Η ανάπτυξη ειδικού hardware εντοπισμού και αλγορίθμων για βελτιωμένο εντοπισμό και παρακολούθηση πυρηνικών αντιδραστήρων εξ αποστάσεως είναι ο σκοπός διεθνούς πρωτοβουλίας από πολλά εργαστήρια και πανεπιστήμια, υπό την αιγίδα του Lawrence Livermore National Laboratory (LLNL).
Η ανάπτυξη ειδικού hardware εντοπισμού και αλγορίθμων για βελτιωμένο εντοπισμό και παρακολούθηση πυρηνικών αντιδραστήρων εξ αποστάσεως είναι ο σκοπός διεθνούς πρωτοβουλίας από πολλά εργαστήρια και πανεπιστήμια, υπό την αιγίδα του Lawrence Livermore National Laboratory (LLNL).
H πρωτοβουλία αυτή, γνωστή ως ΑΙΤ (Advanced Instrumentation Testbed) χρηματοδοτείται από την NNSA (National Nuclear Security Administration) του υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ- και στο επίκεντρό της βρίσκονται τα «αινιγματικά» υποατομικά σωματίδια που είναι γνωστά ως αντινετρίνα. Το ΑΙΤ θα φτιαχτεί και θα λειτουργεί στο πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ εργαστηρίων και πανεπιστημίων στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο.
«Η σχάση στους πυρηνικούς αντιδραστήρες παράγει ενέργεια, η οποία χρησιμοποιείται για να δημιουργείται πίεση ή να βράζει νερό για να γυρνούν τουρμπίνες για παραγωγή ενέργειας» λέει ο Άνταμ Μπέρνσταϊν, φυσικός του LLNL και επικεφαλής ερευνητής του AIT. «Σκοπός μας είναι να δαμάσουμε μια σε μεγάλη βαθμό αγνοημένη διάσταση της διαδικασίας για πρακτικούς σκοπούς. Η ίδια αυτή η διαδικασία έχει ως αποτέλεσμα την έκλυση μεγάλων αριθμών εξαιρετικά διαπεραστικών σωματιδίων, τα οποία είναι γνωστά ως αντινετρίνα. Στις δοκιμές μας θα επιδείξουμε τη δυνατότητα να παρακολουθούμε τη λειτουργία πυρηνικών αντιδραστήρων από μεγάλες αποστάσεις, μέσω των εκπομπών αντινετρίνων».
Ένα από τα βασικά κομμάτια της δοκιμαστικής πλατφόρμας, ο ανιχνευτής αντινετρίνων WATCHMAN (WATer CHerenkov Monitor of ANtineutrinos), θα επιτελεί παρακολούθηση αντιδραστήρα σε απόσταση 25 χλμ. Η επίδειξη αυτή, προσθέτει ο Μπέρνσταϊν, θα βάλει τις βάσεις για μεγαλύτερους ανιχνευτές, που θα απαιτούνται για την παρακολούθηση ή τον εντοπισμό μικρών αντιδραστήρων σε αποστάσεις μέχρι και αρκετών εκατοντάδων χιλιομέτρων.
Τα νετρίνα και τα αντινετρίνα δεν έχουν ηλεκτρικό φορτίο και ζυγίζουν πάνω από ένα εκατ. φορές λιγότερο από τα ηλεκτρόνια- και αλληλεπιδρούν ελάχιστα με την κανονική ύλη. Ως εκ τούτου, μπορούν να ταξιδεύουν μέσα από μεγάλους όγκους υλικών, όπως μέσα από ένα έτος φωτός (9 τρισ. χιλιόμετρα) συμπαγούς μολύβδου, χωρίς να επιβραδύνουν ή να σταματούν.
Το ΑΙΤ θα κατασκευαστεί στο Boulby Underground Laboratory στη Μ. Βρετανία και ο ανιχνευτής WATCHMAN αναμένεται να εγκατασταθεί σε σπήλαιο εκεί και να τεθεί σε λειτουργία κατά το 2023. Εκτιμάται πως η τεχνολογία αυτή θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμη όσον αφορά στον έλεγχο της τήρησης μελλοντικών συμφωνιών και συνθηκών σχετικά με την παραγωγή και εξάπλωση υλικών που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στην κατασκευή πυρηνικών όπλων.