Μία από τις μεγαλύτερες ιστορίες αγάπης και εκδίκησης ενός από τα πιο εμβληματικά ζευγάρια του παγκόσμιου ρεπερτορίου ζωντανεύει, για να αποδείξει πως είμαστε παράξενοι οι άνθρωποι. Από τη μια, μας τρομάζουν τα φαντάσματα και, από την άλλη, δεν αντέχουμε να μη μας κυνηγάνε…
Μία από τις μεγαλύτερες ιστορίες αγάπης και εκδίκησης ενός από τα πιο εμβληματικά ζευγάρια του παγκόσμιου ρεπερτορίου ζωντανεύει, για να αποδείξει πως είμαστε παράξενοι οι άνθρωποι. Από τη μια, μας τρομάζουν τα φαντάσματα και, από την άλλη, δεν αντέχουμε να μη μας κυνηγάνε…
Το πιο πολυδιαβασμένο έργο της αγγλικής λογοτεχνίας, τα «Ανεμοδαρμένα ύψη», το μοναδικό έργο της Έμιλι Μπροντέ, το οποίο έγραψε, όταν ήταν 29 ετών, έναν χρόνο πριν πεθάνει, και αποτέλεσε σημείο αναφοράς και έμπνευσης για την τέχνη, παρουσιάζεται για δεύτερη χρονιά από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ), σε διασκευή και σκηνοθεσία του Γιάννη Καλαβριανού, στο Θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών.
Ήρωες του έργου είναι τα μέλη δύο οικογενειών που κατοικούν σε απομονωμένα σπίτια, στα χερσοτόπια του Γιόρκσαϊρ, και σημαδεύονται από τον ανεκπλήρωτο έρωτα του Χίθκλιφ και της Κάθριν. Έναν έρωτα που οδηγεί στην ολοκληρωτική καταστροφή και των δύο σπιτιών.
«Κραυγάζουν για αγάπη και ψάχνουν να ευτυχήσουν»
«Όταν ήμουν στο Γυμνάσιο, ξεκίνησα να διαβάζω μαζί δύο έργα των αδερφών Μπροντέ, την “Τζέιν Έιρ” της Σάρλοτ και τα “Ανεμοδαρμένα ύψη” της Έμιλι» σημειώνει ο Γιάννης Καλαβριανός. «Το πρώτο δεν το τελείωσα ποτέ, το δεύτερο το ξαναδιάβασα αργότερα και από το πρωτότυπο. Πέρυσι, μου το ξαναθύμισε ο θεατρολόγος Αντώνης Σολωμού και η περιπέτειά μου μαζί του ξεκίνησε.
Η συγγραφή, έκδοση και αρχική πορεία του έργου υπήρξε περίεργη, γεγονός που μου το κατέστησε, εξαρχής, ενδιαφέρον. Οι πρώτες κριτικές της εποχής δεν ήταν καλές, οι ήρωές του θεωρήθηκαν, στην καλύτερη περίπτωση, ανήθικοι και, στη χειρότερη, τέρατα, και δεν έγινε εμπορική επιτυχία.
Η συγγραφέας έφτιαξε ανθρώπους ατελείς, που θέλουν πάση θυσία να ευτυχήσουν, ζώντας παράλληλα με τον τρόμο μιας μυστηριώδους ασθένειας που τους σκοτώνει σιγά σιγά και, λίγα χρόνια αργότερα, θα ταυτοποιούνταν ως “φυματίωση”. Δεν έχει ευαίσθητους ήρωες, που αγαπούν ακούραστα και περιμένουν στα μπαλκόνια πύργων, αλλά βίαιους εκδικητικούς άνδρες, μέθυσους, ύπουλους υπηρέτες που πιστεύουν στη δική τους εκλεκτική σωτηρία και γυναίκες που κάνουν πράγματα αδιανόητα για την εποχή και το φύλο τους. Και βέβαια, μία από τις δυνατότερες ιστορίες αγάπης, του Χίθκλιφ και της Κάθριν, χωρίς, όμως, να παρουσιάζει καμία ερωτική σκηνή μεταξύ τους!
Είναι ένα πρωτόγονο, ζωικό, βαθιά θρησκευτικό έργο, που αγναντεύει από πολύ πολύ μακριά τη χριστιανική ηθική, σχεδόν χλευάζοντάς την, αν και η συγγραφέας υπήρξε κόρη πάστορα, και συνορεύει, μάλλον, με την τραγωδία και όχι με το ρομαντικό δράμα.
Τα ζευγάρια του (Χίθκλιφ - Κάθριν, Έντγκαρ - Κάθριν, Χίθκλιφ - Ισαβέλλα, Χίντλεϊ - Φράνσις, Λίντον - Κάθι, Έρτον - Κάθι) κραυγάζουν για αγάπη και ψάχνουν να ευτυχήσουν, χωρίς να διστάζουν να φτάσουν γι’ αυτό στα άκρα. Παλεύουν να χαρούν και, τελικά, νικιούνται από τα παντοδύναμα χερσοτόπια, που δεν αφήνουν να βλαστήσουν παρά χαμηλοί θάμνοι.
Η διαδικασία της διασκευής κράτησε σχεδόν επτά μήνες και οργανώθηκε, κρατώντας ως κεντρική αφηγήτρια την οικονόμο Νέλι, η οποία ζωντανεύει και ξαναζεί τα τριάντα χρόνια της κοινής πορείας των δύο σπιτιών. Η μεγαλύτερη δυσκολία ήταν να συμπτυχθεί η δράση στα απολύτως απαραίτητα, ώστε να αποδίδεται καθαρά το νόημά της και να εξελίσσεται σε έναν κοινό και χωρίς αλλαγές σκηνικό χώρο. Διατηρήθηκαν οι ιστορίες και της επόμενης νέας γενιάς των παιδιών, που, συνήθως, απουσιάζουν από τις κινηματογραφικές μεταφορές, και δεν εξωραΐστηκαν, ούτε καλύφθηκαν οι βίαιες συμπεριφορές των ηρώων. Τονίστηκαν τα μοτίβα της κοινής συμπεριφοράς ανάμεσα στις γενιές και το πικρό χιούμορ του έργου, με κύριο φορέα τη Νέλι. Αφού επελέγησαν τα επεισόδια, ξεκίνησε η διαδικασία της μετάφρασης, η οποία παρουσίασε τα πάγια ζητήματα της μεταφοράς στα νέα ελληνικά, των αγγλικών προγενέστερων περιόδων.
Ευχαριστώ πολύ την καλλιτεχνική διεύθυνση του ΚΘΒΕ για την εμπιστοσύνη και την αμέριστη βοήθεια, όπως και όλους όσοι πίστεψαν, εργάστηκαν, έφεραν ιδέες και μοιράστηκαν την έγνοια του ζωντανέματος αυτού του τόσο όμορφα περίεργου κόσμου της δεσποινίδος Μπροντέ».
Ταυτότητα παράστασης
Μετάφραση - διασκευή - σκηνοθεσία: Γιάννης Καλαβριανός, δραματολόγος παράστασης: Αντώνης Σολωμού, βοηθός σκηνοθέτης - επιμέλεια κίνησης: Αλεξία Μπεζίκη, σκηνικά: Γιάννης Θαβώρης, κοστούμια: Αλεξάνδρα Μπουσουλέγκα - Ράνια Υφαντίδου, μουσική: Άγγελος Τριανταφύλλου, φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης, Β΄ βοηθός σκηνοθέτη: Γιώλικα Πουλοπούλου, βοηθός σκηνογράφου: Ελίνα Ευταξία, Β΄ βοηθός σκηνογράφου: Μαρία Όσσα, φωτογραφίες: Τάσος Θώμογλου, οργάνωση παραγωγής: Αθανασία Ανδρώνη. Παίζουν: Γιώργος Γλάστρας, Αίγλη Κατσίκη, Γιώργος Κολοβός, Αγγελική Νοέα, Ορέστης Παλιαδέλης, Μαριάνθη Παντελοπούλου, Γρηγόρης Παπαδόπουλος, Κωστής Ραμπαβίλας, Αρετή Σεϊνταρίδου, Έφη Σταμούλη, Ορέστης Χαλκιάς.
Πληροφορίες
Θέατρο Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών: Εθνικής Αμύνης 2 - Θεσσαλονίκη, τηλ.: 2315 200200. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Τετάρτη: 18.00, Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο: 20.30, Κυριακή: 19.00. Τιμές εισιτηρίων: από 5 έως 13 ευρώ. Διάθεση εισιτηρίων: ταμεία ΚΘΒΕ, τηλεφωνικά: 2315 200200, ηλεκτρονικά: ntng.gr.