ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
Στο σχέδιο νόμου «Ειδικές ρυθμίσεις θεμάτων μεταναστευτικής πολιτικής και λοιπών ζητημάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης»
Ι. Εισαγωγή
Με το ν.3386/2005 επιχειρήθηκε ριζική τομή στο καθεστώς εισόδου και διαμονής των αλλοδαπών στη Χώρα. Η προσπάθεια αυτή είχε ως γνώμονα όχι μόνο την αντιμετώπιση σειράς προβλημάτων που είχαν αναδειχθεί στο πλαίσιο εφαρμογής της προγενέστερης νομοθεσίας (ν. 2910/2001), τα οποία συναρτώνται με την εξαιρετικά γραφειοκρατική δομή του όλου συστήματος (π.χ. διακεκριμένες άδειες εργασίας και διαμονής για το ίδιο πρόσωπο που εκδίδονταν από διαφορετικές υπηρεσίες με υποχρέωση προσκομιδής δύο φορές των ίδιων δικαιολογητικών) και την εντεύθεν καταταλαιπώρηση των αλλοδαπών, αλλά, επίσης, με την κοινωνική ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών, καθώς και με την προσαρμογή του όλου ρυθμιστικού πεδίου του εσωτερικού δικαίου προς το κοινοτικό κεκτημένο (Οδηγίες της ΕΕ για την οικογενειακή επανένωση, το καθεστώς των επί μακρόν διαμενόντων, τη χορήγηση και ανανέωση αδειών σε θύματα εμπορίας ανθρώπων κ.α.).
Κατά τη συζήτηση του ν. 3386/2005 στη Βουλή είχε σαφώς τονισθεί ότι, ενόψει της δυναμικής των πολυποίκιλων προβλημάτων, που συνάπτονται με τη νομιμοποίηση και την κοινωνική ένταξη των αλλοδαπών, οι ρυθμίσεις του νόμου δεν είναι δογματικές και άκαμπτες, αλλά θα χρειαστούν, ενδεχομένως, σε αρκετά σημεία, αναθεώρηση. Η αναθεώρηση αυτή έχει ως κατευθυντήριο άξονα τον εξοβελισμό και των τελευταίων γραφειοκρατικών αγκυλώσεων, που, ενδεχομένως, θα εμφανιστούν κατά την εφαρμογή του νέου νόμου, ενώ, ακόμη, κατατείνουν στη μέγιστη δυνατή διευκόλυνση των αλλοδαπών προς την κατεύθυνση της επίλυσης των προβλημάτων που δεν οφείλονται σε υπαίτια συμπεριφορά τους.
Δεδομένου ότι τα παραπάνω φαινόμενα εμφανίζονται και κατά την εφαρμογή του ν.3386/2005, διότι η μετανάστευση δεν είναι ένα φαινόμενο στατικό αλλά διαπνέεται από μια συνεχή δυναμική και, κατά την πορεία εξέλιξής του, διαπερνά οριζόντια όλη την ελληνική νομοθεσία με ποικίλες κοινωνικές προεκτάσεις, κρίνεται σκόπιμη η αναθεώρηση του νόμου, με στόχο τον συντονισμό όλων σχεδόν των υπηρεσιών του Κράτους με τις οποίες συναλλάσσεται ο υπήκοος τρίτης χώρας και την ενιαία αντιμετώπιση της Διοίκησης προς τον συναλλασσόμενο.
Με το προκείμενο σχέδιο νόμου η Κυβέρνηση, έρχεται να θεραπεύσει φαινόμενα, τα οποία σχετίζονται με τα ανωτέρω θέματα και να επιλύσει προβλήματα τα οποία δημιουργήθηκαν, κυρίως, λόγω μετάβασης από το προϊσχύσαν νομικό καθεστώς στο παρόν, δεδομένης της σημαντικής διαφοροποίησης σε αρκετά ζητήματα και με στόχο την απλούστευση και την επιτάχυνση των διαδικασιών για τη χορήγηση και ανανέωση των αδειών διαμονής που θα έχει ως αποτέλεσμα την ομαλότερη ένταξη των μεταναστών στην Ελληνική κοινωνία.
ΙΙ. Κατ’ άρθρον ανάλυση
Το σχέδιο νόμου αποτελείται από δύο κεφάλαια και είκοσι οκτώ άρθρα. Στο Κεφάλαιο Α΄ ρυθμίζονται θέματα μεταναστευτικής πολιτικής, ενώ το Κεφάλαιο Β΄ αναφέρεται σε λοιπά θέματα αρμοδιότητας Υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης.
Πιο συγκεκριμένα τα άρθρα που περιλαμβάνονται στα παραπάνω κεφάλαια αναλύονται ως εξής:
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
ΕΙΔΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
¶ρθρο 1
Εθνική Επιτροπή για την κοινωνική ένταξη των μεταναστών
Η εφαρμογή της πολιτικής για την κοινωνική ένταξη των μεταναστών συνιστά απαιτητικό εγχείρημα, το οποίο απαιτεί βάθος χρόνου για να ολοκληρωθεί καθώς προϋποθέτει κινητοποίηση της κοινωνίας και συστράτευση όλων των πολιτικών και κοινωνικών παραγόντων που εμπλέκονται με το ζήτημα της μετανάστευσης. Επιπρόσθετα απαιτεί ενημέρωση και την ευρύτερη δυνατή συγκατάθεση από τους φορείς που θα κληθούν να εφαρμόσουν τμήματα της πολιτικής ένταξης. Προκειμένου να υπάρξει συντονισμός των δράσεων που αποβλέπουν στην εφαρμογή της ενταξιακής πολιτικής αλλά και να προκληθεί διάλογος που θα οδηγήσει σε άμβλυνση των διαφορετικών απόψεων, καθώς και σε συστηματοποίηση και συντονισμό των σχετικών δράσεων, είναι σκόπιμη η σύσταση ενός ευέλικτου αλλά και αντιπροσωπευτικού κεντρικού οργάνου – επιτροπής, η οποία θα είναι επιφορτισμένη με την επεξεργασία προτάσεων στα θέματα της ένταξης των μεταναστών. Η επιτροπή αυτή θα αποτελείται από τον Υπουργό Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης ως Πρόεδρο, με αναπληρωτή του τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, από τους Γενικούς ή Ειδικούς Γραμματείς των συναρμόδιων υπουργείων, τον Πρόεδρο του Ινστιτούτου Μεταναστευτικής Πολιτικής, εκπροσώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, της Πανεπιστημιακής Κοινότητας, του Συνήγορου του Πολίτη, των συνδικαλιστικών οργανώσεων των εργαζομένων και των εργοδοτών, καθώς και από εκπρόσωπο του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης. Έργο της επιτροπής θα είναι η εισήγηση προτάσεων και δράσεων προς τον Υπουργό Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης σε θέματα που αφορούν τη διαμόρφωση πολιτικών σχετικών με την κοινωνική ένταξη των μεταναστών.
¶ρθρο 2
Διυπουργική Επιτροπή Παρακολούθησης της Μεταναστευτικής Πολιτικής
Με το άρθρο αυτό, στη Διυπουργική Επιτροπή Παρακολούθησης της Μεταναστευτικής Πολιτικής του άρθρου 3 του ν. 3386/2005, προβλέπεται και η συμμετοχή των Υπουργών Ανάπτυξης, Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Πολιτισμού, δοθέντος, ότι η μέχρι τώρα εμπειρία ανέδειξε, ότι είναι αναγκαία η συμβολή τους στον σχεδιασμό και την υλοποίηση της Μεταναστευτικής πολιτικής και ιδιαίτερα σε θέματα κοινωνικής ένταξης των μεταναστών.
¶ρθρο 3
Γενικές προϋποθέσεις δικαιώματος διαμονής
Με το άρθρο αυτό οριοθετούνται οι λόγοι δημόσιας τάξης και ασφάλειας, η συνδρομή των οποίων συνιστά λόγο απόρριψης αιτήματος για χορήγηση ή ανανέωση άδειας διαμονής ή ανάκληση άδειας διαμονής, δεδομένου ότι η μέχρι σήμερα απουσία σχετικής αναφοράς και συγκεκριμένων κριτηρίων, δημιουργούσε μεγάλο πρόβλημα και προκαλούσε αυθαίρετες ερμηνείες.
¶ρθρο 4
Προϋποθέσεις χορήγησης άδειας διαμονής
Με το άρθρο αυτό προβλέπεται η δυνατότητα υποβολής αίτησης για την ανανέωση της άδειας διαμονής σε χρονικό διάστημα δυο μηνών πριν από τη λήξη της. Σε περίπτωση που δεν συντρέχουν λόγοι ανωτέρας βίας, οι οποίοι συνεπάγονται αναστολή του ανωτέρω δίμηνου χρονικού διαστήματος και προκειμένου ο υπήκοος τρίτης χώρας να μην εκπίπτει από την νομιμότητα, παρέχεται η δυνατότητα υποβολής και εκπροθέσμων αιτήσεων με απώτατο χρονικό σημείο την παρέλευση ενός μήνα από τη λήξη ισχύος της σχετικής άδειας διαμονής. Η δυνατότητα εκπρόθεσμης υποβολής, προς το σκοπό αποφυγής καταχρήσεων, συνεπάγεται την επιβολή προστίμου ίσου με το 1/3 του οικείου παραβόλου.
Ακόμη, προβλέπεται η σύσταση μέχρι δύο ακόμη επιτροπών και στο νομό Θεσσαλονίκης, προκειμένου να επιταχυνθεί η διαδικασία έκδοσης των εν λόγω αδειών διαμονής και λαμβανομένης υπόψη της μεγάλης συγκέντρωσης υπηκόων τρίτων χωρών στα μεγάλα αστικά κέντρα (Αθήνα Θεσσαλονίκη).
¶ρθρο 5
Ρυθμίσεις διαδικασίας μετάκλησης
Στο άρθρο αυτό προβλέπεται η έκδοση κοινής υπουργικής απόφασης, με την οποία θα καθορίζονται αντικειμενικά κριτήρια για την κατάρτιση των εκθέσεων που θα καθορίζουν τις ανάγκες σε εργατικό δυναμικό οι οποίες μπορούν να καλυφθούν με μετάκληση υπηκόων τρίτων χωρών, ώστε να αποτελέσουν ουσιαστικό εργαλείο για την άσκηση της μεταναστευτικής πολιτικής. Για την έκδοση της ανωτέρω κοινής απόφασης συμπράττουν όλοι οι συναρμόδιοι φορείς, ενώ απλουστεύεται η διαδικασία και οι προϋποθέσεις για την διενέργεια των μετακλήσεων, ώστε να καταστεί ικανά συντομότερη και λειτουργικότερη.
¶ρθρο 6
Θέματα εξαρτημένης εργασίας
Με το άρθρο αυτό θεσμοθετείται πάγια ρύθμιση για δυνατότητα εξαγοράς αριθμού ημερών ασφάλισης μέχρι και το 20% του απαιτούμενου αριθμού, δεδομένου, ότι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα για την ανανέωση των αδειών διαμονής, υπήρξε η αδυναμία συμπλήρωσης του απαιτούμενου, ανά ασφαλιστικό φορέα, αριθμού ενσήμων, λόγω διακεκομμένων χρονικών διαστημάτων απασχόλησης, καταργείται η υποχρέωση προσκόμισης σύμβασης εργασίας από υπηκόους τρίτων χωρών που απασχολούνται σε περισσότερους του ενός μη σταθερούς εργοδότες, καταργούνται οι ειδικοί περιορισμοί που υφίσταντο σε περιπτώσεις μετακίνησης υπηκόων τρίτων χωρών για εργασία σε άλλους νομούς της χώρας και παρέχεται η δυνατότητα σε υπηκόους τρίτων χωρών που εισήλθαν στη χώρα με μετάκληση για παροχή εξαρτημένης εργασίας, να μεταβάλλουν αυτήν για άσκηση ανεξάρτητης οικονομικής δραστηριότητας, μετά την παρέλευση τριετίας από την έναρξη ισχύος της αρχικής άδειας διαμονής.
¶ρθρο 7
Μετάκληση αλιεργατών
Με το άρθρο αυτό θεσμοθετούνται αυτοτελείς ρυθμίσεις για την κατηγορία των αλιεργατών, δοθέντος, ότι η ανωτέρω κατηγορία, εμφανίζει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και προβλήματα, που δεν μπορούν αντιμετωπιστούν στο πλαίσιο των υφιστάμενων διατάξεων για την εξαρτημένη ή την εποχιακή εργασία.
¶ρθρο 8
Θέματα αδειών διαμονής μελών διοικητικού συμβουλίου, διαχειριστών και προσωπικού εταιρειών
Με το άρθρο αυτό ρυθμίζονται θέματα αδειών διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών που απασχολούνται σε εταιρίες που το καθεστώς λειτουργίας τους υπάγεται σε ειδική νομοθεσία.
¶ρθρο 9
Ρυθμίσεις για την άσκηση ανεξάρτητης οικονομικής δραστηριότητας
Με το άρθρο αυτό συμπληρώνονται οι διατάξεις που αφορούν στην άσκηση ανεξάρτητης οικονομικής δραστηριότητας, προκειμένου να υπάρξει ρητή πρόβλεψη και να περιοριστεί η διαφορετική ερμηνευτική προσέγγιση αναφορικά με την επένδυση του ποσού των εξήντα χιλιάδων (60.000) ευρώ που απαιτείται για την χορήγηση της άδειας διαμονής για το συγκεκριμένο λόγο και σε αντίθεση με το προισχύσαν νομικό καθεστώς, παρέχεται η δυνατότητα στους υπηκόους τρίτων χωρών να παραμείνουν στη χώρα και να μεταβάλλουν σκοπό σε περίπτωση διακοπής της δραστηριότητάς τους.
¶ρθρο 10
Θέματα αδειών διαμονής για λόγους σπουδών
Δεν χορηγείται άδεια διαμονής για λόγους σπουδών στους υπηκόους τρίτων χωρών που διαμένουν στη Χώρα ως εργαζόμενοι ή ασκούντες ανεξάρτητη οικονομική δραστηριότητα, με εξαίρεση όσους έχουν γίνει δεκτοί για λόγους οικογενειακής επανένωσης, προς αποφυγή καταστρατηγήσεων.
¶ρθρο 11
Ρυθμίσεις για άδεια διαμονής σε θύματα εμπορίας ανθρώπων
Με το άρθρο αυτό εναρμονίζεται τυπικά η εθνική νομοθεσία με την 2004/81/ΕΚ οδηγία του Συμβουλίου της Ε.Ε., σχετικά με τον τίτλο παραμονής που χορηγείται στους υπηκόους τρίτων χωρών θύματα εμπορίας ανθρώπων ή συνέργειας στη λαθρομετανάστευση, οι οποίοι συνεργάζονται με τις αρμόδιες αρχές χωρίς να απαιτείται προς τούτο η έκδοση σχετικού προεδρικού διατάγματος.
¶ρθρο 12
Διαδικασία για την απόκτηση της ιδιότητας του επί μακρόν διαμένοντος
Με το άρθρο αυτό καταργείται η υποχρέωση εξέτασης των αιτουμένων την υπαγωγή στο καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος, από την Επιτροπή Μετανάστευσης της οικείας Περιφέρειας ως προς τη επαρκή γνώση της γλώσσας καθώς και στοιχείων της ελληνικής ιστορίας και του ελληνικού πολιτισμού. Για το σκοπό αυτό στο πλαίσιο λειτουργίας της Γενικής Γραμματείας Εκπαίδευσης Ενηλίκων του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων με σχετική κ.υ.α. καθορίζεται αυτοτελής διαδικασία πιστοποίησης της επαρκούς γνώσης της ελληνικής γλώσσας, της ελληνικής ιστορίας και του ελληνικού πολιτισμού. Ειδικότερα θα προβλέπεται φοίτηση στα Κέντρα Εκπαίδευσης Ενηλίκων διάρκειας 125 ωρών (100 ώρες για την ελληνική γλώσσα και 25 ώρες για την ελληνική ιστορία και τον ελληνικό πολιτισμό).
¶ρθρο 13
Θέματα οικογενειακής επανένωσης
Με το άρθρο αυτό απαλλάσσονται όλοι οι ανήλικοι από την υποχρέωση καταβολής παραβόλου, ενώ με τον προϊσχύσαντα νόμο η απαλλαγή αυτή αφορούσε μόνο τους ανήλικους μέχρι το δέκατο τέταρτο έτος της ηλικίας τους.
¶ρθρο 14
Υποχρεώσεις υπηκόων τρίτων χωρών
Με το άρθρο αυτό παρέχεται η δυνατότητα, μέχρι την καθιέρωση του αυτοτελούς εγγράφου, υποβολής αίτησης για χορήγηση ή ανανέωση άδειας διαμονής είτε με αυτοπρόσωπη παρουσία του υπηκόου τρίτης χώρας είτε από πληρεξούσιο δικηγόρο είτε από συζύγους ή ανιόντες και ενήλικους κατιόντες.
Παρέχει επίσης τη δυνατότητα σε υπηκόους τρίτων χωρών στους οποίους ανακλήθηκε ή δεν χορηγήθηκε ή δεν ανανεώθηκε άδεια διαμονής ή παραβίασαν τον δικαιούμενο χρόνο παραμονής τους, να εγκαταλείψουν το ελληνικό έδαφος εντός τριάντα ημερών από την κοινοποίηση της σχετικής απόφασης και όχι άμεσα.
Με το ίδιο άρθρο, προβλέπεται ότι η παραβίαση της υποχρέωσης δήλωσης της απώλειας ή ανανέωσης ή μεταβολής του διαβατηρίου ή της άδειας διαμονής συνιστά λόγο απόρριψης ή ανάκλησης άδειας διαμονής.
¶ρθρο 15
Υποχρεώσεις υπηρεσιών, συμβολαιογράφων και τρίτων. Διοικητικές και ποινικές κυρώσεις
Με το άρθρο 15 επιλύεται οριστικά το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι στερούμενοι διαβατηρίου, κατά την ανανέωση της άδειας διαμονής τους, εφόσον συντρέχει αντικειμενική αδυναμία έκδοσης διαβατηρίου ή ταξιδιωτικού εγγράφου. Με την παρούσα ρύθμιση η αντικειμενική αδυναμία εφοδιασμού με διαβατήριο ή ταξιδιωτικό έγγραφο κρίνεται πλέον από την υφιστάμενη σχετική Επιτροπή του Υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, ύστερα από σχετική εισήγηση του αρμόδιου Υπουργείου Εξωτερικών, σε αντίθεση με το προισχύσαν καθεστώς, το οποίο ανέθετε τη διαπίστωση ή μη ύπαρξης αντικειμενικής αδυναμίας εφοδιασμού με διαβατήριο στις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Εξωτερικών.
Επίσης, με το ίδιο άρθρο παρέχεται ρητά η δυνατότητα κατάρτισης συμβολαιογραφικών πράξεων από υπήκοο τρίτης χώρας εφόσον έχει καταθέσει όλα τα νόμιμα δικαιολογητικά για την έκδοση άδειας διαμονής και κατέχει σχετική βεβαίωση, ενώ με τις ισχύουσες διατάξεις απαιτείτο η προηγούμενη έκδοση άδειας διαμονής.
Ακόμη, επιβάλλονται αυστηρότερες ποινικές κυρώσεις και χρηματικές ποινές σε όσους διευκολύνουν την είσοδο παρανόμων υπηκόων τρίτων χωρών στην ελληνική επικράτεια και αναπροσαρμόζονται, σε χαμηλότερα επίπεδα, τα πρόστιμα που επιβάλλονται σε υπηκόους τρίτων χωρών που παραβιάζουν τις υποχρεώσεις τους.
Τέλος, προστίθεται στον κατάλογο των κακουργημάτων που απαριθμούνται στην πρώτη παράγραφο του άρθρου 187 του Π.Κ. και η διευκόλυνση της παρανόμου εισόδου υπηκόου τρίτης χώρας, όταν πράττεται εκ κερδοσκοπίας από τρία ή περισσότερα πρόσωπα που είχαν συγκροτήσει ή ενταχθεί σε ομάδα για διαρκή δράση προς τούτο.
¶ρθρο 16
Ειδικές ρυθμίσεις
Με το άρθρο αυτό, ορίζεται ως επί πλέον αντικείμενο εξέτασης από την υφιστάμενη Επιτροπή Μετανάστευσης του Υπουργείου Εσωτερικών, η ύπαρξη ή μη αντικειμενικής αδυναμίας εφοδιασμού με διαβατήριο υπηκόων τρίτων χωρών. Επίσης, στο πλαίσιο στελέχωσης των υπηρεσιών του Υπουργείου Εσωτερικών Δημόσιας και Αποκέντρωσης και των δεκατριών (13) Περιφερειών που ασχολούνται με θέματα αλλοδαπών και μετανάστευσης, παρέχεται η δυνατότητα σε υπαλλήλους που υπηρετούν ως μόνιμοι ή με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου, σε δημόσιες υπηρεσίες, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις, να μεταταγούν στις ανωτέρω υπηρεσίες, κατά παρέκκλιση των σχετικών διατάξεων, με ταυτόχρονη μεταφορά των οργανικών τους θέσεων.
Τέλος καταργούνται οι διατάξεις των παρ. 2 και 3 του άρθρου 44, δεδομένου ότι με την παρ. 1 του ίδιου άρθρου έχουν απαριθμηθεί εξαντλητικά οι λόγοι, για τους οποίους μπορεί να χορηγηθεί άδεια διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους.
¶ρθρο 17
Εξουσιοδοτικές διατάξεις
Το άρθρο αυτό αναφέρεται σε εξουσιοδοτικές διατάξεις για την έκδοση κοινών υπουργικών αποφάσεων, με τις οποίες θα ρυθμισθούν επιμέρους θέματα αυτού του νόμου.
¶ρθρο 18
Μεταβατικές ρυθμίσεις
Στο άρθρο αυτό περιλαμβάνονται οι μεταβατικές διατάξεις. Ειδικότερα, ορίζεται ότι για τη χορήγηση άδειας διαμονής αόριστης διάρκειας, μόνη προϋπόθεση είναι η συμπλήρωση δεκαετούς συνεχούς νόμιμης διαμονής στη χώρα. Το δικαίωμα χορήγησης άδειας διαμονής αόριστης διάρκειας, επεκτείνεται και στα μέλη της οικογένειας του υπηκόου τρίτης χώρας με την προϋπόθεση ότι έχουν συμπληρώσει το 21ο έτος της ηλικίας τους και πληρούν αυτοτελώς την προϋπόθεση δεκαετούς συνεχούς νόμιμης διαμονής στη χώρα. Επίσης, με τις διατάξεις του ίδιου άρθρου ορίζεται ότι α) οι εκκρεμείς ή απορριφθείσες αιτήσεις στερούμενων διαβατηρίου εξετάζονται βάσει των διατάξεων του παρόντος β) καταργείται η προσκόμιση πιστοποιητικού ποινικού μητρώου τύπου Α΄.
Στο πλαίσιο αποκατάστασης περιπτώσεων υπηκόων τρίτων χωρών που δεν μπόρεσαν, χωρίς δική τους υπαιτιότητα, να υπαχθούν στη διαδικασία νομιμοποίησης, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις διατάξεις της παρ. 11 του άρθρου 91 του ν. 3386/05 και στο πλαίσιο προστασίας της οικογένειας, διευρύνεται το δικαίωμα νομιμοποίησης σε ειδικές κατηγορίες υπηκόων τρίτων χωρών που διέμεναν στη Χώρα μέχρι την 31.12.2004 με βάση δικαιολογητικά που αποδεικνύουν την προηγούμενη διαμονή τους στη Χώρα. Τα δικαιολογητικά αυτά είναι ειδικότερα τα ακόλουθα:
α. βεβαίωση εγγραφής ή βεβαίωσης εγγραφής τέκνου σε δημόσια εκπαιδευτικά ιδρύματα πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης εφόσον αυτό ενεγράφη πριν την 31.12.2004 και συνεχίζει να φοιτά μέχρι την έναρξη ισχύος του νέου νόμου
β. ληξιαρχική πράξη γέννησης ή ληξιαρχική πράξη γέννησης τέκνου στην Ελλάδα μέχρι 31.12.2004, εφόσον ο ένας των συζύγων διαμένει νόμιμα στην Ελλάδα ή
γ. ληξιαρχική πράξη γάμου που τελέστηκε στην Ελλάδα μέχρι 31.12.2004, εφόσον ο ένας εκ των συζύγων είναι Έλληνας ή πολίτης άλλου κράτους- μέλους της Ε.Ε. ή υπήκοος τρίτης χώρας ο οποίος διαμένει νόμιμα στην Ελλάδα ή
δ. απορριπτική απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας για ανανέωση άδειας διαμονής, με εξαίρεση τις απορριπτικές αποφάσεις για λόγους δημόσιας τάξης και ασφάλειας, εφόσον η σχετική αίτηση υποβλήθηκε μέχρι 31.12.2004 ή
ε. απορριπτική απόφαση για τη χορήγηση Ειδικού Δελτίου Ταυτότητος Ομογενούς (Ε.Δ.Τ.Ο.), εφόσον η σχετική αίτηση υποβλήθηκε μέχρι 31.12.2004 ή Ειδικό Δελτίο Ταυτότητος Ομογενούς (Ε.Δ.Τ.Ο.), το οποίο έληξε μέχρι την ίδια ημερομηνία και δεν ανανεώθηκε.
Στους ανωτέρω υπηκόους τρίτων χωρών, χορηγείται άδεια διαμονής ετήσιας διάρκειας που επέχει και θέση άδειας εργασίας. Για την υποβολή των σχετικών αιτήσεων από τους αλλοδαπούς προβλέπεται ως καταληκτική ημερομηνία η 31.3.2007. Παράλληλα, έχει ληφθεί πρόνοια, στην ίδια ρύθμιση να υπαχθούν και τα ανήλικα τέκνα των υπηκόων τρίτων χωρών, με μόνη προϋπόθεση ότι συμβιώνουν με τους γονείς τους.
Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για τη χορήγηση της άδειας διαμονής κατά τα ανωτέρω θα καθορισθούν με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης.
Υφίσταται επίσης ειδική πρόβλεψη για όσους εκ των ανωτέρω υπηκόων τρίτων χωρών έχουν εγγραφεί σε καταλόγους ανεπιθυμήτων αποκλειστικώς για λόγους παράνομης εισόδου και διαμονής στη χώρα ή εκκρεμούν σε βάρος τους συναφείς διοικητικές απελάσεις, ώστε το γεγονός αυτό να μην αποτελεί αποτρεπτικό λόγο για τον εφοδιασμό τους με την ανωτέρω άδεια.
Επίσης, το παρόν παρέχει, σε μεταβατικό επίπεδο, στους υπηκόους τρίτης χώρας, κατά την πρώτη ανανέωση των αδειών διαμονής, βάσει του ν.3386/2005, το δικαίωμα εξαγοράς του συνόλου των ενσήμων που τους λείπουν, με στόχο την ομαλή και ουσιαστική επανένταξή του στις διατάξεις του νόμου, ώστε να διασφαλισθεί, πλήρως, η νομιμοποίησή του.
Ακόμη παρέχεται η δυνατότητα σε όσους υπέβαλαν εκπροθέσμως αίτηση ανανέωσης της άδειας διαμονής τους, εφόσον αυτή έληξε μετά την 1.1.2006 και είτε αυτή απορρίφθηκε είτε εκκρεμεί, να ανανεώσουν την άδειά τους καταβάλλοντας πρόστιμο ίσο με το ένα τρίτο του παραβόλου της παρ. 1 περ. α΄ του άρθρου 92 του ν.3386/2005 για κάθε μήνα καθυστέρησης υποβολής της εκπρόθεσμης αίτησης.
Επίσης, κατά την πρώτη ανανέωση των αδειών διαμονής που αφορούν οικογενειακή επανένωση βάσει του ν.3386/2005 και προς διευκόλυνσή της δεν απαιτείται η απόδειξη επαρκών πόρων.
Στις διατάξεις του παρόντος, υφίσταται επίσης πρόβλεψη με την οποία αποκαθίστανται περιπτώσεις υπηκόων τρίτων χωρών που ενώ διέμεναν στη χώρα στο πλαίσιο οικογενειακής επανένωσης, λόγω έλλειψης ενημέρωσης και ρητής πρόβλεψης στις διατάξεις του ν. 2910/2001, τους χορηγήθηκε προσωρινή άδεια διαμονής, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 66 του ν. 2910/01, αντί αυτοτελούς άδειας διαμονής ή άδειας διαμονής για λόγους οικογενειακής επανένωσης. Προκειμένου η εν λόγω άδεια να ανανεωθεί για σπουδές, οι υπήκοοι τρίτων χωρών αναγκάστηκαν να μεταβούν στις χώρες προέλευσης και να εφοδιαστούν με ειδική θεώρηση εισόδου για σπουδές, γεγονός που τους αποστέρησε των προνομίων που παρέχει το δικαίωμα της οικογενειακής επανένωσης, ήτοι τη δυνατότητα ανανέωσης της άδειας διαμονής λόγω σπουδών για έναν από τους λοιπούς λόγους του νόμου και τη διασφάλιση της παραμονής τους στη χώρα πλησίον της οικογένειάς τους.
Στην επίτευξη του ανωτέρω στόχου, δηλαδή στη διασφάλιση της ενότητας της οικογένειας, κινείται και η επόμενη διάταξη του παρόντος άρθρου, με την οποία δίνεται η δυνατότητα σε υπηκόους τρίτων χωρών, στερούμενους διαβατηρίου, που υπάγονται στην υπ’ αριθ. 11702/23.06.2006 (ΦΕΚ 892 Β΄) κοινή υπουργική απόφαση είτε στις διατάξεις της παρ. 4Α του παρόντος, να υπαχθούν στην προβλεπόμενη από τις διατάξεις του τελευταίου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 84 του νόμου αυτού διαδικασία.
Επιπρόσθετα, με τις διατάξεις του παρόντος, παρέχεται η δυνατότητα σε υπηκόους τρίτων χωρών που απασχολούνται με σχέση εξαρτημένης εργασίας σε περισσότερους του ενός μη σταθερούς εργοδότες, (οικοδόμοι, αποκλειστικοί νοσοκόμοι και προσωπικό εργαζόμενο κατ’ οίκον του εργοδότη) και κατέχουν άδεια διαμονής για παροχή ανεξαρτήτων υπηρεσιών ή έργου, να μεταβάλλουν σκοπό, κατά τη διάρκεια ισχύος της άδειας διαμονής τους και να αδειοδοτηθούν για εξαρτημένη εργασία σε σταθερό εργοδότη ή σε περισσότερους του ενός μη σταθερούς εργοδότες. Τούτο κρίνεται σκόπιμο, προκειμένου να υπάρξει ίση μεταχείριση με τους υπηκόους τρίτων χωρών που αδειοδοτούνται βάσει των διατάξεων του ν. 3386/2005, δεδομένου ότι στο προϊσχύσαν νομικό πλαίσιο δεν προβλεπόταν η κατηγορία της εξαρτημένης εργασίας σε περισσότερους του ενός μη σταθερούς εργοδότες και η δυνατότητα της κινητικότητας που παρέχει, με αποτέλεσμα, μεγάλος αριθμός υπηκόων τρίτων χωρών που ασκεί τα παραπάνω επαγγέλματα, τα οποία από τη φύση τους δεν παρέχουν σταθερή απασχόληση, να μη μπορούν να εργασθούν σε σταθερό εργοδότη και να παραμένουν άνεργοι για μεγάλα χρονικά διαστήματα, διότι με την άδεια διαμονής για παροχή ανεξαρτήτων υπηρεσιών ή έργου που κατέχουν, αφενός δεν μπορούν να προσληφθούν και αφετέρου μπορούν να τη μεταβάλλουν μόνο κατά την ανανέωσή της.
¶ρθρο 19
Βεβαίωση χρόνου ασφάλισης
Με το άρθρο αυτό προβλέπεται ότι η εκπλήρωση των ασφαλιστικών υποχρεώσεων του υπηκόου τρίτης χώρας, όπου κατά τις διατάξεις του παρόντος απαιτείται ορισμένος χρόνος ασφάλισης σε οργανισμό κοινωνικής ασφάλισης για την ανανέωση της άδειας διαμονής, αποδεικνύεται αποκλειστικά με βεβαίωση του οικείου οργανισμού κοινωνικής ασφάλισης, από την οποία προκύπτουν οι ημέρες εργασίας και η διάρκεια της ασφάλισης, καθώς και τα στοιχεία του εργοδότη που ενδεχομένως απασχολεί τον υπήκοο τρίτης χώρας. Στην ως άνω βεβαίωση γίνεται ρητή μνεία για την ύπαρξη εκκρεμών ή μη ασφαλιστικών υποχρεώσεων του υπηκόου τρίτης χώρας. Τούτο κρίνεται ως ιδιαίτερα σημαντική καινοτομία, δεδομένου ότι ο έλεγχος διενεργείται από την αρμόδια υπηρεσία και διασφαλίζεται η ορθή καταμέτρηση των ημερών εργασίας, ελαχιστοποιώντας σε μέγιστο βαθμό τα περιθώρια λάθους που είχαν ως αποτέλεσμα την απώλεια της νομιμότητας των υπηκόων τρίτων και ταυτόχρονα γίνεται πράξη η συνεργασία και ο συντονισμός των υπηρεσιών με τις οποίες συναλλάσσεται ο υπήκοος τρίτης χώρας.
¶ρθρο 20
Παράβολα
Με το άρθρο αυτό ορίζεται ο τύπος των παραβόλων που θα εισπράττονται για τη χορήγηση ή ανανέωση της άδειας διαμονής και εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής του παραβόλου οι υπαγόμενοι στις ρυθμίσεις της συμφωνίας μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 1245/1982 (ΦΕΚ 45 Α’).
Επίσης στο ίδιο άρθρο προβλέπεται η καταβολή πρόσθετης αμοιβής, κατά παρέκκλιση των σχετικών διατάξεων, στους υπαλλήλους που κατέχουν οργανικές θέσεις ή είναι αποσπασμένοι στις Υπηρεσίες Αλλοδαπών και Μετανάστευσης των Περιφερειών καθώς και στη Διεύθυνση Αλλοδαπών και Μετανάστευσης του Υπουργείου Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης λόγω του αυξημένου φόρτου εργασίας που καλούνται να διεκπεραιώσουν.
¶ρθρο 21
Σύσταση θέσεων στο ΥΠ.ΕΣ.Δ.Δ.Α.
Με τη διάταξη του άρθρου 21 του σχεδίου νόμου συστήνονται 50 νέες οργανικές θέσεις στο Υπουργείο Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, αφού τόσο οι υφιστάμενες οργανικές θέσεις εξειδικευμένου επιστημονικού προσωπικού όσο και οι υφιστάμενες οργανικές θέσεις διοικητικών υπαλλήλων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δεν επαρκούν για την εύρυθμη λειτουργία των υπηρεσιών του, ιδίως εν όψει της προώθησης των διαδικασιών χορήγησης ελληνικής ιθαγένειας στους ομογενείς από τη Βόρεια Ήπειρο, αλλά και του Ολοκληρωμένου Προγράμματος για την Κοινωνική Ένταξη των Μεταναστών.