Διασταυρώνοντας τα ξίφη τους, δύο σημαντικοί Γάλλοι πολιτικοί στοχαστές της εποχής μας, με εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις, οι Μαρσέλ Γκοσέ και Αλαίν Μπαντιού, συμφώνησαν σε κάτι: οι κανόνες της φιλελεύθερης δημοκρατίας και του καπιταλισμού αμφισβητούνται. Και αν αυτοί, που τους αμφισβητούν πείσουν πως διαθέτουν όχι μόνο νέες ιδέες, αλλά και την πολιτική βούληση να τις εφαρμόσουν, τότε οι κανόνες αυτοί- δεδομένοι επί δεκαετίες- μπορούν να ανατραπούν. Προς ποια κατεύθυνση, όμως; Την απάντηση δίνουν οι γαλλικές κάλπες.
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Διασταυρώνοντας τα ξίφη τους, δύο σημαντικοί Γάλλοι πολιτικοί στοχαστές της εποχής μας, με εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις, οι Μαρσέλ Γκοσέ και Αλαίν Μπαντιού, συμφώνησαν σε κάτι: οι κανόνες της φιλελεύθερης δημοκρατίας και του καπιταλισμού αμφισβητούνται. Και αν αυτοί, που τους αμφισβητούν πείσουν πως διαθέτουν όχι μόνο νέες ιδέες, αλλά και την πολιτική βούληση να τις εφαρμόσουν, τότε οι κανόνες αυτοί- δεδομένοι επί δεκαετίες- μπορούν να ανατραπούν. Προς ποια κατεύθυνση, όμως; Την απάντηση δίνουν οι γαλλικές κάλπες.
Το πρώτο μήνυμα, που έστειλαν, είναι ότι η πολιτική δεν έχει πεθάνει. Η αποχή δεν ήταν ο μεγάλος νικητής, όπως περίμεναν πολλοί. Το δεύτερο, είπαν κάποιοι, είναι ότι πέθαναν τα παραδοσιακά κόμματα. Αν και για πρώτη φορά εδώ και σχεδόν εβδομήντα χρόνια ούτε η γκολική Δεξιά ούτε η Κεντροαριστερά εκπροσωπούνται στο δεύτερο γύρο, θα ήταν τουλάχιστον βιαστικό να προαναγγείλουμε τον θάνατό τους. Είναι, όμως, δεδομένο ότι την εξουσία διεκδικούν τώρα άλλοι.
Και εάν ο «άχρωμος» Μακρόν βγήκε μέσα από ένα σύστημα, από το οποίο θέλησε να κρατήσει αποστάσεις με τη φράση «δεν είμαι ούτε αριστερά, ούτε δεξιά», η Μαρίν Λεπέν ήρθε με φόρα από έξω για φτιάξει το δικό της. Αν το 2002 η παρουσία του πατέρα της στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών αιφνιδίασε τους πάντες, σήμερα η δική της δεν εκπλήσσει κανένα. Το Εθνικό Μέτωπο έχει έκτοτε «στρογγυλέψει» τις θέσεις του και επιχειρεί με ένα «face lift» να πλασαριστεί ως «πατριωτικό» και όχι νεοφασιστικό. Έχει κάνει στην άκρη την αντισημιτική ρητορική του Ζαν Μαρί, αλλά διατηρεί στο επίκεντρο της στρατηγικής του ένα ξενόφοβο, ρατσιστικό αφήγημα. Και ενώ αμφισβητεί ευθέως την Ευρωπαϊκή Ένωση ως «αντιδημοκρατική», το όραμα, που το ίδιο παρουσιάζει όχι μόνο απέχει πολύ από εκείνο της φιλελεύθερης Δημοκρατίας, στρέφεται εναντίον της. Η εναλλακτική πρόταση της Ακροδεξιάς στην σημερινή τάξη πραγμάτων είναι «σκοτεινή», ζοφερή, αλλά φαίνεται να πείθει αρκετούς.
Και κάπως έτσι ένα δίλημμα, που μετρά 117 χρόνια ζωής, είναι σήμερα στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας: «Μεταρρύθμιση ή επανάσταση». Οι όροι φέρουν βέβαια πολύ διαφορετικό περιεχόμενο από εκείνο, που τους είχε προσδώσει η Ρόζα Λούξεμπουργκ. Η Λεπέν ζητά μία «μαύρη επανάσταση». Οι Γάλλοι θα απαντήσουν τι θέλουν την 7η Μαΐου και η απάντησή τους θα είναι καθοριστική για ολόκληρη την Ευρώπη.