Την τέταρτη συνεχή θητεία της στον θώκο της γερμανικής καγκελαρίας διασφάλισε η Άγκελα Μέρκελ στις χθεσινές ομοσπονδιακές εκλογές, χάνοντας όμως τόσο εκατομμύρια ψηφοφόρους όσο και τον κυβερνητικό εταίρο της, τους Σοσιαλδημοκράτες του Μάρτιν Σουλτς, που υπέστησαν δεινή ήττα. Ανησυχία και αντιδράσεις για την εκλογική άνοδο των ακροδεξιών του AfD, που εκλέγονται στη Βουλή για πρώτη φορά στην ιστορία της μεταπολεμικής Γερμανίας.
Από την έντυπη έκδοση
Την τέταρτη συνεχή θητεία της στον θώκο της γερμανικής καγκελαρίας διασφάλισε η Άγκελα Μέρκελ στις χθεσινές ομοσπονδιακές εκλογές, χάνοντας όμως τόσο εκατομμύρια ψηφοφόρους όσο και τον κυβερνητικό εταίρο της, τους Σοσιαλδημοκράτες του Μάρτιν Σουλτς, που υπέστησαν δεινή ήττα. Ανησυχία και αντιδράσεις για την εκλογική άνοδο των ακροδεξιών του AfD, που εκλέγονται στη Βουλή για πρώτη φορά στην ιστορία της μεταπολεμικής Γερμανίας.
Διαζύγιο CDU/CSU και SPD
Εικόνα ιστορικών ανατροπών, με μοναδική σταθερά την παραμονή της Άγκελα Μέρκελ στην εξουσία ανέδειξαν οι χθεσινές γερμανικές εκλογές, καθώς εκατομμύρια ψηφοφόροι εγκατέλειψαν τους Χριστιανοδημοκράτες (CDU/CSU) της κας Μέρκελ και τους Σοσιαλδημοκράτες (SPD) του Μάρτιν Σουλτς, οδηγώντας στο τέλος τον «μεγάλο κυβερνητικό συνασπισμό». Ωστόσο ασκούνται ήδη πιέσεις προς το SPD να αναθεωρήσει την απόφασή του για μη συμμετοχή στη νέα κυβέρνηση. Σύμφωνα με τα exit poll, οι Χριστιανοδημοκράτες αναμένονταν να συγκεντρώσουν γύρω στο 33% (έναντι 41,5% το 2013) καταγράφοντας το χαμηλότερο ποσοστό από το 1953, ενώ οι Σοσιαλδημοκράτες το 21% (έναντι 25,7% το 2013), ήτοι το χειρότερο αποτέλεσμα στην ιστορία τους.
Χαμόγελα στο AfD
Μεγάλος νικητής των εκλογών είναι αναμφίβολα το ξενοφοβικό κόμμα AfD (Εναλλακτική για τη Γερμανία) το οποίο αναμενόταν να υπερδιπλασιάσει τα ποσοστά του, καταγράφοντας 13,5% και καταλαμβάνοντας την τρίτη θέση. Αποτελεί έτσι το πρώτο αντιμεταναστευτικό κόμμα που εισέρχεται στη γερμανική Βουλή μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ξυπνώντας αρνητικές μνήμες, όχι μόνο στη Γερμανία αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Η επιτυχία του ακροδεξιού κόμματος οφείλεται, σύμφωνα με τους αναλυτές, στην εκμετάλλευση του προσφυγικού προβλήματος που προκάλεσε αιμορραγία στο εκλογικό σώμα των Χριστιανοδημοκρατών, στέλνοντας εκατομμύρια ψηφοφόρους στην ακροδεξιά. Κατόρθωσε δηλαδή να εκμεταλλευθεί τη δυσαρέσκεια που προκάλεσε σε τμήμα της γερμανικής κοινωνίας η είσοδος στη χώρα άνω του ενός εκατομμυρίου αιτούντων άσυλο το 2015 και 2016 κατόπιν αποφάσεως η οποία ελήφθη από την Άγκελα Μέρκελ. Κατέγραψε μάλιστα ευρεία απήχηση στα πιο αδύναμα στρώματα, όπως καταδεικνύουν οι επιτυχίες του στις περιφέρειες της πάλαι ποτέ Ανατολικής Γερμανίας. Εκεί το ακροδεξιό κόμμα αναδείχτηκε σε δεύτερη εκλογική δύναμη, ξεπερνώντας το 20% και αφήνοντας στην τρίτη θέση τους Σοσιαλδημοκράτες.
Η ιστορική άνοδος του εθνικολαϊκιστικού ακροδεξιού κόμματος, που ιδρύθηκε πριν από μόλις τέσσερα χρόνια, προκάλεσε την αντίδραση μερίδας της κοινής γνώμης, που είδε να σπάει το ταμπού του αποκλεισμού της ακροδεξιάς από τον γερμανικό κοινοβουλευτισμό. Χιλιάδες πολίτες με το άκουσμα του αποτελέσματος συγκεντρώθηκαν έξω από τα γραφεία του κόμματος στο Βερολίνο και σε δρόμους της Φραγκφούρτης και φώναζαν συνθήματα όπως «Κάτω οι ναζί». «Για πρώτη φορά εδώ και 70 χρόνια ναζί θα λάβουν τον λόγο στο κοινοβούλιο» είχε προειδοποιήσει πριν από τις εκλογές ο υπουργός Εξωτερικών και στέλεχος του SPD Ζίγκμαρ Γκάμπριελ. Την ανησυχία του για την εκπροσώπηση στη Βουλή του γερμανικού ακροδεξιού κόμματος εξέφρασε το Ευρωπαϊκό Εβραϊκό Κογκρέσο και κάλεσε τα υπόλοιπα κόμματα της Μπούντεσταγκ να μη σχηματίσουν κυβέρνηση συνασπισμού μαζί του. «Ελπίζουμε ότι τα κεντρώα κόμματα στην Μπούντεσταγκ θα διασφαλίσουν ώστε το AfD να μην εκπροσωπείται στον επόμενο κυβερνητικό συνασπισμό» ανέφερε το Ευρωπαϊκό Εβραϊκό Κογκρέσο. Αντίθετα, η επικεφαλής της γαλλικής ακροδεξιάς Μαρίν Λεπέν συνεχάρη το αδελφό κόμμα της Γερμανίας. «Μπράβο στους συμμάχους μας του AfD για αυτό το ιστορικό ποσοστό. Είναι ακόμη ένα σημάδι ότι οι πολίτες της Ευρώπης ξυπνούν» τόνισε η Λεπέν.
Μέρκελ: Θα σχηματίσω σταθερή κυβέρνηση
Η Γερμανίδα καγκελάριος αναγνώρισε ότι το εκλογικό αποτέλεσμα ήταν κατώτερο των προσδοκιών της και ανέλαβε την ευθύνη για τη μείωση του ποσοστού του κόμματος. Υπογράμμισε, όμως, ότι επιτεύχθηκε ο στρατηγικός στόχος, δηλαδή η εκλογική νίκη και ο σχηματισμός κυβέρνησης με το κόμμα της επικεφαλής. Διαβεβαίωσε, ταυτόχρονα, ότι προτίθεται να σχηματίσει σταθερή κυβέρνηση απορρίπτοντας ουσιαστικά το ενδεχόμενο να στηρίξει μια κυβέρνηση μειοψηφίας.
Η Γερμανίδα καγκελάριος στάθηκε επίσης στην είσοδο για πρώτη φορά του ακροδεξιού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) στη Βουλή, χαρακτηρίζοντας «μεγάλο καθήκον» να ξανακερδίσει το κόμμα της τους ψηφοφόρους που το εγκατέλειψαν. Σκιαγραφώντας τους στόχους της επόμενης τετραετίας δεσμεύθηκε να μεριμνήσει «πάνω από όλα για οικονομική ευημερία». «Σε αυτό συμπεριλαμβάνονται να κρατήσουμε ενωμένη την Ε.Ε. και να χτίσουμε μια ισχυρή Ευρώπη» συμπλήρωσε η Άγκελα Μέρκελ.
M. Σουλτς: Πικρή μέρα
Το Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα του Μάρτιν Σουλτς που συμμετείχε στην κυβέρνηση Μέρκελ υπέστη πανωλεθρία, με αποτέλεσμα να κυκλοφορήσουν φήμες περί παραίτησής του οι οποίες όμως δεν επιβεβαιώθηκαν. Ωστόσο, η εκλογική ήττα οδήγησε το κόμμα εκτός του «μεγάλου κυβερνητικού συνασπισμού».
Μάλιστα ο Μάρτιν Σουλτς καταχειροκροτήθηκε όταν ανακοίνωσε στα γραφεία του κόμματος, στο Willy Brandt Haus, ότι το κόμμα του δεν θα συμμετάσχει στην επόμενη κυβέρνηση και θα προτιμήσει τα έδρανα της αντιπολίτευσης.
«Οι ψηφοφόροι δεν μας έδωσαν την εντολή να συγκυβερνήσουμε και πρότεινα στην ηγεσία του κόμματος να περάσουμε στην αντιπολίτευση» είπε. Αν και χαρακτήρισε «μεγάλη ηττημένη» την κα Μέρκελ, αναγνώρισε την ευρύτατη ήττα του κόμματός του και έκανε λόγο για ανασύσταση του SPD ήδη από αύριο.
Ανακοίνωσε, επίσης, ότι επιθυμεί την περαιτέρω παραμονή του στην προεδρία του κόμματος. Επισήμανε επίσης ότι η κα Μέρκελ σε όλη τη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα έδειξε την προτίμησή της για έναν συνασπισμό μεταξύ του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας (CDU), του Φιλελεύθερου Κόμματος της Γερμανίας (FDP) και των Πρασίνων (Die Gruenen).
Ο κ. Σουλτς εξέφρασε επίσης τη βαθιά λύπη του για την άνοδο του ακροδεξιού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία, την οποία χαρακτήρισε ντροπή για τη χώρα του και προανήγγειλε μια αντιπολίτευση προς την κατεύθυνση της κοινωνικής δικαιοσύνης, θέμα για το οποίο έδωσαν με πάθος τη μάχη όλα τα στελέχη και τα μέλη του κόμματος στην προεκλογική περίοδο.
Αρχίζουν οι συνομιλίες για σχηματισμό κυβέρνησης
Μετά την απόφαση του SPD, ότι δεν προτίθεται να συμμετάσχει πλέον στον μεγάλο συνασπισμό της κυβέρνησης, η μοναδική δυνατότητα την οποία έχει η κα Μέρκελ είναι να συζητήσει τον σχηματισμό κυβέρνησης, του λεγόμενου συνασπισμού «Τζαμάικα», που προκύπτει από το μαύρο χρώμα των Χριστιανοδημοκρατών, το κίτρινο χρώμα των Φιλελεύθερων (Ελεύθεροι Δημοκράτες) και το πράσινο των Οικολόγων και θυμίζει τη σημαία της Τζαμάικα. Ο επιδιωκόμενος συνασπισμός χαρακτηρίζεται, πάντως, από «άβολος» μέχρι «επισφαλής», λόγω των έντονων ιδεολογικών διαφορών των τριών κομμάτων. Πάντως, τόσο οι Φιλελεύθεροι που είδαν τα ποσοστά τους να αυξάνονται εντυπωσιακά, γύρω στο 10%, όσο και οι Πράσινοι που παρέμεναν σταθεροί στο 8% ξεκαθάρισαν ότι θα καθίσουν στο ίδιο τραπέζι με την κα Μέρκελ για να συζητήσουν το ενδεχόμενο σχηματισμού κυβέρνησης.
Ειδικότερα, ο ηγέτης των Ελεύθερων Δημοκρατών Κρίστιαν Λίντνερ δήλωσε ανοικτός σε συνομιλίες με τους Χριστιανοδημοκράτες αλλά προειδοποίησε την κα Μέρκελ ότι απαιτείται «αλλαγή πορείας».
Από την πλευρά της η επικεφαλής του ψηφοδελτίου των Πρασίνων Κάτριν Γκέρινγκ-Έκαρτ δήλωσε ότι μία ισχυρότερη Ευρώπη, η κλιματική αλλαγή και η κοινωνική δικαιοσύνη αποτελούν προτεραιότητες για το κόμμα και ότι θα δει εάν υπάρχει αρκετό κοινό έδαφος για να συμμετάσχει στις διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού. Πάντως, σύμφωνα με δημοσκόπηση του ARD, οι περισσότεροι Γερμανοί ψηφοφόροι δεν φαίνεται να εγκρίνουν τον συνασπισμό αυτών των τριών κομμάτων.
Στο σύνολο του γερμανικού εκλογικού σώματος ο συνασπισμός «Τζαμάικα» εγκρίνεται μόλις από το 23%. Μάλιστα, θεωρείται ανεπιθύμητος και από τους ίδιους τους ψηφοφόρους των τριών κομμάτων. Έχει δηλαδή τη στήριξη μόλις του 31% των ψηφοφόρων των Χριστιανοδημοκρατών, το 42% των ψηφοφόρων των Φιλελεύθερων και το 38% των ψηφοφόρων των Πράσινων.
Πάντως, οι διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης μπορεί να διαρκέσουν μέχρι το τέλος του έτους και ορισμένα μέσα ενημέρωσης φθάνουν μέχρι και στη διατύπωση της πρόβλεψης για διεξαγωγή νέων εκλογών εάν δεν καρποφορήσουν οι διαπραγματεύσεις.