Σοβαρό προβληματισμό στην ιατρική και ευρύτερη επιστημονική κοινότητα στις ΗΠΑ προκαλεί η γιγάντωση του κινήματος ενάντια στον εμβολιασμό, το οποίο μάλιστα έχει ως βασικούς υπερασπιστές και στρατολόγους λευκούς πολίτες με ανώτερη μόρφωση και υψηλό εισόδημα.
Ο Τζο Ακιούρσο, χειροπράκτης 47 ετών, αρνείται να εμβολιάσει την κόρη του κατά της πολιομυελίτιδας, της ιλαράς και του κοκκύτη. Πιστεύει ότι οι μολυσματικές αυτές ασθένειες δεν είναι στην πραγματικότητα τόσο επικίνδυνες όσο οι παρενέργειες των εμβολίων για το παιδί του.
«Είμαι πραγματικά απογοητευμένος που δεν μπόρεσε να κολλήσει ανεμοβλογιά και άλλες ασθένειες που θα καθιστούσαν τον οργανισμό της πιο ανθεκτικό και αυτός είναι για εμάς ο βασικός λόγος» που απορρίπτουμε τα εμβόλια, εξηγεί ο Ακιούρσο.
Ο ίδιος και η σύζυγός του, Κάθι, κινησιοθεραπεύτρια, ανήκουν σε μια μικρή ομάδα ανθρώπων στις ΗΠΑ που ζητούν να υπάρχει η επιλογή να μην εμβολιάζουν τα παιδιά τους.
Οι γονείς αυτοί, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι λευκοί, με πανεπιστημιακή εκπαίδευση και ανήκουν στην ανώτερη μεσαία τάξη, επιλέγουν να μην εμβολιάζουν τα παιδιά του κατά μολυσματικών ασθενειών από τις οποίες έχουν πεθάνει πολλά παιδιά στο παρελθόν.
Εκτιμούν ότι οι ασθένειες αυτές δεν είναι τόσο φοβερές όσο οι κίνδυνοι που διατρέχουν τα παιδιά τους από τα εμβόλια, τα οποία προωθούνται προκειμένου να θησαυρίζουν οι φαρμακευτικές εταιρείες.
Οι γονείς αυτοί έχουν επίσης επηρεαστεί από κάποιους που καταγγέλλουν ότι παραποιούνται τα στοιχεία για την αποτελεσματικότητα των εμβολίων. Εκτιμούν ότι αποκρύπτεται η αύξηση του αριθμού των παιδιών που παρουσιάζουν παρενέργειες από τα εμβόλια.
Επτά εκατομμύρια
Περισσότερα από επτά εκατομμύρια Αμερικάνοι, ορμώμενοι από τη δυσπιστία τους προς την ιατρική κοινότητα, παρακολουθούν διάφορες ομάδες στο Facebook που καταγγέλλουν τις παρενέργειες των εμβολίων, ανέφερε τον Δεκέμβριο ο Ρίτσαρντ Στάιν, καρδιολόγος του πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης στο ιατρικό περιοδικό Germs.
«Άφθονες θεωρίες συνωμοσίας κυκλοφορούν στους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης και επεκτείνονται, βρίσκονται στο απόγειό τους», κατήγγειλε.
Το 2000 κηρύχθηκε στις ΗΠΑ η εξάλειψη της ενδημικής ιλαράς. Σε εθνικό επίπεδο μόνο το 2% των νηπίων δεν είχαν εμβολιαστεί τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC).
Όμως ο κίνδυνος προέρχεται από τους θύλακες του πληθυσμού που δεν είναι εμβολιασμένοι και οι οποίοι προκαλούν περιοχές όπου παύει να ισχύει η ανοσία της αγέλης.
Για παράδειγμα στη Μινεσότα το ποσοστό εμβολιασμού των παιδιών κατά της ιλαράς, της παρωτίτιδας και ερυθράς στην κοινότητα των Σομαλών έπεσε στο 42% το 2014 από 92% το 2004.
Οι υπερασπιστές του αντιεμβολιαστικού κινήματος «αναζητούν υποστηρικτές κυρίως σε ευάλωτους πληθυσμούς», όπως αυτός, εξηγεί ο Πίτερ Χότες διευθυντής του κέντρου εμβολιασμών σε παιδιατρικό νοσοκομείο του Τέξας.
«Ένα από τα λανθασμένα επιχειρήματα του αντιεμβολιαστικού κινήματος είναι ότι η ιλαρά είναι μια ήπια ασθένεια, έως και ευεργετική», τονίζει.
Τέτοιες απόψεις «είναι σκοπίμως παραπλανητικές και λανθασμένες» και έχουν πραγματικές επιπτώσεις, προσθέτει ο Χότες.
Μεγάλοι κίνδυνοι
Μεταξύ των επιπλοκών της ιλαράς είναι η κώφωση, η τύφλωση, η εγκεφαλίτιδα και η πνευμονία, υπογραμμίζει ο Χότες και, σύμφωνα με το CDC, ένα ή δύο παιδιά ανά χίλια που νοσούν από την ασθένεια αυτή πεθαίνουν.
Στις ΗΠΑ μεταξύ των πρόσφατων επιδημιών ιλαράς περιλαμβάνεται αυτή στην κοινότητα των Άμις στο Οχάιο το 2014 με 383 κρούσματα. Το 2015, 118 άνθρωποι προσβλήθηκαν από την ασθένεια στην Αμερική με τις υγειονομικές αρχές να πιστεύουν ότι η μόλυνση ξεκίνησε από έναν άρρωστο επισκέπτη στην Disneyland της Καλιφόρνιας.
Η Αυστραλή ερευνήτρια Ναόμι Σμιθ επικρίνει για την εξάπλωση του κινήματος τους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης.
Μόλις ολοκλήρωσε μια έρευνα για τον τρόπο με τον οποίο το Facebook μπορεί να δημιουργήσει φίλτρα που θα οδηγούν συχνά τους αντιεμβολιαστές σε σελίδες όπου αντικρούονται οι απόψεις τους.
Όσοι είναι κατά του εμβολιασμού «έχουν μια διαφορετική ερμηνεία της απόδειξης από αυτή που χρησιμοποιεί η ιατρική κοινότητα», εξηγεί η κ. Σμιθ.
Ανάγκη για αλλαγή νομοθεσίας
Μεταξύ των λύσεων που προτείνει ο Χότες είναι η μεγαλύτερη επαφή των επιστημόνων με το κοινό. Θα πρέπει επίσης να αλλάξει η νομοθεσία: 18 αμερικανικές πολιτείες έχουν ήδη υιοθετήσει νόμους βάσει των οποίων οι γονείς δεν έχουν δικαίωμα να επιλέγουν αν θα εμβολιάσουν τα παιδιά τους.
Μετά την επιδημία ιλαράς στη Disneyland, η Καλιφόρνια τροποποίησε τη νομοθεσία της. Πλέον τα παιδιά σχολική ηλικίας μπορούν να εξαιρεθούν από τον εμβολιασμό μόνο για ιατρικούς λόγους.
Τα μέτρα αυτά πρέπει να επεκταθούν, τονίζει ο Χότες, διότι το αντιεμβολιαστικό κίνημα «δεν είναι πλέον μια μικρή περιθωριοποιημένη ομάδα, αλλά ένα κίνημα καλά οργανωμένο στο οποίο πρέπει να αντιταχθούμε ανοικτά».