Με τις επιβαρύνσεις εξαιτίας των rebate και clawback να εκτιμώνται για φέτος άνω του 1 δισ. ευρώ, η φαρμακοβιομηχανία βλέπει ένα ιδιαίτερα δύσκολο περιβάλλον τόσο σε επίπεδο λειτουργικότητας όσο και σε επίπεδο απρόσκοπτης πρόσβασης των ασθενών σε νέες θεραπείες.
Στον Γιώργο Σακκά
[email protected]
Με τις επιβαρύνσεις εξαιτίας των rebate και clawback να εκτιμώνται για φέτος άνω του 1 δισ. ευρώ, η φαρμακοβιομηχανία βλέπει ένα ιδιαίτερα δύσκολο περιβάλλον τόσο σε επίπεδο λειτουργικότητας όσο και σε επίπεδο απρόσκοπτης πρόσβασης των ασθενών σε νέες θεραπείες.
Ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ Πασχάλης Αποστολίδης αναφέρει στην ειδική έκδοση της «Ν» ότι «ορατά πλέον απειλείται το δικαίωμα των Ελλήνων στις νέες θεραπείες που όλα αυτά τα χρόνια ο κλάδος προστάτευσε πάση θυσία».
Θα λέγατε ότι μετά και τη θεσμοθέτηση των τελευταίων μέτρων, ο κλάδος του φαρμάκου βρίσκεται στη δυσχερέστερη θέση από ποτέ; Σε ποιο βαθμό περιορίζεται η λειτουργικότητα των εταιρειών και τι κίνδυνοι ελλοχεύουν για τους ασθενείς;
«Μετά και τη θεσμοθέτηση των τελευταίων μέτρων, ο κλάδος του φαρμάκου βρίσκεται όντως στη δυσχερέστερη θέση από ποτέ. Ουσιώδη για τον κλάδο ζητήματα -όπως είναι η επιβολή των δυσβάσταχτων εκπτώσεων και επιστροφών- και στρεβλώσεις παραμένουν. Αντί, μάλιστα, να διορθωθούν τα κακώς κείμενα, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με έναν καταιγισμό νέων -καθαρά φοροεισπρακτικών- μέτρων με δυσμενέστατες επιπτώσεις.
Είναι ξεκάθαρο ότι ο υπάρχων προϋπολογισμός δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες του ελληνικού πληθυσμού και ενοχοποιείται η καινοτόμος φαρμακοβιομηχανία με επιπλέον επιβαρύνσεις. Ήδη οι εταιρείες του κλάδου μας πλήρωσαν για το 2016 υπέρογκες υποχρεωτικές εκπτώσεις και επιστροφές, που ανήλθαν στο 1 δισ. ευρώ, φαινόμενο που δεν συναντάται σε καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Να θυμίσω εδώ ότι στη χώρα μας οι τιμές των on patent και off patent προϊόντων είναι από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη. Επιπλέον επιβλήθηκαν βαρύτατοι οικονομικοί όροι για τις εταιρείες του κλάδου -κυρίως στον ευαίσθητο τομέα της φαρμακευτικής καινοτομίας-, όπως είναι η επιπλέον υποχρεωτική έκπτωση 25% (rebate) στην εισαγωγή νέων φαρμάκων, το ύψος του νέου ενοποιημένου rebate που είναι πολύ υψηλό και ο νέος μηχανισμός υπολογισμού του clawback, αλλά και τα δύο φίλτρα κριτηρίων αποζημίωσης των νέων, που απειλούν την πρόσβαση των ασθενών σε νέες σωτήριες θεραπείες. Δυστυχώς για το 2017 οι προβλέψεις είναι δυσοίωνες, καθώς, σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία του ΕΟΠΥΥ, η υπέρβαση για το 2017 υπολογίζεται σε πάνω 350 εκατ. ευρώ και, μάλιστα, χωρίς να έχει υπολογιστεί η εισαγωγή νέων φαρμάκων. Διαφαίνεται, λοιπόν, ότι και το rebate θα είναι αυξημένο κατά 140 εκατ. ευρώ και δεν θα επιτευχθεί ο στόχος μείωσης του clawback κατά 30% για το 2017.
Τα νέα μέτρα/μοντέλα απειλούν τη βιωσιμότητα των εταιρειών του κλάδου μας, αλλά και τη βιωσιμότητα του συστήματος Υγείας, ελλοχεύει ο κίνδυνος απώλειας θέσεων εργασίας, μηδενίζουν την προβλεψιμότητα και -το κυριότερο- απειλούν ευθέως την πρόσβαση των ασθενών στις νέες θεραπείες».
Έπειτα από 5 χρόνια εφαρμογής του clawback έχετε ποσοτικοποιήσει τις απώλειες των φαρμακευτικών εταιρειών, όχι μόνο από πλευράς πωλήσεων αλλά και από πλευράς θέσεων εργασίας και συνεισφοράς στην οικονομία και την κοινωνία;
«Αυτό που μέχρι χθες περιγραφόταν ως κίνδυνος, σήμερα είναι η ζοφερή πραγματικότητα για τον φαρμακευτικό κλάδο της χώρας. Σε όλα αυτά τα δύσκολα χρόνια της κρίσης, ο κλάδος μας, λειτουργώντας συχνά πέρα από τα όρια αντοχών του, είχε το μισό ποσοστό απολύσεων σε σχέση με άλλους κλάδους και πολύ μικρή μείωση μισθών. Ξέρετε οι αντοχές, όμως, δεν είναι ατελείωτες. Στο ήδη ασφυκτικό πλαίσιο, οι υποχρεωτικές επιστροφές και εκπτώσεις (clawback και rebates) εκτός ελέγχου αυξάνουν κι άλλο με τα νέα μέτρα που ψηφίστηκαν, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται συνθήκες εξόντωσης των φαρμακευτικών επιχειρήσεων και δυστυχώς τελευταία διαφαίνεται έντονη αποεπένδυση από πολλές - διεθνείς κυρίως- εταιρείες. Απειλούνται πια ευθέως οι 86.000 θέσεις εργασίας στον ευρύτερο χώρο της υγείας και η ίδια η βιωσιμότητα των εταιριών. Το κυριότερο, όμως, είναι ότι απειλείται πλέον ορατά η πρόσβαση των ασθενών σε νέες θεραπείες, απειλείται το δικαίωμα αυτό των Ελλήνων που όλα αυτά τα χρόνια ο κλάδος μας προστάτευσε πάση θυσία».
Ποια είναι η δική σας απάντηση στα οριζόντια μέτρα που εφαρμόζονται; Τι αντιπροτείνεται με δεδομένη της σημαντική μείωση των κονδυλίων για την υγεία και το φάρμακο;
«Ο σεβασμός στις περιορισμένες δημοσιονομικές δυνατότητες της χώρας και η παροχή ταυτόχρονα υψηλού επιπέδου περίθαλψης στους πολίτες δεν είναι ασύμβατοι στόχοι. Απαιτείται, όμως, άμεση εφαρμογή δομικών μεταρρυθμίσεων, έλεγχος του όγκου συνταγογράφησης, αύξηση/επαναπροσδιορισμός της φαρμακευτικής δαπάνης μέσω εξαιρέσεων συγκεκριμένων κατηγοριών, και ουσιαστική συνεργασία κυβέρνησης, παρόχων και φορέων κοινωνικής ασφάλισης.
Τα επόμενα βήματα πλέον ανήκουν στην κυβέρνηση που θα διαχειριστεί τις συνέπειες των πολιτικών της σε ανθρωπιστικό και οικονομικό επίπεδο. Σε ό,τι μας αφορά, εμείς θα επιμένουμε σταθερά πως είμαστε οι φυσικοί σύμμαχοι της Πολιτείας για ένα λειτουργικό και αξιόπιστο δημόσιο σύστημα Υγείας που θα σέβεται και τις ανάγκες των ασθενών και τις δημοσιονομικές δυνατότητες της χώρας».
Ο ΣΦΕΕ επίσης αναπτύσσει και έντονη κοινωνική δραστηριότητα. Ποια είναι τα σημαντικότερα προγράμματα ΕΚΕ που προχωράτε και κατά πόσο η δραστηριότητα αυτή έχει επηρεαστεί από τις εξελίξεις και το δυσμενές περιβάλλον;
«Έχοντας πλήρη συναίσθηση του κοινωνικού του ρόλου, ο ΣΦΕΕ και οι εταιρείες μέλη του συνέβαλαν καθοριστικά, έτσι ώστε κάθε ασθενής να έχει ανεμπόδιστη πρόσβαση σε οποιαδήποτε θεραπεία κι αν χρειαστεί. Όλα αυτά τα χρόνια της κρίσης, συναισθανόμενοι την κοινωνική μας ευθύνη, επιμένουμε να παρέχουμε στον Έλληνα ασθενή χωρίς εκπτώσεις, όλα όσα η επιστήμη και η τεχνολογία προσφέρει σε όλους τους Ευρωπαίους πολίτες. Σε μία υπερσυμπιεσμένη φαρμακευτική δαπάνη και μέσω των υποχρεωτικών εκπτώσεων και επιστροφών 1 στα 4 φάρμακα εξωνοσοκομειακά δίνεται δωρεάν από τις φαρμακευτικές εταιρείες, και μάλιστα στα νοσοκομεία δίνεται δωρεάν το 1 στα 3 φάρμακα.
Ο ΣΦΕΕ και οι εταιρείες μέλη του αντιστέκονται στις δυσκολίες της εποχής και εξακολουθούν να στέκονται δίπλα στην ελληνική κοινωνία αναπτύσσοντας πολλές δράσεις και προγράμματα: στήριξης των Ενώσεων Ασθενών, προώθησης της έρευνας στη Φαρμακευτική Επιστήμη και ενίσχυσης του έργου εκπαιδευτικών, πανεπιστημιακών και νοσηλευτικών ιδρυμάτων, εκπαίδευσης και κατάρτισης των επαγγελματιών Υγείας, αλλά και προαγωγής της κοινωνικής αλληλεγγύης με την πολυεπίπεδη στήριξη δεκάδων ΜΚΟ με έντονη κοινωνική προσφορά.
Από τον Οκτώβριο 2016 και σε συνεργασία με τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό (ΕΕΣ), ο ΣΦΕΕ υλοποιεί ένα φιλόδοξο πρόγραμμα προσφοράς, αλληλεγγύης και εθελοντισμού, την κοινωνική πρωτοβουλία “προΣfΕΕρουμε”, με στόχο την κάλυψη αναγκών σε φαρμακευτικά, υγειονομικά και αναλώσιμα υλικά για τα παιδιά ακριτικών περιοχών της χώρας. Ήδη έχουμε επισκεφθεί τα Κέντρα Κοινωνικής Πρόνοιας και τις δομές ΑμεΑ στη Ρόδο, τη Φλώρινα, τα Ιωάννινα, την Ξάνθη και την Αλεξανδρούπολη και στόχος μας είναι η διαρκής επέκταση και ενίσχυση του προγράμματος, ώστε να επιτύχουμε τη φαρμακευτική περίθαλψη ανασφάλιστων και άπορων παιδιών σε απομακρυσμένες περιοχές σε ολόκληρη την Ελλάδα».