Κόσμος
Τετάρτη, 09 Μαρτίου 2005 18:23

Τέχνη και ηθική

Στις 2 Μαρτίου η Δούμα (ρωσική κάτω Βουλή) με 293 ψήφους υπέρ, υιοθέτησε απόφαση, με την οποία ζητά από την Επιτροπή Πολιτισμού να ελέγξει κατά πόσον μια όπερα, της οποίας το λιμπρέτο έχει γράψει ο αιρετικός συγγραφέας Βλαντιμίρ Σορόκιν και θα ανεβάσει το θέατρο Μπολσόι στις 23 Μαρτίου, συνάδει με τους κανόνες της ηθικής.

Ο βουλευτής του κόμματος «Ενωμένη Ρωσία» -υποστηρίζει τον πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν- Σεργκέι Νεβέροφ, στον οποίο οφείλεται αυτή η πρωτοβουλία της Δούμας, δήλωσε ότι η ενέργειά του θα πρέπει «να στείλει ένα μήνυμα». «Το Μπολσόι θα πρέπει να παρουσιάζει μεγάλα κλασικά έργα, όπως η Λίμνη των Κύκνων. Αν πρόκειται για σύγχρονα έργα, αυτά θα πρέπει να συνάδουν με τη δημόσια ηθική», υποστήριξε.

Πέτρα του σκανδάλου η όπερα με τίτλο «Τα παιδιά του Ρόζενταλ» είναι η ιστορία των κλώνων πέντε μεγάλων συνθετών, τους οποίους δημιούργησε ένας ρώσος επιστήμονας και οι οποίοι συναντώνται στη Μόσχα. Πρόκειται για τους κλώνους του Τσαϊκόφσκι, του Μότσαρτ, του Βάγκνερ, του Μουσόργκσκι και του Βέρντι.

Δεν γνωρίζουμε λεπτομέρειες του έργου, γνωρίζουμε όμως ότι υπάρχει μια ηθική στάση στην τέχνη, η οποία υπερβαίνει και τις απόψεις του καλλιτέχνη, και την πολιτική στάση του και την κοινωνική του συμπεριφορά. Το θέμα δεν είναι να αποδείξουμε την εθνικοφροσύνη του Σορόκιν, ή το κατά πόσον υπηρετεί τη δημόσια ηθική, αλλά να κρίνουμε αν είναι άξιος δημιουργός. Και αν είναι, οφείλουμε να τον «ανεβάζουμε», να τον διαβάζουμε.

Eίναι η ίδια ηθική στάση που επιτρέπει στους αναγνώστες, για παράδειγμα, να απολαμβάνουν τον Nτοστογιέφσκι, ακόμη κι αν δεν τους συγκινεί ο χριστιανισμός του.

H ελευθερία την οποία διεκδικεί το έργο τέχνης είναι μία κατάκτηση του πολιτισμού μας, και η καλλιτεχνική δημιουργία δεν είναι δυνατόν να γίνεται αποδεκτή μόνον στον βαθμό που υπηρετεί κάποιους σκοπούς (π.χ. πολιτικούς).

K.T.