Η Ε.Ε. θέλει να διαπραγματευθεί σε δύο στάδια: Πρώτα θα συζητηθεί η αποχώρηση της Βρετανίας και κατόπιν η μελλοντική σχέση της χώρας με την Ευρώπη. Οι Βρυξέλλες προετοιμάζονται και για πιθανό ναυάγιο των συνομιλιών. Σύμφωνα με το σχέδιο, η Ε.Ε. είναι διατεθειμένη να υπογράψει μια «μεταβατική συμφωνία» μετά το Brexit το 2019.
Μόλις πριν από δύο ημέρες ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ έλαβε την ιστορική επιστολή με το επίσημο βρετανικό αίτημα για αποχώρηση από την Ε.Ε. Τώρα είναι η σειρά του να υποβάλει ένα έγγραφο, με το οποίο επιδιώκεται να τεθούν οι βάσεις για τη μελλοντική συνεργασία με τη Μ. Βρετανία μετά την έξοδό της από την Ε.Ε. Το ευρωπαϊκό σχέδιο προβλέπει σε πρώτη φάση διαπραγματεύσεις για τη διαδικασία του Brexit και μετά το πέρας αυτών θα ακολουθήσουν συνομιλίες για το μέλλον των διμερών σχέσεων (Ε.Ε.-Βρετανίας).
Ο Ντόναλντ Τουσκ επιμένει στη συγκεκριμένη σειρά βημάτων, τα οποία περιγράφει στο εννεασέλιδο σχέδιο με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις διετείς διαπραγματεύσεις που επίκεινται, το οποίο παρουσίασε σήμερα στη Βαλέττα της Μάλτας, η οποία ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της Ε.Ε. για το τρέχον εξάμηνο. «Το ζητούμενο εδώ είναι να περιορίσουμε τη ζημιά», δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σε συνέντευξη Τύπου στη Μάλτα, επισημαίνοντας ότι αυτό είναι δίκαιο έναντι των -ακόμη- 28 κρατών μελών της ΕΕ.
Διαπραγμάτευση σε δύο φάσεις
Το σχέδιο που παρουσίασε ο Ντόναλντ Τουσκ έρχεται σε αντίθεση με τις επιθυμίες της Μ. Βρετανίας. Όπως ξεκαθάρισε πάντως, η Ε.Ε. δεν θέλει να τιμωρήσει τη χώρα. «Το Brexit από μόνο του είναι ήδη αρκετά τιμωρητικό», σχολίασε. Η βρετανή πρωθυπουργός Τερέζα Μέι είχε ζητήσει παράλληλη διαπραγμάτευση και συμφωνία τόσο για την αποχώρηση της Βρετανίας όσο και για τις μελλοντικές της σχέσεις με την Ε.Ε.. Η ελαφρά διάσταση απόψεων αντανακλά τις προσπάθειες των δύο πλευρών να διατηρήσουν στα χέρια τους μέσα πίεσης. Στο ευρωπαϊκό σχέδιο γίνεται λόγος για μια διαδικασία που θα εξελιχθεί σε δύο φάσεις.
Στόχος της πρώτης φάσης είναι η απεμπλοκή της Μ. Βρετανίας από την Ε.Ε. και η επίτευξη «όσο το δυνατό μεγαλύτερης σαφήνειας και νομικής ασφάλειας για πολίτες, επιχειρήσεις, θιγόμενους και διεθνείς εταίρους σε ό,τι αφορά τις άμεσες επιπτώσεις της εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ένωση», διευκρίνισε ο Ντόναλντ Τουσκ.
Κεντρικό ζήτημα για την Ε.Ε. είναι το μέλλον των 3,2 εκατομμυρίων πολιτών της που ζουν κι εργάζονται στη Μ. Βρετανία –κυρίως τα δικαιώματα που αφορούν την παραμονή και εργασία αλλά και τα δικαιώματα παροχών από το βρετανικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Δεύτερο βασικό θέμα είναι ο τελικός λογαριασμός που θα κληθεί να πληρώσει η Μ. Βρετανία για τις υποχρεώσεις της απέναντι στην Ε.Ε. που εκκρεμούν και οι οποίες υπολογίζονται σε δεκάδες δις ευρώ. Μόνο εφόσον διαπιστώσει η Ε.Ε. ότι έχει σημειωθεί επαρκής πρόοδος σε αυτά τα εξαιρετικά δύσκολα ζητήματα, είναι πρόθυμη να συζητήσει -σε μια δεύτερη φάση- σχετικά με τα χαρακτηριστικά των μελλοντικών της σχέσεων με τη Μ. Βρετανία. Μόνο τότε θα μπορέσουν να ξεκινήσουν και οι συνομιλίες για μια διμερή εμπορική συμφωνία, τόνισε ο Ντόναλντ Τουσκ.
Το Plan B των Βρυξελλών
Σε κάθε περίπτωση οι Βρυξέλλες προετοιμάζονται και για το ενδεχόμενο αποτυχίας των συνομιλιών, αν και επιθυμούν να συμβάλουν «εποικοδομητικά» για την επιτυχία τους. Όπως προβλέπει και το σχέδιο Τουσκ, η ΕΕ «θα εργαστεί σκληρά» ώστε να επιτευχθεί συμφωνία, «αλλά προετοιμάζεται και για να διαχειριστεί την κατάσταση σε περίπτωση που οι διαπραγματεύσεις αποτύχουν». Σύμφωνα με το σχέδιο, η Ε.Ε. είναι διατεθειμένη να υπογράψει μια «μεταβατική συμφωνία» μετά το Brexit το 2019.