Τα τέσσερα βήματα μιας βαθιάς και τολμηρής διοικητικής μεταρρύθμισης τα οποία θα οδηγήσουν από το σημερινό μοντέλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στο αποκεντρωμένο μοντέλο της Περιφερειακής Διακυβέρνησης, απελευθερώνοντας έτσι τις δυνατότητες των τοπικών κοινωνιών, περιγράφει στη συνέντευξή του στην ειδική έκδοση της «Ν» ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας.
Συνέντευξη στον Γιώργο Χατζηλίδη
[email protected]
Τα τέσσερα βήματα μιας βαθιάς και τολμηρής διοικητικής μεταρρύθμισης τα οποία θα οδηγήσουν από το σημερινό μοντέλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στο αποκεντρωμένο μοντέλο της Περιφερειακής Διακυβέρνησης, απελευθερώνοντας έτσι τις δυνατότητες των τοπικών κοινωνιών, περιγράφει στη συνέντευξή του στην ειδική έκδοση της «Ν» ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας.
Επιπλέον, ο κ. Τζιτζικώστας αναφέρεται στην επιτυχή πορεία του ΕΣΠΑ στην Κεντρική Μακεδονία, ως τον βασικό λόγο για τον οποίο αυτή αναδείχθηκε φέτος «Επιχειρηματική Περιφέρεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης» και παραθέτει τα μείζονα έργα υποδομής που ήδη υλοποιεί ή σχεδιάζει η ΠΚΜ για την αναβάθμιση της ευρύτερης περιοχής, οδεύοντας έτσι σε μία νέα εποχή εξωστρέφειας με κύρια χαρακτηριστικά την προσέλκυση επενδύσεων, τη στήριξη της επιχειρηματικότητας και την ανάπτυξη της καινοτομίας.
Η Κεντρική Μακεδονία αναδείχθηκε φέτος «Επιχειρηματική Περιφέρεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Πού οφείλεται αυτή η επιτυχία και τι θα κάνετε εφεξής ώστε αυτή η διάκριση να αποτελέσει έξτρα κίνητρο για ακόμα μεγαλύτερη στήριξη της οικονομίας και της επιχειρηματικότητας της περιοχής;
Η ανάδειξη της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας ως Επιχειρηματικής Περιφέρειας της Ευρώπης αποτελεί πρώτον, αναγνώριση και επιβράβευση του σημαντικού έργου και μεταρρυθμίσεων που γίνονται στην Κεντρική Μακεδονία αυτά τα χρόνια, αλλά και του γεγονότος ότι κατορθώσαμε να είμαστε η πρώτη Περιφέρεια στην Ελλάδα σε απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλίων επί δυο συνεχόμενες προγραμματικές περιόδους. Στο ολοκληρωμένο ΕΣΠΑ 2014 - 2020 είμαστε πρώτοι σε απορρόφηση με 114%, ενώ με τους πόρους που αντλήσαμε υλοποιήσαμε 523 έργα και προγράμματα σε όλους τους τομείς, όπως στις υποδομές, στο οδικό δίκτυο, στην υγεία, στην παιδεία, στον τουρισμό, στο περιβάλλον, στον πολιτισμό και την επιχειρηματικότητα.
Είναι έργα που βελτιώνουν την καθημερινότητα των συμπολιτών μας και ταυτόχρονα διευκολύνουν την επιχειρηματική δραστηριότητα δίνοντας ώθηση σε κλάδους αιχμής της οικονομίας μας όπως οι εξαγωγές, οι μεταφορές, ο πρωτογενής τομέας και ο τουρισμός. Παράλληλα, στο νέο ΕΣΠΑ 2014-2020 είμαστε η μία από τις πέντε περιφέρειες σ’ ολόκληρη την Ευρώπη που έχει ήδη απορροφήσει πόρους από τη νέα προγραμματική περίοδο. Ταυτόχρονα, όμως, η ανάδειξη της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας ως Επιχειρηματικής Περιφέρειας της Ευρώπης αποτελεί για εμάς και ένα πολύ σημαντικό κίνητρο για να τρέξουμε ακόμα πιο γρήγορα και μεθοδικά την υλοποίηση του σχεδίου που καταθέσαμε. Είναι ένα σχέδιο που δημιουργήσαμε από κάτω προς τα πάνω, με τη συμμετοχή της Κοινωνίας των Πολιτών, με ουσιαστικό λόγο και ρόλο για τους τοπικούς φορείς, τους δήμους, τα ακαδημαϊκά ιδρύματα, τα ερευνητικά κέντρα, τα επαγγελματικά και επιστημονικά επιμελητήρια, και φυσικά τις ίδιες τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Κεντρική Μακεδονία.
Είναι ένα σχέδιο εξωστρεφές και δυναμικό, ένα πρωτοποριακό εγχείρημα με συγκεκριμένους στρατηγικούς στόχους για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, την ανάπτυξη της καινοτομίας και την ενδυνάμωση της έρευνας και της τεχνολογικής ανάπτυξης. Συνεχίζουμε, λοιπόν, τη σκληρή δουλειά πάνω στο στρατηγικό μας στόχο, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας να είναι η πρώτη Περιφέρεια που θα βγει από την κρίση.
Ποια μείζονα έργα υποδομής αποτελούν προτεραιότητά σας και πιστεύετε ότι μπορούν να αλλάξουν το πρόσωπο της Θεσσαλονίκης και της Κεντρικής Μακεδονίας γενικότερα;
Ήδη υλοποιούμε πολύ σημαντικά έργα σ’ ολόκληρη την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας που όχι μόνο αλλάζουν το πρόσωπο της Περιφέρειάς μας, αλλά, το σημαντικότερο, βελτιώνουν την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής των πολιτών και ταυτόχρονα δίνουν ώθηση στην οικονομία μας. Επιτρέψτε μου να σας δώσω 3 συγκεκριμένα παραδείγματα. Πρώτον, ο Κόμβος της Λαχαναγοράς στην Εθνική Οδό Θεσσαλονίκης - Αθήνας (Κ16), ένα έργο της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, από τα μεγαλύτερα στη Βόρεια Ελλάδα, που αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους κόμβους στη χώρα μας και στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, και που πέρα από το γεγονός ότι αλλάζει το συγκοινωνιακό χάρτη διευκολύνοντας τη μεταφορική δραστηριότητα και τις οδικές μετακινήσεις, αποτελεί και τη Νέα Δυτική Είσοδο της Θεσσαλονίκης, δημιουργώντας μια εικόνα πιο σύγχρονη και πιο κοντά στην εικόνα που θέλουμε να έχει η Θεσσαλονίκη. Δεύτερον, ο σύγχρονος αυτοκινητόδρομος στο πρώτο πόδι της Χαλκιδικής που παραδώσαμε στην κυκλοφορία και αναμένεται να σηκώσει τον ολοένα αυξανόμενο όγκο των τουριστών που μας επισκέπτονται οδικώς κάθε χρόνο.
Τρίτον, το νέο Μουσείο της Βεργίνας, που ολοκληρώνουμε το επόμενο διάστημα και αποτελεί ένα έργο διεθνούς εμβέλειας που αφενός θα αναδείξει με τον καλύτερο τρόπο την ιστορία και τον πολιτισμό της Μακεδονίας και αφετέρου θα δώσει ακόμα μεγαλύτερη ώθηση στις εναλλακτικές μορφές τουρισμού όπως τον πολιτιστικό, τον ιστορικό και τον αρχαιολογικό τουρισμό. Έτσι, λοιπόν, με τις παρεμβάσεις που χρηματοδοτεί και υλοποιεί η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας μέσω ΕΣΠΑ σε μεγάλα έργα υποδομής, σε συνδυασμό και με την είσοδο ιδιωτών στο Λιμάνι και το Αεροδρόμιο, που θα προχωρήσουν σε επενδύσεις αναβάθμισης της λειτουργίας και των δυνατοτήτων τους, η περιοχή μας μπαίνει σε μια νέα εποχή εξωστρέφειας. Για να μη χαθεί όμως αυτή η ευκαιρία και η προοπτική που δημιουργείται, χρειάζεται οι κεντρικές πολιτικές της κυβέρνησης να αλλάξουν πρόσημο υπέρ της τόνωσης της επιχειρηματικότητας, της προσέλκυσης επενδύσεων, της καινοτομίας, της μείωσης της φορολόγησης, καθώς και να τρέξουν οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Έτσι μόνο παράγεται πλούτος, έτσι δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας.
Φαίνεται ότι, έστω και καθυστερημένα, όλο και περισσότεροι αντιλαμβάνονται ότι η περιφερειακή ανάπτυξη αποτελεί μονόδρομο για την επόμενη μέρα της χώρας. Το πρόβλημα, ωστόσο, είναι ότι οι περιφέρειες δεν έχουν τους απαιτούμενους βαθμούς ελευθερίας για να έχουν κεντρικό ρόλο σε αυτή τη νέα αναπτυξιακή πορεία. Ποιοι είναι οι βασικοί άξονες της πρότασης για το νέο ρόλο που πρέπει να έχουν οι περιφέρειες, ως «τοπικές κυβερνήσεις», σε σχέση με την ανάπτυξη και τη διαχείριση των πόρων;
Αυτό που χρειάζεται να γίνει είναι μια μεγάλη και βαθιά μεταρρύθμιση στον Καλλικράτη για τη μετάβαση από την Περιφερειακή και Τοπική Αυτοδιοίκηση στην Περιφερειακή και Τοπική Διακυβέρνηση. Στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης το μοντέλο της «Ευρώπης των Περιφερειών» αποτελεί ήδη κεκτημένο ετών, ήρθε η ώρα να περάσουμε στη νέα εποχή και στην Ελλάδα. Χρειάζεται, λοιπόν, μια μεταρρύθμιση που θα ξεκλειδώσει τις δυνάμεις και θα απελευθερώσει τις δυνατότητες που διαθέτουν οι Περιφέρειες, για να είμαστε ακόμα πιο αποτελεσματικοί και χρήσιμοι στους πολίτες. Με την απορρόφηση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ, την ολοκλήρωση μεγάλων έργων υποδομής, αλλά και τη στήριξη της κοινωνικής συνοχής, αποδείξαμε ότι έχουμε πολλές δυνατότητες και συγκριτικά πλεονεκτήματα που πρέπει να εκμεταλλευτούμε προς όφελος της χώρας. Τα βήματα που πρέπει να γίνουν, λοιπόν, είναι συγκεκριμένα.
Πρώτον, η θωράκιση της οικονομικής ανεξαρτησίας και της θεσμικής αυτοτέλειας της αυτοδιοίκησης. Δεύτερον, η φορολογική αποκέντρωση, για να έχουν απευθείας τα δικά τους έσοδα οι περιφέρειες και οι δήμοι και να μην εξαρτώνται από τον κρατικό προϋπολογισμό. Τρίτον, η μεταφορά αρμοδιοτήτων σε τομείς όπως για παράδειγμα τα μεγάλα έργα, οι συγκοινωνίες και η υγεία μαζί με τους αντίστοιχους απαραίτητους πόρους, από την κυβέρνηση και τα υπουργεία προς τις Περιφέρειες. Τέταρτον, η εφαρμογή στην πράξη της Μητροπολιτικής Διοίκησης στα μεγάλα αστικά κέντρα.
Πρέπει η κεντρική κυβέρνηση να καταλάβει ότι η χώρα έχει μόνο να κερδίσει από την ενδυνάμωση της Περιφερειακής και Τοπικής Αυτοδιοίκησης γιατί σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο γνωρίζουμε καλύτερα τα προβλήματα, τις ανάγκες και τις προτεραιότητες, μπορούμε επίσης να εκμεταλλευτούμε πιο αποτελεσματικά τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα και τέλος είμαστε σε θέση να σχεδιάσουμε και να υλοποιήσουμε στρατηγικές και προγράμματα από κάτω προς τα πάνω, με τη συμμετοχή των τοπικών φορέων και της ίδιας της κοινωνίας και να φέρουμε ταχύτερα και καλύτερα αποτελέσματα.
Είναι οριστική η απόφασή σας για εκ νέου διεκδίκηση της Περιφέρειας ή να περιμένουμε κάποια έκπληξη της τελευταίας στιγμής με υποψηφιότητα για τον Δήμο Θεσσαλονίκης;
To έχω πει πολλές φορές και το επαναλαμβάνω, δεν θα είμαι υποψήφιος για τον Δήμο Θεσσαλονίκης. Το μόνο που με απασχολεί είναι η σημαντική και ουσιαστική δουλειά που κάνουμε στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και η επίτευξη των στόχων που έχουμε βάλει.