Συζητώντας για παραγωγική ανασυγκρότηση

Από την έντυπη έκδοση

Του Α. Δ. Παπαγιαννίδη
[email protected]

Θα τη θυμούνται για καιρό, στην κυβέρνηση, τη σκηνοθεσία του Υπουργικού Συμβουλίου της περασμένης Δευτέρας! Όπου -με επίσημο αντικείμενο τη συζήτηση για «παραγωγική ανασυγκρότηση»- είχε σχεδιαστεί ο πρωθυπουργός να καλωσορίσει την επάνοδο της ελληνικής οικονομίας στην ανάπτυξη, την «αναπτυξιακή στροφή» με βάση την (κατά Δήμο Παπαδημητρίου) Growth Strategy, 30 σελίδες πράγμα. Που, μαζί με υπόσχεση για υποχώρηση της ανεργίας (στόχος: μείωση κατά 10 μονάδες μέχρι το 2020!), παράλληλα με «δίκαιη ανάπτυξη», από δίπλα και εκμετάλλευση της γεωστρατηγικής θέσης της χώρας, ακούγεται ούτως ή άλλως λιγάκι όπως η προσευχή των αγγέλων προς τα άστρα των δεσποινίδων της καλής κοινωνίας λησμονημένων εποχών.

Ήρθε όμως η τραγικά άβολη -αν και... προγραμματισμένη- ανακοίνωση των στοιχείων για αισθητή υποχώρηση του ΑΕΠ στο δ’ 3μηνο του 2016 και η σούπα χάλασε. Άσχημα. Περισσότερο επικοινωνιακά -για να ‘μαστε ειλικρινείς- παρά ουσιαστικά/σε όρους διαπραγμάτευσης, καθώς οι τροϊκανοί (και μάλιστα το ΔΝΤ) ουδέποτε επρόκειτο να προσαρμόσουν τις δικές τους προβλέψεις για ανάπτυξη με βάση προσωρινές ή έστω αναθεωρημένες εκτιμήσεις για... ένα 3μηνο ΑΕΠ.

Ας είναι. Στην κυβέρνηση, το γεγονός και μόνον ότι το σκέφτονται και μιλούν για παραγωγική ανασυγκρότηση -όχι, δε, με όρους της εποχής Παναγιώτη Λαφαζάνη, πρώτου φερώνυμου υπουργού στο ξεκίνημα ΣΥΡΙΖΑ- είναι ενθαρρυντικό. Θα μας επιτραπεί όμως να σταθούμε, εδώ, σε μια παράξενη σύμπτωση: την ίδια μέρα με το Υπουργικό Συμβούλιο για την παραγωγική ανασυγκρότηση γινόταν (σε μια αληθινά κατάμεστη από ανθρώπους των επιχειρήσεων αίθουσα του Royal Olympic) μια ιδιότυπη παρουσίαση/συζήτηση με θέμα «Ο ρόλος των ελληνικών παραγωγικών επιχειρήσεων στην ανασυγκρότηση της χώρας».

Τη διοργάνωση έκανε το ΡΕΥΜΑ (το ακρωνύμιο είναι από το Ριζοσπαστική Ευρωπαϊκή Μεταρρυθμιστική Ανασυγκρότηση), που στοιχείται γύρω από τον Θανάση Σκορδά, ο οποίος είχε διατελέσει υφυπουργός Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας επί κυβέρνησης Σαμαρά/Βενιζέλου και «πλήρωσε» απομακρυνόμενος (μαζί και με τον Κωστή Χατζηδάκη) τη «Συριζοποίηση» της τότε κυβέρνησης μετά τις ευρωεκλογές, καθώς φορτώθηκε το -υποτιθέμενο- πολιτικό κόστος από την προσπάθεια να προχωρήσουν κινήσεις λογικής όπως στις εμπορικές μισθώσεις ή σε θέματα εργαλειοθήκης ΟΟΣΑ.

Στη συνάντηση αυτή, το ΡΕΥΜΑ παρουσίασε την κίνηση ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ, μια άλλη πρωτοβουλία επιχειρήσεων οι οποίες προβάλλουν την εμμονή τους στην ελληνική ταυτότητα: παραγωγή κυρίως στην Ελλάδα - φορολογική έδρα στην Ελλάδα - ιδιοκτησία κυρίως ελληνική.

Τη λογική και τη στόχευση της κίνησης ανέλυσαν βασικοί εμπνευστές της, ο Άγις Πιτσιόλας της Agrino και ο Πλάτων Μαρλαφέκας της Λουξ. Μετέχουν σειρά βιομηχανιών, ιδίως από τον χώρο τροφίμων/ποτών (ΕΨΑ, Ζαγόρι, Νιτσιάκος, Νήσος, Ήλιος, Βίκος, Ζυθοποιία Αταλάντης, Ούζο Βαρβαγιάννη, Κύκνος, Γεροβασιλείου), αλλά και SKAG, Ευρωχαρτική, Writing Fields από τα είδη γραφείου. Το να ακούει κανείς τον λόγο περί επιχειρηματικότητας από ανθρώπους που πέτυχαν, που άντεξαν/αντέχουν, που θέλουν να συνεχίσουν με τη βάση αυτή ελληνικής ταυτότητας έχει -θα συμφωνήσει ο αναγνώστης- μεγαλύτερο ενδιαφέρον απ’ όποια μελέτη McKinsey/ΙΟΒΕ/ΚΕΠΕ ή όποια πολιτική πρόθεση.

Δύο άλλοι συμμετέχοντες στη διοργάνωση, ο Γιώργος Μπάλτας της ΑΣΟΕΕ /Οικονομικού Πανεπιστημίου και ο Μανώλης Αγγελάκας από τον τομέα του φαρμάκου (και ευρωβουλευτής ένα φεγγάρι) στράφηκαν γενικότερα στο τι υπήρξε «η Ελλάδα που παρήγε», ο πρώτος με έμφαση στο τι μπορεί/τι πρέπει να σημαίνει το Made in Greece, στο τι περιμένουν από την Πολιτεία, μάλλον τι χρειάζονται να δουν την Πολιτεία να αποφεύγει ο δεύτερος.

Εκείνο που η συνολική συζήτηση έφερε στην επιφάνεια -με κάποιες στιγμές να θυμίζουν πολιτική κινητοποίηση, ιδίως στα εισαγωγικά σχόλια του Θανάση Σκορδά- ήταν ότι όταν το θέμα της παραγωγικής ανασυγκρότησης έρχεται απ’ αυτό το φόρουμ στο προσκήνιο όχι σχεδιαστικά, ούτε με τη μορφή πολιτικών προθέσεων, αλλά από τις ίδιες τις παραγωγικές επιχειρήσεις, προσλαμβάνει ένα πολύ διαφορετικό περιεχόμενο.

Όταν δηλαδή αναλύεται η καταναλωτική συμπεριφορά -το πώς ο πιεσμένος πλέον καταναλωτής «κοιτάζει» προς τα ελληνικά προϊόντα-, όταν διερευνάται το πώς οι εξαγωγές προχωρούν μεν κατ’ όγκον, όμως οι τιμές τους συμπιέζονται στη διεθνή αγορά ώστε το τελικό εξαγόμενο να χωλαίνει, όταν ακόμη προσεγγίζεται το ζήτημα της φορολογικής έδρας και πώς μια επιχείρηση μπορεί να «επιζήσει» χωρίς να μετακινηθεί κι ακόμη περισσότερο χωρίς να μετακινήσει την παραγωγή της «αδειάζοντας» την απασχόληση, η συζήτηση προερχόμενη από το κοινό αυτό βαραίνει. Ουσιαστικοποιείται. Στο ερώτημα αν μεταξύ των επισήμων κέντρων «ακούει κανείς;», η απάντηση ευγενικά αρνητική.