Πτωτική τάση καταγράφεται στην Ελλάδα τα τελευταία έτη στα κρούσματα νέων μολύνσεων HIV (AIDS), σύμφωνα με τα όσα ανέφεραν οι ειδικοί, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS (1 Δεκεμβρίου) και την έναρξη του 29ου Πανελλήνιου Συνεδρίου για το AIDS.
Πτωτική τάση καταγράφεται στην Ελλάδα τα τελευταία έτη στα κρούσματα νέων μολύνσεων HIV (AIDS), σύμφωνα με τα όσα ανέφεραν οι ειδικοί, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS (1 Δεκεμβρίου) και την έναρξη του 29ου Πανελλήνιου Συνεδρίου για το AIDS.
Σύμφωνα με την επιδημιολογική έκθεση του ΚΕΛΛΠΝΟ, το 2016 είχαμε 639 και το πρώτο δεκάμηνο του 2017 οι νέες διαγνώσεις ήταν 492. Από τα 492 τα 403 περιστατικά, δηλαδή ένα ποσοστό 81,91%, αφορούσαν άνδρες, τα 87 περιστατικά (17,68%) ήταν γυναίκες και τα δύο (0,41%) ήταν διεμφυλικά άτομα.
Η Ελλάδα έχει υιοθετήσει τις διεθνείς και ευρωπαϊκές κατευθυντήριες οδηγίες που συνιστούν άμεση έναρξη θεραπείας από τη στιγμή της διάγνωσης, για τη διαφύλαξη τόσο της ατομικής, όσο και της δημόσιας υγείας.
Επιπροσθέτως, από τα στοιχεία που δίνει το ΚΕΕΛΠΝΟ στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC), στην Ελλάδα από το σύνολο τον ανθρώπων που ζουν με HIV έχει διαγνωστεί το 78%, έχει ξεκινήσει θεραπεία το 52% και έχει επιτύχει μη ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο μόλις το 39%. Αντίστοιχα στην Ευρώπη έχει διαγνωστεί το 83%, λαμβάνει φάρμακα το 70% και πάνω από 6 στους 10 έχουν μη ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο.
Αναφερόμενος στο θέμα ο λοιμωξιολόγος και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS (ΕΕΜΑΑ) Mάριος Λαζανάς τόνισε ότι οι οροθετικοί που λαμβάνουν τη θεραπεία τους δεν είναι φορείς του ιού. Ωστόσο, δεν λαμβάνουν όλοι οι οροθετικοί φάρμακα, όπως είπε. Από τiς 13.000 που έχουν διαγνωστεί σε όλη τη χώρα, μόνο οι 9.500 παίρνουν φάρμακα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΚΕΕΛΠΝΟ, φαίνεται πως μέχρι και τον Οκτώβριο του 2017, αντιρετροϊκή θεραπεία δεn λάμβαναν 4.281 διαγνωσμένα οροθετικά άτομα.
Ο πρόεδρος του Συλλόγου Οροθετικών Ελλάδος «Θετική Φωνή» Νίκος Δέδες τόνισε ότι τα στοιχεία αυτά αποτελούν μία ενθαρρυντική ένδειξη. Η Ελλάδα άλλωστε, σύμφωνα με τον κ. Δέδε, διαθέτει δωρεάν τις πιο σύγχρονες θεραπείες στα οροθετικά άτομα, άρτια καταρτισμένο στον HIV ιατρικό και επιστημονικό προσωπικό και έχει διαχειριστεί με επιτυχία κρίσιμες καμπές της επιδημίας, όπως με το πρόγραμμα «Αριστοτέλης» μετά την επιδημική έκρηξη στους χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών στο κέντρο της Αθήνας, τη διετία 2011-2012.
Ωστόσο, όπως αναφέρθηκε, το 30% από τις νέες διαγνώσεις γίνεται στα check-point, δομές που έχουν δημιουργηθεί με ιδιωτική πρωτοβουλία του συλλόγου «Θετική Φωνή». Αντίθετα, σε άλλες χώρες αυτές οι δομές κάνουν μόνο το 10% των νέων διαγνώσεων.
Τα «Checkpoint» λειτουργούν από τη «Θετική Φωνή» και το AHF Europe, σε συνεργασία με το Σύλλογο Ασθενών Ήπατος Ελλάδας «Προμηθέας». Την πρωτοβουλία έχουν χρηματοδοτήσει ιδρύματα και προγράμματα από την Ελλάδα και το εξωτερικό (Solidarity Now, Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, Ίδρυμα Λάτση, EEA Grants, Open Society Foundations, Radcliffe Foundation), καθώς και κάποιες φαρμακευτικές εταιρείες. Ωστόσο οι συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες που καλούνται να καλύψουν τα «Checkpoint» σε ολόκληρη την Ελλάδα απαιτούν τη υποστήριξη και από την πλευρά της πολιτείας.
Όπως είπε ο πρόεδρος της Θετικής Φωνής, απαιτείται εγρήγορση και συντονισμός της πολιτείας, της επιστημονικής κοινότητας και των ίδιων των ανθρώπων που ζουν με HIV σε μία σειρά από καίρια ζητήματα.
Χρηματοοικονομική πρόβλεψη και προϋπολογισμοί
Ο κ. Δέδες αναφέρθηκε για μία ακόμη φορά στην ανάγκη τήρησης κλειστού προϋπολογισμού για την προμήθεια των αντιρετροϊκών φαρμάκων από τα νοσοκομειακά φαρμακεία. Πρόκειται, όπως είπε, για μία ανελαστική δαπάνη, ο ρυθμός αύξησης της οποίας μπορεί κατά ελάχιστο να υπολογιστεί από τα επιδημιολογικά στοιχεία. Επιπρόσθετα, η τήρηση αποθέματος φαρμάκων για ένα μήνα μπορεί να αποτελέσει ασφαλιστική δικλείδα σε έκτακτες περιστάσεις, ενώ η διάθεση των φαρμάκων ανά τρίμηνο στους ασθενείς θα μειώσει το φόρτο εργασίας στις μονάδες και στα φαρμακεία.
Ενώ, συμπλήρωσε, ότι εξοικονόμηση πόρων μπορεί να επιτευχθεί και με τη χρήση γενοσήμων. Η «Θετική Φωνή», όπως είπε, είναι υπέρ αυτού του μέτρου, στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών και των ελληνικών κατευθυντήριων οδηγιών θεραπείας. Προτείνει ωστόσο ενημέρωση των ασθενών, καθώς και πρόσβαση στη μέτρηση του ιικού φορτίου μετά την αντικατάσταση του πρωτοτύπου, ώστε να καθησυχάζονται στην πράξη οι όποιες αμφιβολίες για την υγεία τους.
Με την κυκλοφορία και στην Ελλάδα ενός γενόσημου αντιρετροϊκού σκευάσματος, τοποθετείται σε νέα δημοσιονομική βάση και η αξιοποίηση της PrEP (Προφύλαξη πριν από την Έκθεση), ως ενός από τα πιο αποτελεσματικά εργαλεία πρόληψης, όπως ανέφεραν οι ειδικοί.
Η PrEP διατίθεται ήδη από πολλά δημόσια συστήματα υγείας στην Ευρώπη, όπως της Γαλλίας, της Σκωτίας, της Νορβηγίας, της Πορτογαλίας, καθώς και σε αστικές περιοχές της Γερμανίας. Η ελληνική πολιτεία, σύμφωνα με τον κ. Δέδε, οφείλει να συζητήσει άμεσα με όλους τους εταίρους, τον τρόπο διάθεσής της PrEP και να ξεκινήσει τη χορήγησή της σε όσους επιθυμούν να τη λάβουν. Το μέτρο αυτό θα πρέπει να αποτελέσει μέρος μίας ολιστικής προσέγγισης κυρίως της ομάδας που πλήττεται περισσότερο από τον HIV, των ανδρών που κάνουν σεξ με άνδρες. Η βεντάλια πρόληψης οφείλει να συμπεριλαμβάνει τις στοχευμένες καμπάνιες ευαισθητοποίησης, την προαγωγή της τακτικής εξέτασης και της χρήσης προφυλακτικού και την απρόσκοπτη πρόσβαση στην Προφύλαξη μετά την Έκθεση (PEP).
Να σημειωθεί ότι η «Θετική Φωνή» και τα «Checkpoint» συμμετέχουν στο πρώτο πρόγραμμα χορήγησης PrEP που εφαρμόζεται στην Ελλάδα, σε συνεργασία με το Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Λαϊκό».
Επιδημιολογικά στοιχεία σε παγκόσμιο επίπεδο
Στα στοιχεία ου καταγράφονται σε παγκόσμιο επίπεδο αναφέρθηκε ο κ. Λαζανάς και όπως είπε, εκτιμάται ότι το 2016, 36,7 εκατομμύρια ζούσαν με την HIV λοίμωξη, ενώ οι νέες μολύνσεις και οι σχετιζόμενοι με την HIV λοίμωξη και το AIDS θάνατοι εντός του συγκεκριμένου έτους ανήλθαν σε 1,8 εκατομμύρια και 1,0 εκατομμύριο αντίστοιχα (μείωση κατά 16% και 48%, αντίστοιχα, συγκριτικά με το 2010).
Η πτωτική τάση που παρατηρείται στις νέες μολύνσεις και τους θανάτους συνδέεται και με την αύξηση της κάλυψης των HIV οροθετικών ατόμων με αντιρετροϊκή αγωγή. Σύμφωνα δε με τις εκτιμήσεις του UNAIDS, το 53% των ατόμων που ζούσαν με HIV το 2016 λάμβανε αντιρετροϊκή θεραπεία, δηλαδή πρόκειται για αύξηση της κάλυψης κατά 130% συγκριτικά με το 2010.