Σε μια περίοδο όπου η σχέση της επιστημονικής κοινότητας και των φαρμακευτικών εταιρειών βρίσκεται υπό παρακολούθηση, ο γενικός διευθυντής του ΣΦΕΕ περιγράφει το πλαίσιο και τις δράσεις του συνδέσμου.
Στον Γιώργο Σακκά
[email protected]
Σε μια περίοδο όπου η σχέση της επιστημονικής κοινότητας και των φαρμακευτικών εταιρειών βρίσκεται υπό παρακολούθηση, ο γενικός διευθυντής του ΣΦΕΕ περιγράφει το πλαίσιο και τις δράσεις του συνδέσμου.
Ο κ. Μιχάλης Χειμώνας τονίζει, παράλληλα, την αξία της επιμόρφωσης που εξασφαλίζεται με τη συμμετοχή των γιατρών στα επιστημονικά συνέδρια, με την αρωγή των εταιρειών.
Κύριε Χειμώνα, το τελευταίο διάστημα έχει στοχοποιηθεί έντονα η σχέση της επιστημονικής κοινότητας με τις φαρμακευτικές εταιρείες. Από την πλευρά του Συνδέσμου, ποιες είναι οι ενέργειες που έχουν υιοθετηθεί, ώστε να διασφαλίζεται η ορθή συνεργασία των δύο πλευρών;
Η σχέση των επαγγελματιών υγείας με τις φαρμακευτικές εταιρείες αποτελεί νόμιμη μορφή συνεργασίας όπως ισχύει και σε όλες τις χώρες του κόσμου. Προβλέπεται σε νόμο και εξασφαλίζει στους ασθενείς ότι τα φάρμακα που κυκλοφορούν είναι ασφαλή και οι επαγγελματίες υγείας είναι άρτια ενημερωμένοι. Είμαστε περήφανοι που συνεργαζόμαστε και επενδύουμε σε Έλληνες επιστήμονες, υψηλού επιστημονικού και ηθικού κύρους, διακεκριμένων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Οι αμοιβές των επαγγελματιών υγείας για παροχή επιστημονικών και συμβουλευτικών υπηρεσιών προς τις φαρμακευτικές εταιρείες είναι καθ’ όλα νόμιμες βάσει αυστηρού πλαισίου δεοντολογίας (όπως ισχύει και σε όλες τις χώρες του κόσμου) και οι δαπάνες εκπαίδευσής τους έχουν συγκεκριμένο πλαφόν που προβλέπεται: α) από εγκύκλιο του ΕΟΦ, β) από Υπουργική Απόφαση, και γ) από τον Κώδικα Δεοντολογίας του ΣΦΕΕ. Επίσης, οι αμοιβές τους δημοσιοποιούνται και στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ, ήδη από ιδρύσεώς της το 2010, στην ιστοσελίδα του ΕΟΦ και στην ιστοσελίδα της κάθε φαρμακευτικής εταιρείας.
Ο ΣΦΕΕ, λοιπόν, ο οποίος επί της ουσίας αντιπροσωπεύει πάνω από το 90% της αγοράς φαρμάκου, σε ποιες τακτικές ενέργειες ελέγχου επιδίδεται;
Υπάρχει μια συγκεκριμένη ομάδα, η Επιτροπή Διαφάνειας και Αξιολόγησης Συνεδρίων, η οποία συσκέπτεται κάθε εβδομάδα και εξετάζει όλα τα επιστημονικά συνέδρια. Οι εταιρείες διοργάνωσης συνεδρίων, οι PCO δημοσιοποιούν σε ειδική πλατφόρμα τα συνέδρια στον ΕΟΦ, παίρνουν έγκριση από τον οργανισμό και στη συνέχεια τα «ανεβάζουν» και σε πλατφόρμα του ΣΦΕΕ. Εμείς τα εξετάζουμε ένα ένα. Περίπου 900 και πλέον συνέδρια τον χρόνο. Τα αξιολογούμε και από κει και πέρα τα μέλη μας αποφασίζουν αν θα τα χορηγήσουν ή όχι. Συνήθως οι εταιρείες όταν δουν από εμάς ότι έχουμε εκφράσει αρνητική γνωμοδότηση, δεν τα χορηγούν, καθώς υπάρχει και αντιπαράθεση με τον δικό τους εσωτερικό κανονισμό συμμόρφωσης.
Από την πλευρά μας αυτό που θέλουμε είναι λιγότερα και πιο ποιοτικά συνέδρια με κανόνες πλήρους διαφάνειας.
Πάντως και η συμμετοχή στα συνέδρια ακόμη και κάτω από ένα αυστηρό πλαίσιο, έχει στοχοποιηθεί…
Η ουσία είναι ότι η ιατρική εκπαίδευση σε όλη την Ευρώπη, αλλά και στην Αμερική, γίνεται κυρίως από τον ιδιωτικό φορέα και δη από τις φαρμακευτικές εταιρείες. Ειδικά σε ένα περιβάλλον, όπως στη χώρα μας, όπου υπάρχει έντονο δημοσιονομικό πρόβλημα και δεν υπάρχουν δημόσιοι οικονομικοί πόροι, οι φαρμακευτικές εταιρείες αναλαμβάνουν την ιατρική εκπαίδευση.
Η λογική, λοιπόν, είναι ένα συνέδριο το οποίο οργανώνεται από μια επιστημονική εταιρεία να ενημερώσει τα μέλη της. Οι φαρμακευτικές εταιρείες επιδοτούν τις συμμετοχές στα συνέδρια προκειμένου να διασφαλιστεί η ενημέρωση και η εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας για τις τελευταίες εξελίξεις. Εδώ να σημειώσουμε πως η ενημέρωση αυτή περνά επίσης υπό αυστηρή διαδικασία. Όλες οι παρουσιάσεις περνούν από μια επιστημονική επιτροπή του συνεδρίου και εγκρίνονται.
Η γνώση, η εμπειρία και οι εξελίξεις στο χώρο της υγείας μεταφέρεται σε όλους τους ιατρούς μέσω των επιστημονικών συνεδρίων που οργανώνουν οι επιστημονικοί φορείς. Είναι ευνόητο ότι ένας ασθενής έχει την απαίτηση ο θεράπων ιατρός του να είναι άρτια ενημερωμένος με τις τελευταίες εξελίξεις στην ιατρική.
Εσείς από την πλευρά σας, μπορείτε να αντιληφθείτε τις παραβιάσεις αν και όταν γίνονται; Μπορείτε σε μια τέτοια περίπτωση να επιβάλετε ποινές;
Ο Κώδικας του ΣΦΕΕ είναι κώδικας αυτορρύθμισης και είτε αυτοβούλως ή όταν υπάρχουν καταγγελίες για κάποια παραβίαση, εφαρμόζεται η πρέπουσα διαδικασία και παρεμβαίνουμε αναλόγως. Σε μια τέτοια περίπτωση χρειάζεται να διερευνηθεί το συμβάν και πιθανόν αυτό να οδηγήσει σε επιβολή ποινών, οι οποίες είναι συμβολικού χαρακτήρα.
Ας δεχτούμε λοιπόν ότι οριοθετούνται όλες αυτές οι διαδικασίες. Ποιο είναι το αποτύπωμα στην καλύτερη διαχείριση των ασθενών; Πολλοί θεωρούν ότι υπάρχει μια λεπτή ισορροπία ανάμεσα στο όφελος απέναντι στον άνθρωπο-ασθενή και στο προσωπικό-οικονομικό όφελος.
Οι φαρμακευτικές εταιρείες και οι επαγγελματίες υγείας συνεργάζονται σε μια σειρά από δραστηριότητες. Η στενή συνεργασία και η συνεχής εκπαίδευση των επαγγελματιών του τομέα της υγείας είναι το κλειδί για την επίτευξη των καλύτερων αποτελεσμάτων για τους ασθενείς. Η αλληλεπίδραση αυτή έχει μια εξαιρετικά σημαντική επίδραση στην ποιότητα της θεραπείας των ασθενών και στην αξία της κλινικής έρευνας.
Ταυτόχρονα, όμως, υπάρχει ανάγκη για αυξημένη διαφάνεια και ακεραιότητα γύρω από αυτές τις σχέσεις διεθνώς. Ο ΣΦΕΕ με την υιοθέτηση του Κώδικα της EFPIA, του Κώδικα Δεοντολογίας του ΣΦΕΕ και τις τοπικές νομοθετικές ρυθμίσεις αποβλέπει στη διαφάνεια και την εδραίωση της εμπιστοσύνης στις σχέσεις των φαρμακευτικών με τους επαγγελματίες υγείας.
Όπως και με οποιαδήποτε άλλη επαγγελματική ομάδα που παρέχει υπηρεσίες, έτσι και οι επαγγελματίες υγείας είναι δίκαιο και πρέπον να αμείβονται για τον χρόνο και την εμπειρία τους και να αποζημιώνονται για την εμπειρία τους και τις υπηρεσίες που παρέχουν στις φαρμακευτικές εταιρείες προς όφελος των ασθενών.
Το επίπεδο αποζημίωσης και των παροχών εξαρτάται από το είδος της δραστηριότητας, το επίπεδο τεχνογνωσίας, επιστημονικότητας και εξειδίκευσης και διάθεσης χρόνου του επαγγελματία υγείας, όπως ορίζει η νομοθεσία.
Θα ήθελα να κλείσω λέγοντας ότι η σχέση μεταξύ ιατρού και ασθενούς είναι ιερή και κανείς δεν μπορεί να την επηρεάσει. Ο ιατρός είναι αυτός που κρίνει και πρέπει να επιλέξει τι θα συνταγογραφήσει για τη αποκατάσταση της υγείας του ασθενή. Επ’ αυτού δεν θα πρέπει να δημιουργείται κανένα συναίσθημα ανασφάλειας και αμφισβήτησης.