«Πριν απ' το ηλιοβασίλεμα» τιτλοφορείται το νέο μυθιστόρημα του Μάνου Ελευθερίου. Οι σελίδες του ήταν απλά η αφορμή να τον συναντήσουμε. Τα λόγια του παλιό κρασί… που πάντα απολαμβάνουμε.
Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
«Πριν απ' το ηλιοβασίλεμα» τιτλοφορείται το νέο μυθιστόρημα του Μάνου Ελευθερίου. Οι σελίδες του ήταν απλά η αφορμή να τον συναντήσουμε. Τα λόγια του παλιό κρασί… που πάντα απολαμβάνουμε.
Μιλήστε μας για το βιβλίο.
«Η υπόθεση είναι απλή, όσο απλό είναι να φτύνεις αίμα για μια πνευματική περιπέτεια που σε εξουθενώνει. Οι άυλες, αόρατες ψυχές ηθοποιών και ρόλων, που έπαιξαν και ακούστηκαν στην Ερμούπολη πριν από εκατό και εκατόν πενήντα χρόνια, αποφασίζουν να συγκεντρωθούν σ' αυτόν τον τόπο λίγο πριν απ' το ηλιοβασίλεμα. Σκοπός τους να γνωριστούν, να αυτοσχεδιάσουν ότι πίνουν και τρώνε, να ευχηθούν τα καλύτερα ο ένας στον άλλο, να συζητήσουν θεατρικά και κοινωνικά προβλήματα και βεβαίως να θυμηθούν παλιές αγάπες και έρωτες. Μόνο ένας δεκαπενταετής νεαρός είναι ο κεχρισμένος των ουρανών να μπορεί να τους βλέπει, να τους μιλά, να τους ξεναγεί. Η σύναξη κρατάει ένα τέταρτο της ώρας. Σ' αυτές τις σελίδες περιγράφω αναμνήσεις, χωρισμούς, έρωτες ηθοποιών, κομμάτια από τη σύγχρονη και παλαιότερη κοινωνική ζωή της Σύρου, θαύματα που γίνονται μόνο με την πίστη. Προσπαθώ να δώσω ελπίδες στους ήρωές μου, και εν συνεχεία στον αναγνώστη, για έναν καλύτερο κόσμο και να μπορέσει έτσι να φαντάζεται -ή να δει από μακριά έστω- ένα μικρό μέρος από τους κήπους του Παραδείσου».
Το εσωτερικό ταξίδι στη διάρκεια μετουσίωσης ενός έργου έχει συγκεκριμένο προορισμό;
«Πάντα ξεκινά από πραγματικά περιστατικά, δικά μου ή άλλων. Τα χρόνια που πλάθονται οι ήρωες κάθε βιβλίου αισθάνομαι ότι είμαι μέρος της ψυχής τους, ότι λαβαίνω μέρος στην παράσταση των θνητών, όπως όλοι μας άλλωστε, είτε ως πρωταγωνιστές είτε ως κομπάρσοι. Ο προορισμός είναι η λύτρωση του συγγραφέα και το δώρο της χαράς προς τους αναγνώστες».
Υπάρχει διαπλοκή στην τέχνη;
«Κάτι ακούγεται και ασφαλώς κάτι γίνεται. Ρουφιανιά όμως, φθόνος, αντιζηλία, δηλητήρια, μπηχτές ακόμα και βουντού και «μάγια» γίνονται και υπάρχουν, ιδίως αν ο ασήμαντος «αντίπαλος» με παρασκηνιακές κινήσεις αρπάζει βραβεία, περγαμηνές και παράσημα για μάχες που ποτέ δεν έδωσε».
Αν αναλαμβάνατε το υπουργείο Πολιτισμού τι θα αλλάζατε;
«Δεν κάνω για τέτοια πράγματα. Αν παρ' ελπίδα με βάζανε σε μια τέτοια καρέκλα με το περίστροφο στον κρόταφο, το μόνο που δεν θα άλλαζα είναι η μεταφορά του υπουργείου σε άλλο κτήριο».
Η ασθένεια του πολιτικού συστήματος είναι ανίατη;
«Θα χρειαστούν δεκάδες χρόνια και πολύ αίμα, δυστυχώς, για να βρεθεί εκείνος που θα περπατήσει πάνω στη φωτιά και θα μας οδηγήσει σ' ένα ξέφωτο. Ωστόσο, τίποτε δεν μας εμποδίζει να ελπίζουμε για την έλευσή του».
Ποια είναι η πιο ειρηνική επαναστατική πράξη;
«Να κάνει ο καθένας τίμια το έργο του με όσες δυνάμεις έχει. Ας αλλάξει ο καθένας τη ζωή του και θ' αλλάξει ο κόσμος».
Πώς κατακτάται η πραγματική ελευθερία;
«Πάντως όχι με όσα πομπώδη γράφονται πάνω στον τάφο του Νίκου Καζαντζάκη».
Δημιουργικό συναίσθημα
Ποιο είναι το πιο δημιουργικό συναίσθημα κ. Ελευθερίου;
«Δεν το ανακάλυψα ακόμη. Υποπτεύομαι πολλές στιγμές, ιδίως αν έχεις γράψει μια καλή σελίδα και πετάς -με ηδονή μπορώ να πω- τα γεμίσματα. Τώρα, αν αυτή η σελίδα για τους κριτικούς είναι άθλια, αυτό είναι άλλο καπέλο».
Πνευματική στασιμότητα
Πότε, κ. Ελευθερίου, ένας άνθρωπος παύει να εξελίσσεται;
«Ποτέ! Η εξέλιξη σταματά μόνο με το θάνατο. Ακόμα και η αρρώστια είναι μια μορφή «εξέλιξης» στην ανθρώπινη περιπέτεια. Η πνευματική όμως εξέλιξη παύει από τη στιγμή που κεραυνοβοληθεί ο άνθρωπος από μια ειδική αρρώστια. Και δεν κατάλαβα ποτέ αυτή τη φρικιαστική εκδίκηση».