Το δυσβάσταχτο για τις ιταλικές τράπεζες βάρος των κόκκινων δανείων αλλά και το υπέρογκο δημόσιο χρέος της χώρας φαίνεται να απασχολούν ουδόλως την προεκλογική Ιταλία ενόψει της κάλπης της ερχόμενης Κυριακής.
Το δυσβάσταχτο για τις ιταλικές τράπεζες βάρος των κόκκινων δανείων αλλά και το υπέρογκο δημόσιο χρέος της χώρας φαίνεται να απασχολούν ουδόλως την προεκλογική Ιταλία ενόψει της κάλπης της ερχόμενης Κυριακής.
Η πόλη Σιένα θεωρείται το επίκεντρο της ιταλικής τραπεζικής κρίσης αφού εκεί βρίσκεται η έδρα της ιδρυθείσας το 1472 Monte die Paschi di Siena που βρέθηκε το 2016 στα πρόθυρα της χρεοκοπίας και η οποία διεσώθη μόνον χάρη στην παρέμβαση του κράτους. Η ειδυλλιακή πόλη της Τοσκάνης είναι όμως και η προσωπική εκλογική περιφέρεια του νυν υπουργού Οικονομικών Πιέρλ Κάρλο Πάντοαν, ο οποίος διεκδικεί την ψήφο των πολιτών με το ψηφοδέλτιο του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος στο οποίο προσχώρησε μόλις πρόσφατα. Ο ίδιος ήταν υπεύθυνος όχι μόνον για τη διάσωση της ιστορικής τράπεζας της Σιένα αλλά και πολλών άλλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
Η τραπεζική κρίση αποτελεί παρελθόν, εκτίμησε σε συνέντευξή του προς την Deutsche Welle. «Η ιστορία των κόκκινων δανείων οδεύει σε happy end. Το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων έχει μειωθεί κατά 25% σε σχέση με πέρσι. Αυτό οφείλεται και στα μέτρα της κυβέρνησης. Δεν διακρίνω στην παρούσα φάση τραπεζική κρίση στην Ιταλία».
Επιλεκτική μνήμη
Με δεδομένη την παρ' ολίγον χρεοκοπία της Banca Carige μόλις πριν από λίγες εβδομάδες είναι προφανές ότι ο προεκλογικός υπ. Οικονομικών έχει επιλεκτική μνήμη. Το ζήτημα δεν φαίνεται να απασχολεί καν τον ιταλικό προεκλογικό αγώνα συμπεραίνει ο καθηγητής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο της Σιένα Ρουτζέρο Μπερτέλι. Με την ιταλική οικονομία να εμφανίζει στην παρούσα φάση μικρούς ρυθμούς ανάπτυξης και την ανεργία να παρουσιάζει οριακή μείωση, η υφέρπουσα τραπεζική κρίση παραμερίζεται, εκτιμά ο καθηγητής, τονίζοντας ότι μολονότι η Monte die Paschi και άλλες τράπεζες έχουν στο μεταξύ ξεπεράσει τον κίνδυνο, τα διαρθρωτικά τους προβλήματα παραμένουν άλυτα. «Υπάρχουν πολλές μικρές τράπεζες. Πρέπει να συγχωνευτούν και πολλά υποκαταστήματα πρέπει να κλείσουν για να εξοικονομηθούν κόστη».
Ανθυποψήφιος του Πάντοαν στη Σιένα είναι ο ειδικός σε θέματα οικονομίας Λεονάρντο Φράνκι από το Κίνημα των Πέντε Αστέρων, ο οποίος αμφισβητεί τους ισχυρισμούς του υπουργού. «Το πρόβλημα των κόκκινων δανείων δεν έχει ακόμη διευθετηθεί. Οι ισολογισμοί των τραπεζών εξωραΐζονται. Χρειαζόμαστε μια ευρωπαϊκή λύση για το πρόβλημα αυτό».
Ο υποψήφιος του κινήματος προτείνει να εξαγοράσει η ΕΕ τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των ιταλικών τραπεζών ώστε αυτά να μην επιβαρύνουν πλέον τους ιταλούς πολίτες. Ακόμη πιο ακραίες οι θέσεις του υποψηφίου της Λέγκας του Βορρά Κλάουντιο Μπόργκι, ο οποίος προκρίνει την κρατικοποίηση της Μόντι με απώτερο στόχο να δανειοδοτεί ευκολότερα μικρομεσαίες επιχειρήσεις. «Οι αριστεροί κατέστρεψαν την παλαιότερη τράπεζα του κόσμου και τώρα ισχυρίζονται ότι την έσωσαν».
Επιστροφή της ανάπτυξης;
Ουδόλως φαίνεται να απασχολεί τους ψηφοφόρους και το μείζον ζήτημα του δημοσίου χρέους σύμφωνα με τον καθηγητή Οικονομίας Μπερτέλι. Στο επίκεντρο του προεκλογικού αγώνα τίθενται περισσότερο πιθανά φορολογικά δώρα και αύξηση των κοινωνικών δαπανών που δύσκολα μπορεί να χρηματοδοτήσει η υπερχρεωμένη χώρα. Όλα τα κόμματα, λέει ο καθηγητής, υπόσχονται τη μείωση του χρέους που σήμερα ξεπερνά το 130% του ΑΕΠ. «Ο στόχος είναι σαφής, όχι όμως και ο τρόπος». Ο υπουργός Οικονομικών Πάντοαν όμως σκιαγραφεί μια τελείως διαφορετική εικόνα: «Έχω ακούσει συχνά στην πολυετή καριέρα μου ότι η Ιταλία θα εκραγεί. Αυτό δεν συνέβη. Η Ιταλία ανθίσταται. Φυσικά και το χρέος είναι υψηλό. Πλέον όμως δεν αυξάνεται άλλο, αλλά αντιθέτως μειώνεται. Η ανάπτυξη επέστρεψε. Η Ιταλία συμβάλει στη σταθερότητα της Ευρωζώνης».
Υπέρ της μείωσης του υπέρογκου δημοσίου χρέους τάσσεται και το Κίνημα των Πέντε Αστέρων, προκρίνοντας ωστόσο έναν πιο «ευρωπαϊκό» δρόμο. Ο υποψήφιος του κόμματος Φράνκι επισημαίνει ότι το κίνημα δεν θέλει πλέον την έξοδο της χώρας από την Ευρωζώνη, περιμένει όμως από αυτή περισσότερα ανταλλάγματα. «Δεν θέλουμε άλλο να εγκαταλείψουμε το ευρώ. Δεν θα συνιστούσε λύση, θέλουμε να διαπραγματευτούμε εντός Ευρώπης προκειμένου οι χώρες της Μεσογείου να μπορούν να ζουν καλύτερα». Ουδέποτε ο Φράνκι έχει διευκρινίσει τι ακριβώς εννοεί, πέραν του ότι απορρίπτει την πρόταση κουρέματος του χρέους που αξιώνει ο κεντρικός υποψήφιος του κόμματός του. «Η Ιταλία είναι πλούσια. Έχουμε πολλές εύπορες οικογένειες. Πρέπει να μειώσουμε τις δαπάνες και να ενισχύσουμε την εγχώρια ζήτηση», λέει ο Φράνκι.
Η μείωση του χρέους μπορεί να επιτευχθεί μόνον αν υπάρχει διαρκής και βιώσιμη ανάπτυξη αντιτείνει ο καθηγητής Ρουτζέρο Μπερτέλι. Στην παρούσα φάση η ιταλική οικονομία «τρέχει» με μόλις 1%. Πιθανή μετεκλογική πολιτική αβεβαιότητα ενδέχεται να εξανεμίσει ακόμη κι αυτούς τους υποτυπώδεις ρυθμούς, όπως λέει. «Στην παρούσα φάση έχουμε ένα θετικό μομέντουμ για την οικονομία. Αυτό δεν επιτρέπεται να χαλάσει λόγω εκλογών. Γι΄ αυτό θα πρέπει να υπάρξει άμεσα κυβέρνηση συνεργασίας, παρότι όλα τα κόμματα λένε ότι θέλουν να κυβερνήσουν μόνα τους».