«Εάν δεν κατέβει η Ευρώπη προς τον Νότο, τότε ο Νότος θ' ανέβει προς την Ευρώπη, παράνομα ή λαθραία».
Με τα λόγια αυτά, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ζοζέπ Μπορέλ, άνοιξε το κεφάλαιο της μεταναστευτικής πολιτικής της Ευρώπης, στην 11η Συνεδρίαση της «Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ισης Εκπροσώπησης των χωρών Ευρωπαϊκής Ενωσης - ΑΚΕ» ( Αφρικής, Καραϊβικής, Ειρηνικού), που πραγματοποιείται στη Βιένη.
«Η Μεσόγειος είναι το σύνορο με τις μεγαλύτερες ανισότητες στον κόσμο. Κανένα άλλο σύνορο δεν χωρίζει λαούς με τόση μεγάλη διαφορά στο ΑΕΠ κατά άτομο. Μέσα στη δεκαετία 1994- 2004 στις 15 χώρες μέλη το ΑΕΠ υπερδιπλασιάσθηκε, φθάνοντας σήμερα τα 30.000 δολάρια. Κατά την ίδια περίοδο, στην αντικρινή όχθη της Μεσογείου ξεπέρασε ελάχιστα, τα 5.000 δολάρια που ήταν πριν. Από το 1993 έως τα σήμερα, περίπου 7.000 μετανάστες έχασαν τη ζωή τους από πνιγμό, στην προσπάθειά τους να φθάσουν στα σύνορα της Ευρώπης.
Και αυτοί που κατορθώνουν να περάσουν τα σύνορα δεν κατορθώνουν κάτι πραγματικά καλύτερο. Υπολογίζουμε σήμερα γύρω στα 2 εκατ. Αφρικανούς μετανάστες που ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες στην Ευρώπη».
Η Βρετανία και η Γαλλία αλλάζουν τη νομοθεσία τους για τη μετανάστευση. Εξι χώρες τάσσονται υπέρ της καθιέρωσης τεστ για τους μετανάστες, με τα οποία θα διαπιστώνονται οι γνώσεις των τελευταίων για τις χώρες όπου θέλουν να εγκατασταθούν.
Και η Αμερική αντιμετωπίζει το ίδιο πρόβλημα με την Ευρώπη, σημειώνει ο «Economist», αλλά η μεγάλη διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι η Αμερική προστατεύει το κοινωνικό της κράτος από τους μετανάστες αφήνοντας ανοιχτές τις αγορές εργασίας, ενώ η Ευρώπη προστατεύει τις αγορές εργασίας αφήνοντας ανοιχτό το κοινωνικό της κράτος. Οι μετανάστες που φτάνουν στην Ευρώπη απολαμβάνουν τα προνόμια του κοινωνικού κράτους, αλλά δεν μπορούν να βρουν δουλειά. Η Αμερική διευκολύνει ακόμη και τους παράνομους μετανάστες να βρουν δουλειά, αλλά εμποδίζει ακόμη και τους νόμιμους μετανάστες να ζητήσουν επιχορηγήσεις.
Το αποτέλεσμα είναι η συζήτηση στην Αμερική να επικεντρώνεται στην παράνομη μετανάστευση, ενώ στην Ευρώπη να κατηγορούνται ακόμη και οι νόμιμοι μετανάστες ότι εκμεταλλεύονται το κοινωνικό κράτος. Εδώ, δεν είναι εύκολο να αντιμετωπιστεί η μετανάστευση ως ένα οικονομικό πρόβλημα. Ολοι οι μετανάστες θεωρούνται κατ' αρχήν ύποπτοι.
Η απάντηση της Ευρώπης στη μετανάστευση είναι μοιραία πιο σύνθετη από εκείνη της Αμερικής. Οι Ευρωπαίοι φοβούνται την παγκοσμιοποίηση, και οι μετανάστες αποτελούν την πιο ορατή πλευρά αυτής της διαδικασίας. Ολες οι κυβερνήσεις συμφωνούν ότι πρέπει να υπάρξει μια πανευρωπαϊκή, όπως και μια εθνική, πολιτική για τη μετανάστευση. Κανείς δεν λέει όμως ποια θα είναι αυτή.
Τα επόμενα 25 χρόνια, όμως, οι ευρωπαϊκές χώρες θα δεχθούν τεράστιες πιέσεις να απορροφήσουν περισσότερους μετανάστες για να μετριάσουν τις επιπτώσεις από τη μείωση της γεννητικότητας. Πώς θα απορροφήσουν αυτούς τους μετανάστες, όταν η κοινή γνώμη διάκειται εχθρικά απέναντί τους; Σύμφωνα με τον Γκρέγκορι Μανιάτη, σύμβουλο πολλών ευρωπαϊκών κυβερνήσεων σε θέματα μετανάστευσης, η Ευρώπη χρειάζεται για τους μετανάστες της το αντίστοιχο του αμερικανικού κινήματος για τα δικαιώματα των πολιτών. Τίποτα τέτοιο δεν φαίνεται στον ορίζοντα.