Ξεναγήσαμε ήδη, στο σημείωμα της περασμένης Δευτέρας 13/8, σε δυο καταθέσεις: του Φραγκίσκου Κουτεντάκη ως Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή και του Γερούν Ντάισελμπλουμ ως του πλέον «εσωτερικού» παρατηρητή των γεγονότων του 2015.
Από την έντυπη έκδοση
Του Α.Δ. Παπαγιαννίδη
[email protected]
Ξεναγήσαμε ήδη, στο σημείωμα της περασμένης Δευτέρας 13/8, σε δυο καταθέσεις: του Φραγκίσκου Κουτεντάκη ως Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή και του Γερούν Ντάισελμπλουμ ως του πλέον «εσωτερικού» παρατηρητή των γεγονότων του 2015.
Σταθήκαμε περισσότερο στου Κουτεντάκη την προειδοποίηση για προσοχή στο μέτωπο των συντάξεων -όπου το παιχνίδι πλειοδοσίας φιλολαϊκότητας μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης έχει ήδη καταγραφεί από τους «εταίρους», με ανησυχία - αλλά το Γραφείο Προϋπολογισμού είχε και άλλες προειδοποιήσεις. Οι υπερβάσεις του πρωτογενούς πλεονάσματος στο α’ εξάμηνο του 2018 ήταν υπαρκτές, ωστόσο λιγότερο υψηλές απ’ όσο η ενθουσιώδης αναφορά σε αυτές.
Οι σχεδιασμοί Θεσσαλονίκης καλά θα ‘καναν να προσέξουν, εδώ! Ή πάλι, δεν έχει δοθεί όση θα ‘πρεπε προσοχή στο θέμα της αποκατάστασης ομαλής χρηματοδότησης του ιδιωτικού τομέα: μέχρι τώρα η έμφαση δίνεται στην αποκλιμάκωση των «κόκκινων» δανείων και στο στρώσιμο των τραπεζικών ισολογισμών - αναγκαίες, όχι όμως και ικανές συνθήκες για να αποκατασταθεί η ρευστότητα. Ακόμη, ενώ υπάρχει μια συγκράτηση των οφειλών προς την Εφορία και στο «κοκκίνισμα» δανείων, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τα ασφαλιστικά Ταμεία αυξάνονται. Πολλά τα μέτωπα…
Πάμε όμως πίσω σε ολίγον Ντάισελμπλουμ. Τον είχαμε αφήσει να περιγράφει τις περιπέτειες Βαρουφάκη. Έχει να πει και για τη στάση Σόιμπλε, π.χ. όταν στο Eurogroup αναδύθηκε η πρόταση για προσωρινό Grexit: «Αν οι Έλληνες δεν ήταν διατεθειμένοι να κάνουν πολλές περαιτέρω μεταρρυθμίσεις, τότε θα έπρεπε γρήγορα να γίνουν διαβουλεύσεις για μια προσωρινή έξοδο από το ευρώ τουλάχιστον για πέντε χρόνια. Με άλλα λόγια, το Grexit που μέχρι τότε στα διεθνή πολιτικά όργανα ποτέ κανείς δεν το έθιγε, με ένα μπαμ έπεσε στο τραπέζι.[…]
Ήταν σαφές ότι ο Σόιμπλε σοβαρολογούσε. Έβαλε τη θηλιά στο λαιμό των Ελλήνων επειδή στην Ελλάδα η στήριξη για το ευρώ ήταν ακόμα πολύ ισχυρή».
Αλλά και όταν, στην τελική ευθεία, ήρθε το θέμα της δημιουργίας του ΥπερΤαμείου: «Την πρόταση του Σόιμπλε να αφαιρεθεί από την Ελλάδα το Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων και η διοίκησή του την είχαμε προσαρμόσει στο Εurogroup σε ‘’υπό την εποπτεία των ευρωπαϊκών οργανισμών’’. Βλέπε Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η ταπείνωση από τη μεταβίβαση ενός ελληνικού περιουσιακού στοιχείου σε ένα ταμείο του εξωτερικού είχε εκλείψει. Παρέμενε η χρήση των προσδοκώμενων εσόδων. […]. Ο Τσίπρας ήθελε τα έσοδα να μπορούν να επενδυθούν στην Ελλάδα, η Μέρκελ ήθελε όλα τα έσοδα να πάνε στην αποπληρωμή του χρέους. […].
Πρότεινα για κάθε ευρώ 20 τοις εκατό να αναδιοχετεύονται στην Ελλάδα. Ο Γκάμπριελ έδωσε την ιδέα στη Μέρκελ, και ο Ρούτε την έστειλε με sms στον Τουσκ. Πηγαίναμε πάλι κάπως προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά τώρα μας μπλόκαρε η Μέρκελ».
Εν όψει της κυκλοφορίας του βιβλίου «De Eurocrisis» στα ελληνικά (από τις εκδόσεις Economia) τέθηκε το ερώτημα στον Ντάισελμπλουμ- στην «Οικονομική Επιθεώρηση» του φετινού Αυγούστου - αν θεωρεί ότι και η πλευρά των Ευρωπαίων βαρύνεται από σφάλματα.
Διπλωματική και ζυγιασμένη η απάντηση: «Μεγάλα σφάλματα έγιναν απ’ όλες τις πλευρές. Πρώτα και κύρια, στη δεκαετία μέχρι το ξέσπασμα της κρίσης. Καταστροφικές πολιτικές, εσφαλμένη πολιτική συμπεριφορά διαδοχικών κυβερνήσεων. Πλήρης απώλεια ανταγωνιστικότητας, διαδεδομένη διαφθορά και διατάραξη της δημοσιονομικής ισορροπίας - όλα δε αυτά στα καλά χρόνια. Η έκταση αυτής της ζημιάς έγινε ορατή μόνο μετά την εκδήλωση της κρίσης το 2008. Το να επιδιορθωθούν όλα αυτά στην πιο δύσκολη συγκυρία ήταν σχεδόν αδύνατο.
Όμως, τα πράγματα μπορούσαν να είχαν γίνει διαφορετικά. Η διάσωση των τραπεζών, και μάλιστα περισσότερες από μια φορές, θα ‘πρεπε να είχε γίνει εις βάρος των επενδυτών αντί εις βάρος του Έλληνα φορολογούμενου.[…] Επίσης, τα Προγράμματα καταπιάστηκαν με υπερβολικά πολλά προβλήματα, ταυτόχρονα, και μάλιστα χωρίς σαφείς προτεραιότητες. Το πιο σημαντικό όμως ίσως είναι η έλλειψη ιδιοκτησίας/ownership των προβλημάτων, αλλά και των λύσεων οι οποίες χρειάστηκε να δοθούν».
Και πώς εξηγεί πλέον ο Ντάισελμπλουμ τη σύμπλευση της ελληνικής κυβέρνησης με τους πιστωτές μετά τη συμφωνία για το τρίτο Πρόγραμμα; Έπαιξε η απειλή Grexit κεντρικό ρόλο σ’ αυτήν την αλλαγή στάσης; Και εδώ η απάντηση έχει ενδιαφέρον: «Παραμένει όντως μυστήριο. Η μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού ήθελε πάντα να είναι μέρος της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης. Όμως ήταν φανερά ότι όλο και περισσότεροι σημαντικοί πολιτικοί στην Ευρώπη είχαν κουραστεί, οπότε και είχαν αρχίσει να προετοιμάζονται για Grexit. Αυτό είναι μέρος της απάντησης. Η τακτική του δημοψηφίσματος, και ύστερα των αιφνίδιων πρόωρων εκλογών μας προκάλεσαν έκπληξη. Έκπληξη σε όλους - και μας προκαλούν έκπληξη μέχρι σήμερα».