Όλες οι εξελίξεις στον τομέα της καρδιολογίας θα βρεθούν στο επίκεντρο των συζητήσεων στο 14ο Συνέδριο Καρδιαγγειακής Ιατρικής “Cardio Athena 2018”, που ξεκίνησε πριν από λίγο στο ξενοδοχείο Divani Caravel, στην Αθήνα, με ομιλητές από όλο τον κόσμο.
Της Ανθής Αγγελοπούλου
Όλες οι εξελίξεις στον τομέα της καρδιολογίας βρέθηκαν στο επίκεντρο των συζητήσεων στο 14ο Συνέδριο Καρδιαγγειακής Ιατρικής «Cardio Athena 2018», στο ξενοδοχείο Divani Caravel, στην Αθήνα, με ομιλητές από όλο τον κόσμο.
Η διαδερμική εμφύτευση της αορτικής βαλβίδας που έχει καθιερωθεί ως εναλλακτική της χειρουργικής αντιμετώπισης σε ασθενείς με υψηλό χειρουργικό κίνδυνο λόγω συνυπαρχουσών παθήσεων και εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια σε πολλές χώρες μεταξύ των οποίων και στην χώρα μας, βρέθηκε στο επίκεντρο των εργασιών του συνεδρίου.
«Στην Α’ Καρδιολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών η αυξανόμενη εμπειρία από τη διαδερμική τοποθέτηση αορτικής βαλβίδας σε ασθενείς με υψηλό κίνδυνο για χειρουργική επέμβαση δίνει νέες προοπτικές στην αντιμετώπιση της στένωσης αορτής. Τα αποτελέσματα της μεθόδου είναι εξαιρετικά, με εμφανή κλινική και υπερηχογραφική βελτίωση των ασθενών. Η μέθοδος αυτή επιτρέπει την γρήγορη επιστροφή του ασθενή στην καθημερινότητα του, ενώ μειώνει και τις επιπλοκές που ενέχει η επέμβαση ανοικτής καρδιάς», εξηγεί ο καθηγητής Δημήτριος Τούσουλης, Διευθυντής της Α’ Καρδιολογικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών - Γ.Ν.Α. «Ιπποκράτειο» και πρόεδρος του συνεδρίου. Ήδη στην Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική γίνεται και επεμβατική διόρθωση της ανεπάρκειας της μιτροειδούς βαλβίδας (με αποφυγή χειρουργείου) σε ασθενείς υψηλού κινδύνου για χειρουργική επέμβαση με καλά αποτελέσματα.
Πολλά υποσχόμενη είναι όμως και η αντιμετώπιση της υπέρτασης, με ειδικό καθετήρα που μπαίνει στις νεφρικές αρτηρίες, μια τεχνική που εφαρμόζεται επίσης στην Α’ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική υπό τον Δημήτριο Τούσουλη και τον αναπληρωτή καθηγητή και πρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, Κωνσταντίνο Τσιούφη.
Εκτενής αναφορά έγινε επίσης, στα νέα φυσιολογικά όρια της αρτηριακής πίεσης του αίματος, όπως ορίζονται από τις νεότερες σχετικές κατευθυντήριες οδηγίες. Ήδη σε πολλαπλούς παράγοντες κινδύνου το όριο είναι το 130 όπως επίσης και στον σακχαρώδη διαβήτη. Εξάλλου, όπως ανέφεραν οι επιστήμονες, συζητήθηκαν εκτενώς τα αποτελέσματα των μεγάλων τυχαιοποιημένων μελετών στους αναστολείς PCSK9, μιας καινοτόμου κατηγορίας φαρμάκων για τη δυσλιπιδαιμία. Όπως εξηγεί ο αναπληρωτής καθηγητής Χαράλαμπος Βλαχόπουλος η PCSK9 είναι μία πρωτεΐνη που διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο μεταβολισμό των λιποπρωτεϊνών αφού έχει την ικανότητα να δεσμεύει και να επιταχύνει το καταβολισμό των LDL υποδοχέων, με αποτέλεσμα την αύξηση των επιπέδων της LDL χοληστερόλης. Η χορήγηση μονοκλωνικών αντισωμάτων που δεσμεύουν την PCSK9 σε ασθενείς υπό αγωγή με στατίνες (με ή χωρίς εζετιμίμπη) έχει ως αποτέλεσμα την επιπρόσθετη μείωση της LDL χοληστερόλης κατά 50-60% και την επίτευξη των στόχων της υπολιπιδαιμικής αγωγής στη συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών υψηλού κινδύνου.
Τρισδιάστατη απεικόνιση της καρδιάς σε πραγματικό χρόνο
Στην ατζέντα του συνεδρίου ήταν και η παρουσίαση όλων των νεότερων δεδομένων από τις εξελιγμένες συσκευές υπερήχων στην απεικόνιση της καρδιάς. Όπως εξηγεί ο κ. Τούσουλης, η Α’ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική έχει εξοπλιστεί με τις πλέον σύγχρονες συσκευές υπερήχων που μπορούν εύκολα και αναπαραγώγιμα με τη βοήθεια ειδικών λογισμικών να απεικονίσουν τρισδιάστατα την καρδιά σε πραγματικό χρόνο, αλλά και να τυπώσουν με 3D αποτύπωση δομές της καρδιάς, να υπολογίσουν με αξιοπιστία τον όγκο της αριστεράς κοιλίας και τη μάζα αυτής καθώς και το κλάσμα εξώθησης αυτής. Η αξιοπιστία, δε, αυτών των μεθόδων, ξεπερνάει συχνά αυτή του μαγνητικού συντονισμού παρέχοντας ένα πολύτιμο, φθηνό και εύκολο στη χρήση εργαλείο για την αξιολόγηση μιας πλειάδας παθήσεων, όπως η μυοκαρδίτιδα, η καρδιακή ανεπάρκεια, η καρδιοτοξικότητα από χημειοθεραπευτικά και οι βαλβιδοπάθειες. Τέλος η ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών όπως η παρακολούθηση των “στοιχείων”-ιχνών του μυοκαρδίου μπορεί να αποδώσει αξιόπιστες πληροφορίες για τη συστολική και διαστολική λειτουργία της αριστεράς κοιλίας.
Βηματοδότες χωρίς ηλεκτρόδια
Σημαντικές είναι όμως και οι εξελίξεις στον τομέα των εμφυτεύσιμων βηματοδοτών, που με ελάχιστες επεμβατικές πλέον τεχνικές μπορούν να αποκαταστήσουν τον φυσιολογικό ρυθμό σε περιπτώσεις βραδυκαρδίας και ανεπάρκειας του αυτόχθονα καρδιακού ρυθμού.
«Τα τελευταία χρόνια με την αύξηση των εμφυτεύσιμων βηματοδοτικών συστημάτων έγινε κατανοητό ότι ένας μεγάλος αριθμός επιπλοκών και προβλημάτων προέρχονται από τα βηματοδοτικά ηλεκτρόδια. Η ανάπτυξη της τεχνολογίας και των υλικών επέτρεψε τη δημιουργία βηματοδοτών ελάχιστου μεγέθους που μπορούν να εμφυτευτούν απευθείας στην καρδιά χωρίς τη μεσολάβηση βηματοδοτικών ηλεκτροδίων. Μάλιστα οι πρώτες μελέτες “The Micra Transcatheter Pacing Study” και “LEADLESS II” έδειξαν ότι οι συσκευές αυτές μπορούν να εμφυτευτούν με ασφάλεια και να βηματοδοτούν αξιόπιστα κατ’ αντιστοιχία των κλασικών βηματοδοτικών συστημάτων», εξηγεί ο κ. Τούσουλης.
Eξελίξεις στον τομέα των απινιδωτικών συστημάτων
Επίσης, αυξανόμενο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα υποδόρια τοποθετούμενα απινιδωτικά συστήματα έναντι των διαφλεβίως τοποθετούμενων. Ο καθηγητής Τούσουλης σημειώνει ότι «τα συστήματα αυτά, έχει φανεί πως σε ειδικές περιπτώσεις ασθενών, ειδικά σε νεαρότερες ηλικίες, που δεν μπορούν να τοποθετήσουν διαφλέβια απινιδωτικά συστήματα μπορούν να επιτύχουν επιτυχή ανάταξη σε περίπτωση κακοήθων κοιλιακών αρρυθμιών αντίστοιχη με αυτή των διαφλέβιων συστημάτων».
Αγγειοπλαστική των στεφανιαίων αγγείων
Η αγγειοπλαστική των στεφανιαίων αγγείων στη νόσο του στελέχους (του κύριου αγγείου της καρδιάς), φαίνεται να κερδίζει συνεχώς έδαφος ως εναλλακτική της χειρουργικής αντιμετώπισης. Όπως λέει ο καθηγητής, σε ασθενείς με νόσο στελέχους μικρής ως μέτριας ανατομικής πολυπλοκότητας, η αγγειοπλαστική με τοποθέτηση stent φαίνεται να είναι εξίσου αποτελεσματική με την αορτοστεφανιαία παράκαμψη. Δεν είναι σαφές αν τα αποτελέσματα αυτά ισχύουν και για ασθενείς που υποβάλλονται σε αγγειοπλαστική σε λιγότερο εξειδικευμένα κέντρα ή σε ασθενείς με πιο πολύπλοκη ανατομία. Οι μελέτες EXCEL και NOBLE έδειξαν συγκρίσιμα αποτελέσματα στη θνητότητα αλλά όχι εφάμιλλα στις μακροπρόθεσμες επιπλοκές και στην ανάγκη νέας επαναιμάτωσης, προσφέροντας μια αξιόπιστη εναλλακτική στους ασθενείς με νόσο στελέχους, οι οποίοι πλέον θα μπορούν σε συνεννόηση με τον καρδιολόγο τους να επιλέξουν τη μέθοδο αντιμετώπισής τους.
Το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι λιγότερο επιβλαβές αλλά όχι αβλαβές
Τέλος, στις εργασίες του «Cardio Athena 2018» έγινε εκτενής αναφορά στα ηλεκτρονικά τσιγάρα, καθώς πρόσφατη μελέτη της Α' Καρδιολογικής Κλινικής και του Ομώνυμου Εργαστηρίου του Πανεπιστημίου Αθηνών έδειξε ότι, η χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων μπορεί να είναι εξίσου επιζήμια για την καρδιά με το κανονικό κάπνισμα. «Η μελέτη επιβεβαιώνει αρχικά ευρήματα πως τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι λιγότερο επιβλαβή από το κλασικά τσιγάρα αλλά όχι αβλαβή και ο τελικός στόχος αυτών που ατμίζουν πρέπει να είναι η πλήρης διακοπή», υπογραμμίζει ο αναπληρωτής καθηγητής Χαράλαμπος Βλαχόπουλος.