Η ναυτιλία αποτελεί στρατηγικό αναπτυξιακό τομέα της χώρας

Του Παναγιώτη Κουρουμπλή
Ο κ. Παναγιώτης Κουρουμπλής είναι υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής.

Από τα «ξύλινα τείχη» της Αρχαίας Αθήνας ως σήμερα, η θάλασσα και οι σχετικές με αυτή δραστηριότητες παραμένουν ανεξάντλητη πηγή πλούτου για την Ελλάδα, με την ελληνική ναυτιλία να δεσπόζει στην Ευρώπη και στον κόσμο και να αποτελεί έναν από τους καταλύτες για την επιστροφή της χώρας στην ομαλότητα.

Σε καιρούς κρίσης στη διεθνή ναυλαγορά, η ελληνική ναυτιλία όχι μόνο δεν κινδύνευσε, αλλά μετέτρεψε τους κινδύνους σε ευκαιρίες. Οι Έλληνες εφοπλιστές χτίζουν σήμερα πάνω από 600 πλοία. Η κυβέρνηση, αναγνωρίζοντας τον κρίσιμο ρόλο της Ποντοπόρου Ναυτιλίας, της έχει προσφέρει κάθε είδους στήριξη και μάλιστα σε ύψιστο πολιτικό βαθμό, στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το ίδιο ισχυρή είναι η κυβερνητική στήριξη της Ποντοπόρου Ναυτιλίας  σε όλα τα διεθνή φόρα, με ενεργό συμμετοχή  και εκπροσώπηση, ιδίως στον ΙΜΟ.

Το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής επιδιώκει η Ελληνική Ναυτιλία να παραμείνει πρωτοπόρος δύναμη σε παγκόσμιο επίπεδο και να διακρίνεται τόσο για την ποιότητα και την ασφάλεια των υπηρεσιών της, όσο και για την ευαισθησία της γύρω από τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Η θεσμική υποστήριξη του ΥΝΑΝΠ προς τη Ναυτιλία αποβλέπει και στη διατήρηση της ανταγωνιστικότητάς της, σε διεθνές επίπεδο. Αδήριτη παραμένει η ανάγκη να αυξηθεί ο αριθμός των πλοίων υπό ελληνική σημαία. Στην κατεύθυνση αυτή, το υπουργείο Ναυτιλίας και η ΕΕΕ συμφώνησαν πρόσφατα να συνεργαστούν για την εξεύρεση λύσεων και προς αυτή την κατεύθυνση.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πίσω από τη σταθερά επιτυχή πορεία της Ελληνικής Ναυτιλίας κρύβεται ο παράγων άνθρωπος. Οι Έλληνες ναυτικοί φημίζονται για την αξιοσύνη τους. Το υπουργείο Ναυτιλίας, αναγνωρίζοντας τη σημασία του ανθρώπινου παράγοντα είτε στα πλοία είτε στα γραφεία -ναυτιλιακές επιχειρήσεις κ.λπ.-, εξαντλεί κάθε δυνατότητα για την εκπαίδευση των ανθρώπων που θέλουν να ασχοληθούν με τη Ναυτιλία, αρχής γενομένης από τη Ναυτική Εκπαίδευση. Η κυβέρνηση πιστεύει ότι η Ναυτική Εκπαίδευση πρέπει να είναι δημόσια και να παρέχεται δωρεάν. Και επειδή παρέλαβε μία Ναυτική Εκπαίδευση σχεδόν σε διάλυση, με καταργημένες τις 200 από τις 280 θέσεις μονίμων καθηγητών και με εγκαταλειμμένες τις υποδομές, ξεκίνησε μία εργώδη προσπάθεια για την αναβάθμισή της. Σε στενή συνεργασία με την ΕΕΕ και το Ναυτικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΝΕΕ), ολοκληρώθηκε η επισκευή και η ανακαίνιση εγκαταστάσεων στις ΑΕΝ Ασπροπύργου, Μακεδονίας, Οινουσσών και άλλες.

Επίσης ενέταξε στα περιφερειακά προγράμματα πάνω από 4,5 εκατομμύρια ευρώ για τον πάσης φύσεως εξοπλισμό των Σχολών όπως προσομοιωτές κ.λπ., και σε συνεργασία με το Ίδρυμα Ευγενίδη προχωρεί στη αναμόρφωση του προγράμματος σπουδών των ΑΕΝ και των ΚΕΣΕΝ. Για πρώτη φορά θεσπίσαμε τη συνεργασία των Σχολών με τοπικά Πανεπιστήμια και με ΤΕΙ. Εγκαινιάσαμε τη συνεργασία της ΑΕΝ Ύδρας με το SUNY College του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης. Και για πρώτη φορά επίσης άνοιξε o διάλογος με το Πανεπιστήμιο του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO) για τη δημιουργία προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Πειραιά. Τα παιδιά που θέλουν να εργαστούν στη Ναυτιλιακή Διοίκηση θα μπορούν να κάνουν στην Ελλάδα μεταπτυχιακές σπουδές, με τη σφραγίδα του ΙΜΟ, ενώ οι σπουδαστές των ΑΕΝ θα μπορούν, με το ίδιο πρόγραμμα, να παρακολουθούν ειδικούς κύκλους σεμιναρίων. Είναι προφανές ότι η Ναυτιλία και όλη η  ναυτιλιακή βιομηχανία, μπορούν να απορροφήσουν μεγάλο τμήμα της ανεργίας, σε μια περίοδο που η χώρα οδεύει σταθερά προς την ανάκαμψη.

Την αναπτυξιακή πορεία της Ναυτιλίας, με κέντρο το μεγαλύτερο σε πλοιοκτησία λιμάνι, τον Πειραιά, μαρτυρούν ακόμα δύο μεγέθη. Τα τελευταία τρία χρόνια ξεπερνούν τις 300 οι ναυτιλιακές και ναυλομεσιτικές εταιρίες που ζήτησαν άδεια για να εγκατασταθούν στην Ελλάδα, ενώ το 2017 σημειώθηκε, σε σχέση με το 2016, αύξηση του ναυτιλιακού συναλλάγματος κατά 17%. Φέτος, το πρώτο δίμηνο του 2018 έχουμε αύξηση 11% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρσι και 32% σε σχέση με το 2016.

Την τελευταία τριετία είναι σε πλήρη εξέλιξη μια προσπάθεια εκσυγχρονισμού του ελληνικού λιμενικού συστήματος ώστε να αποτελέσουν τα λιμάνια μοχλούς ανάπτυξης και για την εθνική και τοπική οικονομία. Χαρακτηριστικά δείγματα αυτής της προσπάθειας είναι η απαίτηση για την κατάρτιση Master Plan από όλους τους Φορείς Διαχείρισης των λιμένων Διεθνούς Ενδιαφέροντος, Εθνικής Σημασίας και Μείζονος Ενδιαφέροντος που δεν έχουν μέχρι σήμερα, η καταγραφή σε ηλεκτρονική βάση δεδομένων των διοικητικών, χωροταξικών και λειτουργικών χαρακτηριστικών όλων των Φορέων Διαχείρισης Λιμένων της χώρας, η χρηματοδότηση - μέσω δημόσιων πόρων - έργων υποδομής και ανωδομής ιδιαίτερα στα μικρότερα λιμάνια ώστε να μπορούν να εξυπηρετήσουν τις βασικές ανάγκες της ακτοπλοΐας, όπως επίσης η δημόσια διαβούλευση και η ανάθεση μελέτης σε εξωτερικούς συμβούλους για την αλλαγή του συστήματος λιμενικής διακυβέρνησης στην Ελλάδα.

Μετά την ολοκλήρωση της ιδιωτικοποίησης του ΟΛΠ και του ΟΛΘ με την πανευρωπαϊκά πρωτότυπη μέθοδο της πώλησης των μετοχών που εφάρμοσε η προηγούμενη κυβέρνηση, το υπουργείο πρότεινε και το ΚΥΣΟΙΠ συμφώνησε και αποφάσισε ότι η αξιοποίηση των υπόλοιπων 10 περιφερειακών Οργανισμών Λιμένων θα γίνει με τη μέθοδο «της παραχώρησης δικαιώματος εκμετάλλευσης συγκεκριμένων ή/και συνδυασμένων λιμενικών δραστηριοτήτων», επιλογή που εναρμονίζεται πλήρως με την μακροχρόνια ευρωπαϊκή πρακτική και εμπειρία στη λιμενική βιομηχανία, και η οποία δίνει τη δυνατότητα επιλογής εξειδικευμένων επενδυτών για την ανάπτυξη λιμενικής δραστηριότητας ή/και υπηρεσίας προς όφελος του Οργανισμού Λιμένος, της τοπικής και της εθνικής οικονομίας.

Η Γενική Γραμματεία Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής, και Ναυτιλιακών Επενδύσεων, την οποία οι φιλελεύθερες κυβερνήσεις είχαν υπό κατάργηση, εργάζεται πυρετωδώς σε αυτή την κατεύθυνση. Από τα πρώτα της επιτεύγματα είναι η πλήρης αναδιοργάνωση της Πλοηγικής Υπηρεσίας, με στελέχη, εξοπλισμό και με νέα σκάφη, εν μέσω πραγματικού πολέμου, που αποσκοπούσε στην ιδιωτικοποίησή της.

Ο νόμος 4504/2017 άλλαξε όλο το τοπίο στη Ναυτιλία. Κατάργησε πάσης φύσεως γραφειοκρατικά εμπόδια, άνοιξε το δρόμο για να γίνουν επενδύσεις στα λιμάνια, προστάτευσε τη ναυτεργασία, έφερε διαφάνεια στη στελέχωση και λειτουργία του Λιμενικού Σώματος, και στην ουσία κήρυξε πόλεμο στις παράνομες ναυλώσεις σκαφών αναψυχής.

Στην ακτοπλοΐα οι αλλαγές στις συνδέσεις των νησιών ομολογούνται ακόμα και από πολιτικούς αντιπάλους, με την εξυπηρέτηση για παράδειγμα μικρών νησιών στο Βόρειο Αιγαίο. Συνδέσαμε τα Επτάνησα μεταξύ τους και συγκρουστήκαμε με συμφέροντα, ώστε τα κονδύλια που διατίθενται να εξυπηρετούν τις νησιωτικές κοινωνίες και όχι τα μεγάλα τζάκια

Τα τουριστικά σκάφη αναψυχής είναι χωριστό κεφάλαιο του έργου του υπουργείου. Η γόνιμη συνεργασία με όλους του εμπλεκόμενους φορείς οδήγησε στη σύγκρουση με τις παράνομες ναυλώσεις που βασίλευαν όλα αυτά τα χρόνια στις ελληνικές θάλασσες και να κανείς δεν τολμούσε να σπάσει την ομερτά αυτή. Σήμερα ο πόλεμος αυτός έχει ως αποτέλεσμα την μέχρι και 100% αύξηση των ναυλώσεων σκαφών υπό ελληνική σημαία. Η πολιτική ηγεσία τόλμησε παράλληλα να ανοίξει την αγορά και στα mega-yachts, με σημασία τρίτων χωρών, καταργώντας με διάταξη νόμου το όριο των 12 ατόμων, κάτι που δεν τολμήθηκε ποτέ. Παράλληλα προωθεί άλλη διάταξη, για την καθιέρωση φορολογικού αντιπροσώπου, που θα δώσει τη δυνατότητα να δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα σκάφη τρίτης σημαίας, αλλά με τις ίδιες προϋποθέσεις που λειτουργούν τα τουριστικά σκάφη με ελληνική σημαία. Είναι μια πρωτοβουλία ριζοσπαστική που ανοίγει εντελώς την αγορά των mega-yachts και την οποία χαιρετίζει και η ΜΙΒΑ.

Τα τρία τελευταία χρόνια, σε συνεργασία με άλλα υπουργεία, επιχειρείται η αφύπνιση της ναυπηγοεπισκευής, με την εγκατάσταση της μεγάλης δεξαμενής των 80.000 τόνων που έφερε η Cosco, με την αποδέσμευση των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, και κυρίως της δεξαμενής 5, με την επαναδραστηριοποίηση του Ναυπηγείου στο Νεώριο και με τη στήριξη των ναυπηγείων στο Πέραμα, όπου πλέον κατασκευάζονται mega-yachts.

Το υπουργείο Ναυτιλίας έχει εκπονήσει ειδικό πρόγραμμα 14 στόχων, το οποίο έχει υποβάλει στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής, για να τεθεί σε διαβούλευση με όλα τα κόμματα και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Στόχος είναι αυτό το σχέδιο να αποτελέσει Εθνική Ναυτιλιακή Στρατηγική που θα εξυπηρετείται και θα υπηρετείται απ’ όλες τις ελληνικές κυβερνήσεις, στο μέτρο που θεωρούμε ότι η ναυτιλία αποτελεί στρατηγικό αναπτυξιακό τομέα της χώρας, όπου δεν μπορεί να εμφιλοχωρούν μικροκομματικές πολιτικές και σκοπιμότητες.