Δεν είναι η πρώτη φορά που δημοσιογράφοι δέχονται απειλές σε ξενοφοβική διαδήλωση στη Γερμανία. Αλλά το περιστατικό αποκτά βαρύτητα μετά την αποκάλυψη ότι στους προπηλακισμούς συμμετείχε συνεργάτης κρατικής υπηρεσίας.
Δεν είναι η πρώτη φορά που δημοσιογράφοι δέχονται απειλές σε ξενοφοβική διαδήλωση στη Γερμανία. Αλλά το περιστατικό αποκτά βαρύτητα μετά την αποκάλυψη ότι στους προπηλακισμούς συμμετείχε συνεργάτης κρατικής υπηρεσίας.
Δρέσδη, 16 Αυγούστου: η καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ επισκέπτεται τη Δρέσδη και την ημέρα εκείνη το ξενοφοβικό, αντι-ισλαμικό κίνημα Πεγκίντα κατεβαίνει στους δρόμους, για μία ακόμη φορά, στην πρωτεύουσα της Σαξονίας. Πολλοί δημοσιογράφοι καλύπτουν τη συγκέντρωση, μεταξύ αυτών ένα τηλεοπτικό συνεργείο από το δεύτερο κανάλι της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης (ZDF).
Ξαφνικά ένας από τους συμμετέχοντες στη διαδήλωση τους βάζει τις φωνές, απαιτώντας από τον εικονολήπτη να απομακρυνθεί και κυρίως να μην κάνει κοντινές λήψεις. Οι δημοσιογράφοι επιχειρούν να απαντήσουν ότι απλώς κάνουν τη δουλειά τους, τα πνεύματα οξύνονται, η αστυνομία επεμβαίνει, ένας άλλος διαδηλωτής υποβάλει μήνυση και οι εκπρόσωποι του τύπου τίθενται προσωρινά υπό κράτηση, για περίπου 45 λεπτά.
«Πρόκειται για σαφή παραβίαση της ελεύθερης άσκησης του δημοσιογραφικού επαγγέλματος» δηλώνει ο γενικός διευθυντής του ZDF Πέτερ Φράι. Οι δημοσιογραφικές ενώσεις ζητούν την πλήρη διαλεύκανση της υπόθεσης. Το περιστατικό πυροδοτεί για μία ακόμη φορά συζητήσεις σχετικά με την ελευθερία της γνώμης και της ελευθεροτυπίας, όπως αυτές κατοχυρώνονται στο Σύνταγμα, αλλά και για ενδεχόμενα όριά τους μετά από στάθμιση των υπό σύγκρουση θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Σε μία πρώτη αντίδραση ο πρωθυπουργός της Σαξονίας, Μίχαελ Κρέτσμερ, φάνηκε να εγκρίνει τους χειρισμούς των αστυνομικών, λέγοντας ότι δεν μπορούσαν παρά να κρατήσουν στο συγκεκριμένο σημείο για λίγη ώρα τους δημοσιογράφους, προκειμένου να εξακριβωθούν τα στοιχεία και να ακολουθήσει, εάν πράγματι κρινόταν απαραίτητο, η αστυνομική έρευνα στη σωστή κατεύθυνση.
«Ιδιώτης» ή «συνεργάτης» ο οργισμένος διαδηλωτής;
Τετάρτη 22 Αυγούστου: η υπόθεση περιπλέκεται σε βαθμό που κανείς δεν φανταζόταν, όταν γίνεται γνωστό ότι ο «αγανακτισμένος διαδηλωτής» είναι συνεργάτης της εγκληματολογικής υπηρεσίας (LKA) της Σαξονίας. Ή δεν είναι ακριβώς έτσι τα πράγματα; Πλήρης απάντηση δεν έχει δοθεί ακόμη. Απαντώντας σε ερώτημα του περιοδικού Der Spiegel, το υπουργείο Εσωτερικών της Σαξονίας λέει ότι η «υποψία» πως πρόκειται για συνεργάτη του LKA έγινε γνωστή το μεσημέρι της Τετάρτης. Αφότου ενημερώθηκε ο πρωθυπουργός, ακολούθησε ανακοίνωση προς τον τύπο, η οποία εκδόθηκε το βράδυ.
H εγκληματολογική υπηρεσία δεν δίνει πληροφορίες για την ταυτότητα του εν λόγω συνεργάτη, επικαλούμενη τη νομοθεσία περί προστασίας των προσωπικών δεδομένων. Σύμφωνα με δημοσιεύματα τοπικών μέσων ενημέρωσης δεν πρόκειται για δημόσιο λειτουργό, αλλά για συνεργάτη με σχέση ιδιωτικού δικαίου, ο οποίος δεν προσήλθε στη διαδήλωση για υπηρεσιακούς λόγους, αλλά συμμετείχε «ως ιδιώτης».
Την Πέμπτη παρενέβη στην υπόθεση και η καγκελάριος από την Τιφλίδα της Γεωργίας, όπου πραγματοποιούσε επίσκεψη: «Όποιος συμμετέχει σε μία διαδήλωση θα πρέπει να περιμένει ότι μπορεί να τον παρατηρούν ή να τον μαγνητοσκοπούν τα μέσα ενημέρωσης» ανέφερε η Άγκελα Μέρκελ, για να προσθέσει ότι σέβεται πλήρως την ελευθερία του Τύπου και ότι η ίδια δεν πρόσεξε κάποια ένταση κατά την επίσκεψή της στη Δρέσδη την περασμένη Πέμπτη.
Στο Βερολίνο, η υπουργός Δικαιοσύνης της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, Καταρίνα Μπάρλεϊ, χαρακτηρίζει «ανησυχητικό» το περιστατικό της Δρέσδης. Από την πλευρά του πάντως, ο πρωθυπουργός της Σαξονίας απευθύνει έκκληση να γίνει «συζήτηση με ηρεμία και στη βάση των αντικειμενικών δεδομένων», ενώ εκπρόσωπος του συνδικάτου της αστυνομίας τονίζει ότι, όπως κάθε πολίτης, «ένας συνεργάτης του LKA έχει και αυτός το δικαίωμα να εκφράσει τη γνώμη του».
Προσοχή στη συμπεριφορά «εκτός υπηρεσίας»
Όπως επισημαίνει σε σχετική ανάλυση το πρώτο κανάλι της γερμανικής τηλεόρασης (ARD), οι δημόσιοι λειτουργοί έχουν μία ιδιαίτερη «σχέση αφοσίωσης» προς το κράτος, την οποία παραβιάζουν εφόσον η γενική συμπεριφορά τους, ακόμη και εκτός υπηρεσίας, προσκρούει στις συνταγματικές αρχές. Αλλά πότε συμβαίνει αυτό; Δεν υπάρχει απάντηση με απόλυτη ισχύ, κάθε περίπτωση κρίνεται ξεχωριστά. Πάντως ο υπουργός Εσωτερικών της Σαξονίας, Ρόλαντ Βέλερ, υπόσχεται πλέον «άμεση εξέταση τη υπόθεσης».