«Δημοσιογραφία του ξενοδοχείου»: μόνο έτσι μπορεί να περιγραφεί η κάλυψη των εξελίξεων στη Βαγδάτη από τα περισσότερα δυτικά μέσα ενημέρωσης. Ο όρος ανήκει στον δημοσιογράφο της «Ιndependent» Ρόμπερτ Φισκ, ο οποίος κινείται με διστακτικότητα στους δρόμους μιας πόλης που ελέγχεται όλο και περισσότερο από τους αντάρτες.
Οι περισσότεροι δυτικοί δημοσιογράφοι στη Βαγδάτη, αντίθετα, καλύπτουν τα γεγονότα από τα ξενοδοχεία τους. Ορισμένοι συνοδεύονται παντού από πάνοπλους δυτικούς μισθοφόρους. Οι περισσότεροι χρησιμοποιούν ιρακινούς βοηθούς, ανταποκριτές μερικής απασχόλησης δηλαδή, που διακινδυνεύουν τη ζωή τους για να «κλείνουν» συνεντεύξεις για λογαριασμό αμερικανών ή βρετανών δημοσιογράφων.
Σπανίως έχει ένας πόλεμος καλυφθεί από δημοσιογράφους με έναν τόσο απόμακρο και περιορισμένο τρόπο, επισημαίνει ο κ. Φισκ.
Μόλις πριν από έξι μήνες, ήταν ακόμη δυνατό να φύγει ένας δημοσιογράφος από τη Βαγδάτη το πρωί, να οδηγήσει στη Μοσούλη, στη Νατζάφ ή σε μια άλλη μεγάλη πόλη για να κάνει ρεπορτάζ, και να επιστρέψει το βράδυ. Τον Αύγουστο, για να ταξιδέψει κάποιος 100 χιλιόμετρα έξω από τη Βαγδάτη, έπρεπε να κάνει διαπραγματεύσεις επί δύο εβδομάδες. Σήμερα, κάτι τέτοιο είναι σχεδόν αδύνατο. Οι οδηγοί και οι διερμηνείς που εργάζονται για εφημερίδες και κανάλια απειλούνται με θάνατο. Μερικοί έχουν ζητήσει να πάρουν «ρεπό» στις 30 Ιανουαρίου, για να μην τους αναγνωρίσουν στο δρόμο στη διάρκεια των εκλογών.
Στη διάρκεια της εισβολής στο Ιράκ, οι διευθυντές των εφημερίδων και των καναλιών φρόντιζαν να διευκρινίζουν στην αρχή των ρεπορτάζ ότι οι συντάκτες τους υπόκεινται σε πολλούς περιορισμούς. Σήμερα, αυτές οι προειδοποιήσεις δεν κρίνονται πλέον χρήσιμες. Ο αναγνώστης και ο τηλεθεατής έχει έτσι την εντύπωση ότι ο δημοσιογράφος είναι ελεύθερος να ταξιδεύει στο Ιράκ, ώστε να επαληθεύει τα ρεπορτάζ που στέλνει. Αλλά δεν είναι αλήθεια.
«Ο αμερικανικός στρατός δεν θα μπορούσε να είναι πιο ικανοποιημένος», λέει ένας βετεράνος αμερικανός ανταποκριτής στη Βαγδάτη. «Γνωρίζει ότι μπορεί να βομβαρδίσει ένα σπίτι και να ισχυριστεί στη συνέχεια ότι επρόκειτο για βάση τρομοκρατών. Μπορεί να ισχυριστεί ότι σκότωσε 600 ή 1.000 αντάρτες κι εμείς δεν έχουμε τρόπο να το ελέγξουμε, αφού φοβόμαστε να επισκεφθούμε τα νοσοκομεία ή τα νεκροταφεία».
Ετσι, πολλοί δημοσιογράφοι αρκούνται να τηλεφωνούν στον αμερικανικό στρατό ή στην προσωρινή ιρακινή κυβέρνηση για να παίρνουν πληροφορίες από ανθρώπους που είναι συχνά πιο απομονωμένοι κι από τους ίδιους. Η ενημερώνονται από τους «ενσωματωμένους» συναδέλφους τους, οι οποίοι έχουν βέβαια μόνο την αμερικανική πλευρά των γεγονότων.
* H προεκλογική εκστρατεία για τις εκλογές της 30ης Ιανουαρίου περιορίζεται στον «πόλεμο της αφίσας». Τη φωτογραφία έχει τραβήξει ο Essam Al Sudani στη Βασόρα.
Πηγή: The Independent, ΑΠΕ