Στην κοινωνία της γνώσης, η οικονομία, η τεχνολογία και η γνώση συγκροτούν ένα τρίγωνο το οποίο μετασχηματίζει συνεχώς το εκπαιδευτικό τοπίο. Η οικονομία εξαρτάται από τη γνώση, σε μεγαλύτερο βαθμό και με πολύ πιο συγκεκριμένο τρόπο από προηγουμένως, και οι θεσμοί της γνώσης εξαρτώνται από την άμεση αξιοποίηση των προϊόντων τους. Κατά συνέπεια το πρόβλημα της μεταρρύθμισης είναι πώς θα εγκαθιδρύσει στους πανεπιστημιακούς θεσμούς, οι οποίοι δεν είναι και από τους πιο ευκίνητους, καθεστώς ετοιμότητας υποδοχής της καινοτομίας.
Πού είναι ο ρόλος του ιδιωτικού και πού του δημοσίου, ποια τα όρια του ελέγχου, ποια η στοχοθεσία της πολιτείας αλλά και πώς συνδέεται με τις ανάγκες της κοινωνίας;
Δεν πρέπει να εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση και η αυτονομία των ΑΕΙ, να ενισχυθούν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί, να εξασφαλιστούν οι ψηφιακές υποδομές, να επιτευχθεί εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση, να προχωρήσει η αποκομματικοποίηση;
Θέλουμε ή όχι ένα αναπτυξιακό πανεπιστήμιο, στη λογική της συνεχούς αυτομεταρρύθμισης;
Το Πανεπιστήμιο του μέλλοντός μας είναι πολύ κοντά. Αρχίζει το 2010 σύμφωνα με τη διαδικασία της Μπολόνια, που κανείς δεν μπορεί να την αγνοήσει, παρατήρησε ο καθηγητής Μίλτος Πεχλιβάνος στην ημερίδα με θέμα το «Πανεπιστήμιο του μέλλοντός μας-Συζήτηση για τη Μεταρρύθμιση της Ανώτατης Εκπαίδευσης», που διοργάνωσε τον προηγοέμενο μήνα ο Ομιλος Προβληματισμού για τον Εκσυγχρονισμό της Κοινωνίας μας (ΟΠΕΚ).
«Δεν δικαιολογείται το μέγεθος των αντιδράσεων σε σχέση με το περιορισμένο μέγεθος των αλλαγών που προτείνει το υπουργείο. Νομίζω ότι οι αντιδράσεις δηλώνουν κάτι διαφορετικό από εκείνο που λένε. Διακινδυνεύοντας έναν ψυχαναλυτικό όρο, θα έλεγα ότι δηλώνουν ένα ελεύθερα κυμαινόμενο άγχος (free floating anxiety), που προέρχεται αφενός από τα αδιέξοδα στα οποία έχει περιέλθει το σύστημα Ανώτατη Παιδεία στην Ελλάδα, αφετέρου από το φόβο των άγνωστων συνεπειών των αλλαγών. Είναι σαφές ότι ένας νόμος που έγινε πριν από 25 χρόνια θα έπρεπε να αλλάξει», είπε ο πρόεδρος του ΟΠΕΚ Αντώνης Λιάκος.
Αλλά τί είδους μεταρρυθμίσεις και σε ποιο εύρος χρειαζόμαστε;