράλληλα, εντός του 2018 η κατασκευή του διασυνδετηρίου ελληνοβουλγαρικού αγωγού IGB, ο οποίος θα συμβάλει επίσης σημαντικά στη διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού φυσικού αερίου στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Ο IGB, που εντάσσεται και αυτός στον δυτικό στρατηγικό ενεργειακό σχεδιασμό, θα διοχετεύει φυσικό αέριο από τον Διαδρατικό Αγωγό Φυσικού Αερίου (TAP) στο δίκτυο της Βουλγαρίας και σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αεροδρόμιο: Προοπτικές για τον τουρισμό
Νέες προοπτικές για το αεροδρόμιο «Μακεδονία» και συνεπακόλουθα για τον τουρισμό της Θεσσαλονίκης και της ευρύτερης περιοχής σηματοδοτεί ο επενδυτικός κύκλος που ανοίγει στο αμέσως επόμενο διάστημα η διαχειρίστρια των περιφερειακών αεροδρομίων της χώρας Fraport.
Συγκεκριμένα, μέσα στον επόμενο μήνα αναμένεται η θεμελίωση του νέου τέρμιναλ, ενός πολύ σημαντικού έργου, ύψους επένδυσης 95 εκατ. ευρώ, που θα δώσει τη δυνατότητα εξυπηρέτησης πολλών περισσότερων επιβατών, δεδομένου ότι το αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης έχει ξεπεράσει προ πολλού τα όριά του.
Άλλωστε, το «Μακεδονία» κατασκευάστηκε για να εξυπηρετεί περί τα 3 έως το πολύ 4 εκατ. επιβάτες ετησίως, και έχει φθάσει ήδη να διακινεί πάνω από 6 εκατ. άτομα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2016 το «Μακεδονία» έκανε ιστορικό ρεκόρ επιβατικής κίνησης, με 6, 24 εκατ. επιβάτες, και είναι θέμα χρόνου να ξεπεράσει τα 7 εκατ. επιβάτες. Στο επτάμηνο του 2018 η συνολική διακίνηση επιβατών μέσω του αεροδρομίου της Θεσσαλονίκης είναι αυξημένη κατά 4,2% (3,63 εκατ. επιβάτες) και ειδικά των ξένων, που είναι και το ζητούμενο, κατά 8,9% στα 2,33 εκατ. επιβάτες (η αύξηση θα ήταν ακόμα μεγαλύτερη, αλλά τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο τα έργα για στον διάδρομο 10-28 όπως ήταν λογικό φρέναραν την κίνηση).
Ο νέος τερματικός, εμβαδού 31.000 τ.μ., θα κατασκευαστεί βορειοδυτικά του υφιστάμενου, αυξάνοντας τους χώρους του επιβατικού σταθμού του «Μακεδονία» σε 57.000 τ.μ. Οι δύο τερματικοί σταθμοί, παλιός και νέος, θα συνδέονται στο ύψος του πρώτου ορόφου, δηλαδή του ορόφου αναχωρήσεων, με δύο γέφυρες που θα κατασκευαστούν από μέταλλο και υαλοπετάσματα.
Με τον νέο τερματικό σταθμό εκτιμάται ότι θα διπλασιαστεί η δυναμικότητα του αεροδρομίου της Θεσσαλονίκης, προκειμένου να μπορεί -χωρίς πρόβλημα- να εξυπηρετήσει τους τουλάχιστον 10 εκατ. επιβάτες που αναμένονται μετά το 2020 - 2021. Όπως είναι προφανές, το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος των επιπλέον επιβατών θα είναι τουρίστες, κάτι που από μόνο του καταδεικνύει την αναγκαιότητα των έργων, καθώς σημαίνει επιπλέον εισόδημα για την τοπική οικονομία της Θεσσαλονίκης, της Χαλκιδικής, της Πιερίας και των άλλων τουριστικών προορισμών που εξυπηρετούνται από το «Μακεδονία». Σύμφωνα με τα στελέχη της γερμανικής εταιρείας, τα έργα θα ξεκινήσουν από τα τέλη Σεπτεμβρίου και αναμένεται να ολοκληρωθούν περί τα τέλη του 2020-αρχές 2021. Να σημειωθεί εδώ ότι μέχρι το τέλος του έτους ολοκληρώνεται και η επέκταση του διαδρόμου 10-28 προς τη θάλασσα, έργο που θα επιτρέψει στο αεροδρόμιο Θεσσαλονίκης να εξυπηρετεί ευκολότερα αεροσκάφη υπερατλαντικών πτήσεων.
Παράλληλα, βέβαια, η Frapοrt έχει ολοκληρώσει ή ξεκινήσει παρεμβάσεις αναδιάταξης και αναμόρφωσης στους χώρους του αεροδρομίου και συγκεκριμένα στον όροφο αναχωρήσεων, που έχει γίνει ήδη πιο λειτουργικός, με λιγότερη αναμονή, προσελκύοντας μάλιστα 13 νέα εμπορικά καταστήματα, στην αίθουσα VIP, διαμορφώνει νέα εστιατόρια και καφετέριες αλλά και σύντομα προχωράει στην αντικατάσταση όλων των μόνιτορ ενημέρωσης του κοινού για τις πτήσεις.
Στόχος των μεγάλων έργων στο αεροδρόμιο είναι να συμβάλουν καθοριστικά στην ανάδειξη της Θεσσαλονίκης και της ευρύτερης περιοχής της Μακεδονίας ως ενός ιδιαίτερα ελκυστικού τουριστικού προορισμού, καθώς και στην ενίσχυση της θέσης της πόλης ως σημαντικού εμπορικού και επιχειρηματικού κέντρου στη ΝΑ Ευρώπη.
Μετρό Θεσσαλονίκης: Δεν είναι πια ανέκδοτο. Μετά από χρόνια καθυστερήσεων και ταλαιπωρίας των πολιτών και των επιχειρήσεων, το πολύπαθο έργο του μετρό Θεσσαλονίκης δεν είναι πια ανέκδοτο αλλά έχει πλέον σαφή ορίζοντα ολοκλήρωσης, έστω κι αν η βασική γραμμή αρχικά θα παραδοθεί «κουτσερεμένη», μέχρι το Συντριβάνι.
Σύμφωνα με το νέο χρονοδιάγραμμα, οι δοκιμαστικές διαδρομές τόσο στη βασική γραμμή όσο και στην επέκταση Καλαμαριάς θα ξεκινήσουν μέσα στο 2019 και θα διαρκέσουν 12 μήνες. Το μεγαλύτερο μέρος της βασικής γραμμής, πλην των δύο σταθμών, Αγ. Σοφίας και Βενιζέλου, με το μεγάλο αρχαιολογικό ενδιαφέρον, θα παραδοθεί σε εμπορική λειτουργία τον Νοέμβριο του 2020.
Λίγους μήνες αργότερα, αρχές 2021, θα παραδοθεί και η επέκταση της γραμμής Καλαμαριάς, που θα συνδέσει τη Μίκρα με το κέντρο της Θεσσαλονίκης.
Πρόοδος του έργου
Στη βασική γραμμή έχει ολοκληρωθεί το 100% της διάνοιξης των υπόγειων σηράγγων, το 95% των έργων πολιτικού μηχανικού σε 11 από τους 13 σταθμούς, καθώς και το 65% του συνολικού φυσικού αντικειμένου. Στην επέκταση της γραμμής Καλαμαριάς, αντίστοιχα, έχει ολοκληρωθεί το 100% των υπόγειων σηράγγων, το 80% του κατασκευαστικού αντικειμένου των σταθμών, καθώς και το 60% του συνολικού φυσικού αντικειμένου. Έχει ολοκληρωθεί η διάνοιξη των σηράγγων και στις δύο γραμμές του έργου, βασική και Καλαμαριά.
Δεκαέξι σταθμοί έχουν ήδη ολοκληρωθεί ως προς τα έργα πολιτικού μηχανικού και σε εξέλιξη βρίσκεται η εγκατάσταση των ηλεκτρομηχανολογικών και σιδηροδρομικών συστημάτων και τα αρχιτεκτονικά τελειώματα. Στο σταθμό «Αγία Σοφία», μετά την ολοκλήρωση των ανασκαφών συνεχίζεται η κατασκευή και στον σταθμό «Βενιζέλου» προστατεύονται οι αρχαιότητες για να προχωρήσει η κατασκευή της πλάκας οροφής και στη συνέχεια να ξεκινήσουν οι εργασίες κατασκευής του υπόγειου έργου.
Αρχαιολογικοί χώροι και ανασκαφές
Στο πλαίσιο του έργου, πραγματοποιείται η μεγαλύτερη αρχαιολογική ανασκαφή που συντελέστηκε ποτέ στη Β. Ελλάδα, καλύπτοντας επιφάνεια 20.000 τ.μ. Οι αρχαιολογικές εργασίες, συνολικού προϋπολογισμού 132 εκ. ευρώ, έχουν φέρει στο φως 300.000 αρχαιολογικά ευρήματα. Μέρος αυτών θα αναδειχθεί μέσα σε σταθμούς, που θα λειτουργούν ως σημεία αναφοράς για τη Θεσσαλονίκη. Ξεχωριστή θέση στις ανασκαφές έχει ο Σταθμός Βενιζέλου, όπου αποκαλύφθηκε ο κεντρικός οδικός άξονας της βυζαντινής πόλης σε ολόκληρο το πλάτος του, μαζί με τους υδραυλικούς αγωγούς, τις διασταυρώσεις των δύο κάθετων οδών, καταστήματα και τα οικοδομικά κατάλοιπα των παρακείμενων κτηρίων. Το σπουδαίο αυτό αρχαιολογικό εύρημα θα διατηρηθεί κατά χώραν και θα συνυπάρξει αρμονικά, ως επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος, με τον σταθμό του μετρό που θα κατασκευαστεί σε μεγάλο βάθος στο ίδιο σημείο, αναδεικνύοντας το Σταθμό «Βενιζέλου» σε τοπόσημο της Θεσσαλονίκης.
Επεκτάσεις
Μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους εκτιμάται ότι θα έχουν ξεκινήσει οι πρόδρομες εργασίες για την επέκταση του μετρό της Θεσσαλονίκης προς τον δυτικό τομέα της πόλης και συγκεκριμένα στους χώρους όπου θα γίνουν οι σταθμοί, προκειμένου να διερευνηθεί αν υπάρχουν αρχαιότητες αλλά και αν παρίσταται ανάγκη για τη μετακίνηση δικτύων κοινής ωφέλειας.
Για τις πρόδρομες εργασίες, που αναμένεται να ολοκληρωθούν σε βάθος δύο ετών, θα αξιοποιηθεί κονδύλι 30 εκατ. ευρώ που η Αττικό Μετρό κέρδισε ως bonus για την υψηλή απορροφητικότητα το 2017. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, στόχος είναι περί το 2020-2021 να δημοπρατηθεί το έργο της επέκτασης για να ολοκληρωθεί την περίοδο 2025-2026, χρόνος περαίωσης που θεωρείται τεχνικά εφικτός, καθώς δεν αναμένεται να παρουσιαστούν τα ζητήματα με τα αρχαία που εμφανίστηκαν στη βασική γραμμή. Εξ αυτού του λόγου εκτιμάται ότι το κόστος της επέκτασης προς τις δυτικές συνοικίες μπορεί να πέσει και στα 800 εκατ. ευρώ από 1 δισ. ευρώ που υπολογίζουν οι αρχικές εκτιμήσεις. Η συνολική δαπάνη που θα χρειαστεί για να υλοποιηθούν οι επεκτάσεις του μετρό Θεσσαλονίκης προς τα δυτικά, αλλά και προς το αεροδρόμιο «Μακεδονία», εκτιμάται μεταξύ 1 και 1,3 δισ. ευρώ - πόροι που αναμένεται να αναζητηθούν από την επόμενη κοινοτική προγραμματική περίοδο. Η δυτική επέκταση του μετρό Θεσσαλονίκης θα έχει συνολικά εννέα σταθμούς, δηλαδή δύο γραμμές, μήκους περίπου 5-6 χλμ. εκάστη, που θα ενωθούν σε μια κυκλική γραμμή μετρό συνολικού μήκους 11 χλμ., παρέχοντας έτσι μία λύση που θα εξυπηρετήσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τους κατοίκους της δυτικής Θεσσαλονίκης, καθώς θα τους δώσει την επιπλέον δυνατότητα της εσωτερικής μετακίνησης εντός και μεταξύ αυτών των δήμων. Οι εννέα αυτοί σταθμοί θα είναι: Επτάλοφος, Μενεμένη, Κορδελιό, Εύοσμος, Ομόνοια, Πολίχνη, Σταυρούπολη, Αγία Βαρβάρα, Νεάπολη.