Αφιερώματα
Τετάρτη, 13 Δεκεμβρίου 2017 17:46

Η Ατζέντα του ΟΗΕ και το εθνικό πλαίσιο βιώσιμης ανάπτυξης

Οκτώ προτεραιότητες περιλαμβάνει το εθνικό σχέδιο για τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ 2017-18), ενώ τον προσεχή Ιούλιο αναμένεται να κατατεθεί η έκθεση αξιολόγησης στο Πολιτικό Φόρουμ Υψηλού Επιπέδου των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη (UN High Level Political Forum on Sustainable Development - HLPF).

Οκτώ προτεραιότητες περιλαμβάνει το εθνικό σχέδιο για τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ 2017-18), ενώ τον προσεχή Ιούλιο αναμένεται να κατατεθεί η έκθεση αξιολόγησης στο Πολιτικό Φόρουμ Υψηλού Επιπέδου των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη (UN High Level Political Forum on Sustainable Development - HLPF).

Σύμφωνα με το Γραφείο Συντονισμού, Θεσμικών, Διεθνών και Ευρωπαϊκών Θεμάτων της Γενικής Γραμματείας της κυβέρνησης (που είναι αρμόδιο για τον συντονισμό και την παρακολούθηση της πορείας υλοποίησης των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ σε εθνικό επίπεδο - ν.4440/2016, άρθρο 43), η Ατζέντα 2030 προσφέρει επιχειρήματα για την πράσινη και δίκαιη ανάπτυξη. Αναδεικνύει την ανάγκη συνοχής των πολιτικών, από τον σχεδιασμό έως την υλοποίηση, την ανάγκη συνεργασίας δημόσιου, ιδιωτικού και κοινωνικού τομέα, καθώς και την ανάγκη διαβούλευσης με κοινωνικούς εταίρους, τοπική αυτοδιοίκηση, ακαδημαϊκή κοινότητα και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη. 

Το Γραφείο Συντονισμού, Θεσμικών, Διεθνών και Ευρωπαϊκών Θεμάτων αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για την ευαισθητοποίηση και ενεργοποίηση τόσο των δομών του δημόσιου τομέα όσο και όλων των ενδιαφερόμενων μερών. Επίσης, αναλαμβάνει ενέργειες για τη διασφάλιση της συνοχής των πολιτικών, μέσα από τη διαδικασία ιεράρχησης των εθνικών προτεραιοτήτων και τη συνεργασία με άλλες δομές του κέντρου της κυβέρνησης και των υπουργείων. Ακόμη, υποστηρίζει και αναδεικνύει βέλτιστες πρακτικές τόσο του δημόσιου τομέα (διατομεακές διασυνδέσεις και συνοχή πολιτικών), όσο και όλων των ενδιαφερόμενων φορέων (δράσεις δήμων και περιφερειών, ιδιωτικού τομέα, πανεπιστημίων κ.ο.κ.), οι οποίες θα καταγράφονται στις σχετικές εκθέσεις.

Σε διαχειριστικό επίπεδο το Γραφείο βρίσκεται σε συνεργασία με υπηρεσιακούς παράγοντες όλων των υπουργείων αλλά και με την Ελληνική Στατιστική Αρχή, η οποία παρέχει τους δείκτες για τη μέτρηση της προόδου. Γίνεται χαρτογράφηση και προτεραιοποίηση στόχων ανά υπουργείο, ακολουθεί διάλογος και προτάσεις από τα ενδιαφερόμενα μέρη και τελικώς αποφασίζονται οι εθνικές προτεραιότητες σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο. Η συμμετοχή της Ελλάδας στο HLPF του ΟΗΕ τον Ιούλιο 2018 και ειδικότερα το εθνικό σχέδιο θα είναι αποτέλεσμα διαλόγου με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς: ΟΚΕ, ΓΣΕΕ, ΓΣΕΒΕΕ, ΕΝΠΕ, ΚΕΔΕ, Συμβούλιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΣΕΒ, Ελληνικό Δίκτυο Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (CSR ΗELLAS), Σύνοδο Πρυτάνεων ΑΕΙ, Σύνοδο Προέδρων Ερευνητικών Κέντρων, δήμοι Αθήνας και Θεσσαλονίκης, ΜΚΟ, δίκτυα, Ανεξάρτητες αρχές και Βουλή. 

Στα τέλη του 2017 αρχίζει και η διαδικασία ευρείας και συστηματοποιημένης διαβούλευσης για τη δημιουργία εθνικού πολυ-εταιρικού μηχανισμού διαβούλευσης.

Οι εθνικές προτεραιότητες πιο συγκεκριμένα περιλαμβάνουν:

  1. Προώθηση μιας ανταγωνιστικής, καινοτόμου και βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης (ΣΒΑ 8, 9). 
  2. Προαγωγή της πλήρους απασχόλησης και της αξιοπρεπούς εργασίας για όλους (ΣΒΑ 8, 4). 
  3. Αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και διασφάλιση της καθολικής πρόσβασης σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας (ΣΒΑ 1, 2, 3, 8, 10).
  4. Μείωση κοινωνικών και περιφερειακών ανισοτήτων και εξασφάλιση ίσων ευκαιριών για όλους (ΣΒΑ 10, 5, 4, 8, 1, 3, 4, 11, 16).
  5. Προώθηση μιας υψηλής ποιότητας και χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευσης (ΣΒΑ 4). 
  6. Ενίσχυση της προστασίας και ορθολογικής διαχείρισης του φυσικού κεφαλαίου ως βάση για κοινωνική ευημερία και μετάβαση σε μία οικονομία χαμηλού άνθρακα (ΣΒΑ 6, 7, 11, 12, 13, 14, 15)
  7. Οικοδόμηση αποδοτικών, αξιόπιστων και διάφανων θεσμών (ΣΒΑ 16, 17)
  8. Ενίσχυση και προώθηση ανοιχτών, συμμετοχικών και δημοκρατικών διαδικασιών (ΣΒΑ 16, 17).
  9. Οι ΣΒΑ

Σημειώνεται ότι η Ατζέντα 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και οι σχετικοί με αυτήν 17 ΣΒΑ, μαζί με τους 160 υποστόχους, υιοθετήθηκαν στο πλαίσιο της 70ής Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών στις 25 Σεπτεμβρίου 2015 (Ψήφισμα 70/1). Οι ΣΒΑ είναι παγκόσμιου χαρακτήρα και γενικής εφαρμογής με χρονοδιάγραμμα υλοποίησης έως το 2030. Δημιουργούν δεσμεύσεις υλοποίησης για όλες τις χώρες, ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες, λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορετικές εθνικές πραγματικότητες, τα επίπεδα ανάπτυξης, τις εθνικές πολιτικές και τις προτεραιότητες. Κάθε κυβέρνηση αποφασίζει πώς θα ενσωματώσει τους στόχους στο εθνικό πλαίσιο, στις αναπτυξιακές πολιτικές και στρατηγικές προτεραιότητές της.  

Η Ατζέντα 2030 προωθεί την ενσωμάτωση και των τριών διαστάσεων της βιώσιμης ανάπτυξης - κοινωνική, περιβαλλοντική και οικονομική και περιλαμβάνει τους εξής στόχους: 1: Μηδενική Φτώχεια, 2: Μηδενική Πείνα, 3: Καλή Υγεία και Ευημερία, 4: Ποιοτική Εκπαίδευση, 5: Ισότητα των Φύλων, 6: Καθαρό Νερό και Αποχέτευση, 7: Φτηνή και Καθαρή Ενέργεια, 8: Αξιοπρεπής Εργασία και Οικονομική Ανάπτυξη, 9: Βιομηχανία, Καινοτομία και Υποδομές, 10: Λιγότερες Ανισότητες, 11: Βιώσιμες Πόλεις και Κοινότητες, 12: Υπεύθυνη Κατανάλωση και Παραγωγή, 13: Δράση για το Κλίμα, 14: Ζωή στο Νερό, 15: Ζωή στη Στεριά, 16: Ειρήνη, Δικαιοσύνη και Ισχυροί Θεσμοί και 17: Συνεργασία για τους Στόχους.

H υλοποίηση των ΣΒΑ

Η πορεία υλοποίησης των ΣΒΑ σε παγκόσμιο επίπεδο παρακολουθείται και αξιολογείται σε ετήσια βάση στο πλαίσιο του Πολιτικού Φόρουμ Υψηλού Επιπέδου των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη (UN High Level Political Forum). 
Το Φόρουμ συνεδριάζει, υπό την αιγίδα του Οικονομικού και Κοινωνικού Συμβουλίου (ECOSOC), σε υπουργικό επίπεδο κάθε Ιούλιο, ενώ σε επίπεδο αρχηγών κρατών (υπό την αιγίδα της Γ.Σ.) κάθε τέσσερα χρόνια, τον Σεπτέμβριο. 

Η αξιολόγηση της εφαρμογής των ΣΒΑ θα βασίζεται, σε μεγάλο βαθμό, στα δεδομένα και τα συμπεράσματα που θα απορρέουν από δύο εκθέσεις των Ηνωμένων Εθνών - της Ετήσιας Έκθεσης Προόδου των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (παρ. 83 του Ψηφίσματος 70/1) και της Παγκόσμιας Έκθεσης για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, η οποία θα συντάσσεται κάθε τέσσερα χρόνια.

Τα κράτη-μέλη των Η.Ε. καλούνται να ενημερώνουν το Φόρουμ σχετικά με την πορεία και τα μέσα εφαρμογής των ΣΒΑ σε εθνικό επίπεδο, μέσω της υποβολής εθελοντικών εκθέσεων αξιολόγησης/ανασκόπησης (National Voluntary Reviews).