«Ο ρητορικός λόγος λειτουργεί πειστικά με τρεις τρόπους: άλλοτε μέσω του χαρακτήρα του ρήτορα, άλλοτε μέσω της συγκεκριμένης διάθεσης που δημιουργεί στην ψυχή του ακροατή και άλλοτε με τα αποδεικτικά ή φαινομενικά αποδεικτικά επιχειρήματα που περιέχει ο ίδιος...», γράφει η Κατερίνα Τζωρτζινάκη.
Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]
«Ο ρητορικός λόγος λειτουργεί πειστικά με τρεις τρόπους: άλλοτε μέσω του χαρακτήρα του ρήτορα, άλλοτε μέσω της συγκεκριμένης διάθεσης που δημιουργεί στην ψυχή του ακροατή και άλλοτε με τα αποδεικτικά ή φαινομενικά αποδεικτικά επιχειρήματα που περιέχει ο ίδιος. Με τον χαρακτήρα του ο ρήτορας πείθει όταν μιλάει με τέτοιον τρόπο ώστε ο λόγος του να τον κάνει αξιόπιστο, γιατί στους έντιμους ανθρώπους χαρίζουμε σε μεγαλύτερο βαθμό και με περισσότερη προθυμία την εμπιστοσύνη μας για όλα, βέβαια, εν γένει, τα θέματα, κατά τρόπο όμως απόλυτο για τα θέματα στα οποία δεν υπάρχει βεβαιότητα και μας αφήνουν περιθώρια αμφιβολίας. Και αυτό όμως πρέπει να προκύπτει από τον λόγο και όχι να είναι το αποτέλεσμα μιας καλής ιδέας που έχουμε από πριν για τον ρήτορα: εγώ δεν δέχομαι... ότι η εντιμότητα του ρήτορα δεν αποτελεί στοιχείο της ρητορικής τέχνης, γιατί δήθεν δεν συντελεί καθόλου στο να πεισθεί ο ακροατής. Ίσα ίσα θα έλεγα ότι ο χαρακτήρας του ρήτορα είναι σημαντικότατο μέσο πειθούς».
Αυτά λέει ο Αριστοτέλης, μα στην πολιτική είναι δωρεάν τα τέλη και τα διθυραμβικά ντύνουν τα συμφέροντα φυσικά.
Ακούσαμε λόγια θερμά, έναν κατακλυσμό από επαίνους. Έραιναν φιλοφρονήσεις ο οικοδεσπότης τον επισκέπτη και τανάπαλιν. Ίσως, παρασύρθηκαν από τον τόπο των δηλώσεων.
Στον Κήπο των Ρόδων άνθισαν τα εγκώμια, ενώ ένα «αγκαθάκι» ξεπεράστηκε με γελάκια για τις «πολλές προοπτικές» και τη διαπίστωση «ότι ο τρόπος αντιμετώπισης μπορεί να μοιάζει διαβολικός, αλλά πολλές φορές γίνεται για καλό».
Γι’ αυτό προφανώς δεν ήταν ανάγκη να νιώθει σαν να έχει συνθηκολογήσει με την κόλαση, όταν την αγόρευση την είχε διαμορφώσει σε αναβάθμιση στροφής, με επίκληση σε κοινές αξίες.
Δεν ξέρω αν η Αθήνα έδωσε πάρα πολλά στις ΗΠΑ, μα η υπερβολή στον λόγο ήταν πίκρα και είσπραξη δεν βρήκα. Τέτοιοι ύμνοι ούτε στον Γάλλο φίλο στην Πνύκα.