Τις προσπάθειες και τους λόγους που πρέπει να αναδειχθεί η Μακρόνησος σε Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco, έκαναν σήμερα γνωστό σε συνέντευξή Τύπου τα μέλη της ομώνυμης πρωτοβουλίας.
Τις προσπάθειες και τους λόγους που πρέπει να αναδειχθεί η Μακρόνησος σε Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco, έκαναν σήμερα γνωστό σε συνέντευξή Τύπου τα μέλη της ομώνυμης πρωτοβουλίας, Αριστείδης Μπαλτάς και Νίκος Μανιός, βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Φυλακισθέντων & Εξορισθέντων Αντιστασιακών 1967-1974, Κώστας Μανταίος, και ο ΕΠΟΝίτης, αντιστασιακός, Μακρονησιώτης Αλέκος Μιχαλόπουλος.
Στον συμβολικό, ιστορικό χώρο του πρώην στρατοπέδου ΕΑΤ-ΕΣΑ, που σήμερα λειτουργεί ως Σύνδεσμος Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών και Μουσείο Αντιδικτατορικής Δημοκρατικής Αντίστασης, η πρωτοβουλία ξετύλιξε τις επιδιώξεις της να συσταθεί μια επιτροπή από ποικίλους φορείς, αντιστασιακούς, επιστήμονες, κατοίκους, που θα συνδράμει την πρωτοβουλία του προέδρου της Βουλής, ώστε να δημιουργηθούν όλες οι προϋποθέσεις που χρειάζονται για να φτιαχτεί και να κατατεθεί ο φάκελος από το Υπουργείο Πολιτισμού στην Unesco. Μια επιτροπή που, όπως έγινε γνωστό στη συνέντευξη, δεν θα λειτουργεί διχαστικά, αντιθέτως θα ενώνει δυνάμεις για την επίτευξη αυτού του στόχου.
«Γιατί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς; Επειδή βρισκόμαστε σε μια περίοδο που ανεβαίνει η ακροδεξιά όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά παντού στην Ευρώπη, αν όχι στον κόσμο. Στοιχεία αυτής της ανόδου είναι να σβηστούν ιστορικές μνήμες των λαών της Ευρώπης και να ξαναβγεί στο προσκήνιο η φασιστική ιδεολογία. Αυτό σημαίνει ότι οι λαοί πρέπει να αντισταθούν, να αναδείξουν τη μνήμη τους και άρα να αντισταθούν και στο ιδεολογικό επίπεδο σε αυτή την επίθεση» δήλωσε, μεταξύ άλλων, ο κ. Μπαλτάς, και μίλησε γι’ ακόμα δύο λόγους για τους οποίους η Μακρόνησος αξίζει να γίνει Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco.
«Η Μακρόνησος είναι ίσως από τα ελάχιστα αν όχι το μοναδικό κέντρο βασανισμού με στόχο την ”εθνική και ηθική διαπαιδαγώγηση”. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι πέρασαν από εκεί, βασανίστηκαν με ποικίλους τρόπους έτσι ώστε να αλλάξουν τις πεποιθήσεις τους, κάτι μοναδικό νομίζω τουλάχιστον στην ιστορία της Ευρώπης» σημείωσε και πρόσθεσε: «Σήμερα που τα σύννεφα του πολέμου διογκώνονται, βασανιστήρια εξαπλώνονται, ολόκληροι πληθυσμοί διώκονται από τα σπίτια τους, το πώς αντιστεκόμαστε και σε αυτή τη λαίλαπα είναι συναρτημένο με την ιστορική μνήμη μας, αλλά και με την αξιοπρέπεια του λαού και της αντίστασής μας».
«Μνήμη είναι στοιχείο της ιστορίας μας. Η ιστορία είναι η πατρίδα της ψυχής. Συνεπώς, ακόμα ο άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει χωρίς πατρίδα. Γιατί θέλουμε τη μνήμη; Η μνήμη μας προστατεύει από τους εχθρούς και παραχαράκτες της ιστορίας. Δεν μπορούμε να κάνουμε κανένα βήμα μπροστά, προς την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και προς την αναβάθμιση της πολιτικής, κοινωνικής και πολιτιστικής ζωής μας αν αφήσουμε τη μνήμη στα χέρια των βαρβάρων» δήλωσε ο κ. Μανιός, τονίζοντας: «Η ιστορική μνήμη και η ιστορία δεν έχουν ιδιοκτήτες. Όλοι πρέπει να συστρατευτούμε».
«Η Μακρόνησος είναι ένα μνημείο αντίστασης γιατί χιλιάδες άνθρωποι δεν φοβήθηκαν τον θάνατο, φοβήθηκαν τα βασανιστήρια» σημείωσε από την πλευρά του ο κ. Μιχαλόπουλος, τονίζοντας ότι όλη η προσπάθεια να γίνει η Μακρόνησος μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς «έχει σχέση με την προσπάθεια να γίνει η εποποιία της Εθνικής Αντίστασης κτήμα όλου του λαού, να διδάσκεται στα σχολεία και παράλληλα να είναι παγκόσμια κληρονομιά. Οι νεότεροι να πληροφορηθούν για όλα τα καλά και τα κακά μας για να μπορεί να εκτιμήσουν πρόσωπα, καταστάσεις και πολιτικές».
Παράθεση ιστορικών στοιχείων
«Χαίρομαι που είμαστε μαζί σε έναν χώρο που είναι μνήμη. Εδώ έχουν βασανιστεί εκατοντάδες άνθρωποι, αξιωματικοί του στρατού, πολίτες, φοιτητές. Εδώ είναι το μικρό Νταχάου» δήλωσε ο Κώστας Μανταίος για τον τόπο διεξαγωγής της συνέντευξης, επιδιδόμενος ακολούθως σε παράθεση ιστορικών στοιχείων για το νησί της Μακρονήσου, που έχει περίπου 12 χλμ. μήκος και 2,5-3,5 χλμ. πλάτος. Για τα νεότερα χρόνια είπε: «Η Μακρόνησος αρχίζει το ’47. Εκεί στήθηκαν πολλά στρατόπεδα, τα οποία ξεκίνησαν από τον Μάιο του ‘47 οπότε ιδρύθηκε το Β’ Τάγμα Ειδικών Οπλιτών, τον Ιούλιο του ‘47, οπότε στήθηκε το Γ’ Τάγμα Ειδικών Οπλιτών και παράλληλα το Α′ Τάγμα Οπλιτών, ενώ τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς έγινε το Γ′ Κέντρο Παρουσιάσεων Αξιωματικών, αυτοί που υπήρξαν στον Εμφύλιο Πόλεμο.
Τον Αύγουστο του ’47 μεταφέρθηκαν εκεί οι στρατιωτικές φυλακές Αθηνών, οπότε ονομάστηκαν Στρατιωτικές Φυλακές Μακρονήσου και τον Νοέμβριο του ’48 ιδρύθηκε το στρατόπεδο πολιτικών εξορίστων. Το καλοκαίρι του ’49 ιδρύθηκε το ειδικό στρατόπεδο αναμόρφωσης ιδιωτών, αριστερών πολιτών, και το 1950 μεταφέρθηκαν περίπου 500 γυναίκες από το Τρίκερι και έκαναν ένα ειδικό στρατόπεδο αναμόρφωσης γυναικών. Η Μακρόνησος διατηρήθηκε ως το 1953 και αργότερα ως το ’54 και το ’55, που άρχισε να αδειάζει, οπότε ιδρύθηκαν άλλα μικρά τάγματα ανεπιθύμητων. Στη Μακρόνησο όλη την περίοδο υπολογίζεται ότι πέρασαν, βασανίστηκαν και υπέφεραν περίπου 100.000 άνθρωποι. Καταλαβαίνετε γιατί θέλουμε να το κάνουμε μνημείο».