Σε διαβούλευση έως τις 12 Ιουλίου το λατομικό νομοσχέδιο

Σε δημόσια διαβούλευση τίθεται έως τις 12 Ιουλίου το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος με θέμα «Έρευνα και εκμετάλλευση λατομικών ορυκτών και άλλες διατάξεις». Πρόκειται για νομοθέτημα το οποίο σύμφωνα με το Υπουργείο εκκρεμούσε για παραπάνω από μία δεκαετία, λόγω του σύνθετου χαρακτήρα του.

Σύμφωνα με πηγές του Υπουργείου, με την επικείμενη θεσμοθέτηση του νέου νόμου συγκεντρώνεται για πρώτη φορά και επικαιροποιείται η πολύπλοκη και αποσπασματική λατομική νομοθεσία των τελευταίων 30-40 χρόνων, ένα πάγιο αίτημα, διαχρονικά, όλων των κοινωνικών εταίρων που σχετίζονται με τον εξορυκτικό κλάδο.

Βασικός στόχος είναι ο εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου έρευνας και εκμετάλλευσης των λατομείων και της εξορυκτικής δραστηριότητας γενικότερα, με στόχο την απρόσκοπτη τροφοδοσία των βιομηχανιών σε ορυκτές πρώτες ύλες και τη δημιουργία ευνοϊκού επιχειρηματικού κλίματος. «Στο πλαίσιο αυτό πρωταρχική σημασία για το ΥΠΕΝ έχουν τα ζητήματα του δημοσίου συμφέροντος που συνδέονται άμεσα με την προστασία του περιβάλλοντος και την προάσπιση της ασφάλειας και της δημόσιας υγείας» σημείωναν οι ίδιες πηγές.

Οι καινοτομίες που εισάγονται είναι:

• Η διατύπωση σε ενιαίο κείμενο των διατάξεων που αφορούν όλες τις κατηγορίες λατομικών ορυκτών, με παράλληλη κατάργηση των αποσπασματικών διατάξεων και παρεκκλίσεων που είχαν εισαχθεί στο παρελθόν, δημιουργώντας σύγχυση και ευνοώντας την παραβατικότητα. Με τον τρόπο αυτό περιορίζεται η γραφειοκρατία και βελτιώνεται η αποδοτικότητα των πόρων της διοίκησης.
• Ο εξορθολογισμός και η ενιαία αντιμετώπιση των διαδικασιών αλλά και του χρόνου για τις μισθώσεις και τη χορήγηση των εγκρίσεων των λατομείων. Πιο συγκεκριμένα: α) το μέγιστο χρονικό διάστημα ισχύος των μισθώσεων του δικαιώματος εκμετάλλευσης για όλα τα λατομικά ορυκτά, ορίζεται πλέον στα εβδομήντα (70) χρόνια, ώστε να επιτυγχάνεται η οικονομική βιωσιμότητα των κοιτασμάτων β) η μίσθωση δημοσίων ή δημοτικών  εκτάσεων  γίνεται μέσω δημοπρασίας. Η απευθείας μίσθωση επιλέγεται μόνον εφόσον έχει προηγηθεί σχετική έρευνα και έγκριση των αποτελεσμάτων από την αδειοδοτούσα αρχή.
• Η απλούστευση της διαδικασίας αδειοδότησης της διενέργειας των εργασιών έρευνας και εκμετάλλευσης, με στόχο ένα απλό, διαφανές, σαφές και με σταθερούς όρους πλαίσιο. Έτσι: α)  Καταργείται η άδεια εκμετάλλευσης. Στις  δημόσιες και δημοτικές εκτάσεις η μίσθωση επέχει θέση άδειας, ενώ η εκμετάλλευση στις ιδιωτικές υπάγεται σε καθεστώς γνωστοποίησης. β) Καταργείται η άδεια εγκατάστασης και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά συνυποβάλλονται με την τεχνική μελέτη, ενώ η άδεια λειτουργίας εγκαταστάσεων γίνεται πλέον με γνωστοποίηση.
• Η αναμόρφωση της διαδικασίας καθορισμού λατομικών περιοχών εκμετάλλευσης αδρανών υλικών, ώστε να διασφαλίζεται η επάρκεια δομικών υλικών σε εθνικό επίπεδο, η ποιότητα των παραγόμενων υλικών με βάση ευρωπαϊκά πρότυπα και η ένταξη των λατομικών περιοχών στον χωροταξικό σχεδιασμό της χώρας.
• Η αποκατάσταση του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς και η ασφάλεια και ο εποπτικός έλεγχος, τίθενται σε αυστηρότερο πλαίσιο,  με συγκεκριμένες διατάξεις που διατρέχουν ολόκληρο το σχέδιο νόμου. Όπως, για παράδειγμα, η ενιαία αντιμετώπιση εγγυητικών για το περιβάλλον.

Νέο πλαίσιο για τα πρόστιμα

Εισάγεται ένα πλήρες παραμετροποιημένο σύστημα καθορισμού προστίμων για παραβάσεις του Κανονισμού Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών. Με βάση το νέο σύστημα, λαμβάνεται υπ' όψιν η σοβαρότητα και η επαναληπτικότητα της  παράβασης, καθώς και ο συνολικός αριθμός εργαζομένων στο έργο, σε αντίθεση  με το υφιστάμενο πλαίσιο που αφήνει στην κρίση του Επιθεωρητή τον καθορισμό του ύψους του προστίμου.

Παραμετροποιούνται τα πρόστιμα που αφορούν την παράνομη εκμετάλλευση, δηλαδή, τις εξορυκτικές εργασίες που γίνονται χωρίς τις κατά το νόμο εγκρίσεις.

Με το νέο νόμο τα πρόστιμα κλιμακώνονται από 5.000 ευρώ έως 90.000 ευρώ, ανάλογα με τα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν από τον παραβάτη (χειρωνακτικά, με χρήση μηχανικών μέσων ή χρήση εκρηκτικών) και τριπλασιάζονται εφόσον η παράβαση τελεστεί για περισσότερες από μία φορές.