Ισχυρό οχυρό έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη στην περιοχή Αγίου Σωζομένου, κοντά στη Λευκωσία. Η συγκεκριμένη ανασκαφή άρχισε το 2012, υπό τη διεύθυνση της Εφόρου Αρχαιοτήτων δρος Δέσποινας Πηλείδου.
Ισχυρό οχυρό έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη στην περιοχή Αγίου Σωζομένου, κοντά στη Λευκωσία. Η συγκεκριμένη ανασκαφή άρχισε το 2012, υπό τη διεύθυνση της Εφόρου Αρχαιοτήτων δρος Δέσποινας Πηλείδου.
Το οχυρό αποτελείτο από εσωτερικό τείχος πάχους 2 μέτρων, με ανάλογο παράλληλο εξωτερικό τείχος όπως και βαθύ όρυγμα ή τάφρο στην περίμετρο του εξωτερικού τείχους. Με διαστάσεις 230μ. x 230μ. θα πρέπει να ήταν και ορατό αλλά και θα επιτηρούσε ολόκληρη την περιοχή. Η κεραμική που ανευρέθη είναι περιορισμένη και πολύ φθαρμένη και περιλαμβάνει κυρίως μικρά αγγεία, σε αντίθεση με τη θέση «Τζίρπουλος», όπου τα αποθηκευτικά αγγεία αποτελούν τη μεγαλύτερη ομάδα κεραμικής.
Επίσης, και πάλι σε αντίθεση με τον πιο πάνω χώρο, δεν έχει ανευρεθεί ακόσμητη κεραμική, ίσως μια ένδειξη για τη μικρή χρονική διάρκεια χρήσης του οχυρού. Φαίνεται ότι το οχυρό δεν είχε σχέση είτε με την παραγωγή ή αποθήκευση προϊόντων και χρησιμοποιήθηκε για μικρή σχετικά χρονική περίοδο επικαλύπτοντας μόνο μια φάση του οικισμού στη θέση «Τζίρπουλος».
Η επιφανειακή επισκόπηση της περιοχής είχε ως στόχο την ταύτιση των θέσεων της Ύστερης Εποχής του Χαλκού, που έχουν ήδη εντοπιστεί στο παρελθόν, για να αξιολογηθεί η ακριβής γεωγραφική τους θέση, η έκταση και κατάσταση διατήρησής τους, όπως και η χρονολογική τους διάρκεια και χρήση. Δεκατέσσερις θέσεις που έχουν αρχικά εντοπιστεί από το Cyprus Survey, επανεντοπίστηκαν και τεκμηριώθηκαν. Οι πέντε έχουν καταστραφεί από διάφορες αναπτύξεις, ενώ έχουν εντοπιστεί και δυο νέες θέσεις.
Οι ενδείξεις επιβεβαιώνουν ότι η περιοχή του Αγίου Σωζομένου ήταν ένα σημαντικό οικονομικό και πολιτικό κέντρο της Κύπρου στην Ύστερη Εποχή του Χαλκού. Σύμφωνα με το Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου έγινε συστηματική επισκόπηση της περιοχής σε συνεργασία με την Eilis Monahan, διδακτορική φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο Cornell. Από το 2012- 2015, θέσεις που εντοπίστηκαν διαχρονικά μετά από διαδοχικές επισκοπήσεις, χαρτογραφήθηκαν με τη χρήση γεωγραφικών πληροφοριών.
Στόχος είναι η αποκόμιση μιας πληρέστερης εικόνας, μέσω της ανασκαφικής έρευνας και της μελέτης του υλικού των επισκοπήσεων, για την οίκηση της περιοχής, τον χαρακτήρα των οικισμών, τον ρόλο και τη σχέση μεταξύ των οικισμών. Αναμένεται ότι με αυτό τον τρόπο, θα βελτιωθεί η αντίληψη όσον αφορά στην εκμετάλλευση των πόρων και την κοινωνικο-οικονομική οργάνωση της ενδοχώρας του νησιού στο τέλος της Μέσης και τις αρχές της Ύστερης Εποχής του Χαλκού.