Κόσμος
Τετάρτη, 30 Μαρτίου 2005 19:05

Στο φως το «κατά Ιούδαν Ευαγγέλιο»

Σχεδόν 2.000 χρόνια μετά τη διχόνοια που έσπειρε στους πρώτους χριστιανούς, το «κατά Ιούδαν Ευαγγέλιο», το οποίο αποδίδεται στον απόστολο που πρόδωσε τον Ιησού, ανακαλύφθηκε στην Αίγυπτο και ήδη μεταφράζεται στην Ελβετία, ανακοίνωσε το ελβετικό «Ιδρυμα Μαικήνας για την αρχαία τέχνη».

Το κείμενο, γραμμένο στην κοπτική γλώσσα, τη γλώσσα των χριστιανών της Αιγύπτου, βρέθηκε στην κεντρική Αίγυπτο και η μετάφρασή του στα γερμανικά, τα αγγλικά και τα γαλλικά αναμένεται να εκδοθεί του χρόνου. «Είναι ακόμη παλαιότερο από αυτό που νομίζαμε, ίσως χρονολογείται μεταξύ των αρχών του 3ου αιώνα και αρχών του 4ου αιώνα», ανακοίνωσε ο διευθυντής του ιδρύματος που εδρεύει στη Βασιλεία, Μάριο Ζαν Ρομπέρτι.

Την ύπαρξη του κειμένου είχε πιστοποιήσει ο πρώτος επίσκοπος της Λυών, Αγιος Ειρηναίος, ο οποίος γύρω στα μέσα του 2ου αιώνα είχε εκδώσει έγγραφο καταγγέλλοντας τις αιρέσεις, κυρίως εκείνη του «κατά Ιούδαν Ευαγγελίου».

Τα στοιχεία που δίνουν οι Γραφές για το πρόσωπο του Ιούδα έχουν τόσο διαμετρικές διαφορές. Τα δεδομένα, ή τουλάχιστον τα σύμφωνα με την παράδοση στοιχεία: Ο Ιησούς τόν έκρινε άξιο να ενταχθεί στον κύκλο των μαθητών, και τού ανέθεσε επιπλέον τη διαχείριση του ταμείου των Αποστόλων, ενώ γνώριζε τόσο τη δεινότητά του επί των οικονομικών, όσο και τη φιλαργυρία του.

Kάποια επεισόδια έγιναν «αφορμή εκφράσεως τού από καιρού σοβούντος εις την καρδίαν του Ιούδα μίσους και αντιπαθείας εναντίον του διδασκάλου του».

Στον Μυστικό Δείπνο ήταν παρών. Στη διάρκειά του ο Κύριος ανήγγειλε την προδοσία από έναν από τους μαθητές του αποκαλύπτοντας τον Ιούδα με μια κίνηση.

Η επόμενη σκηνή του δράματος εκτυλίσσεται στον Κήπο της Γεθσημανή, όπου συντελέστηκε η προδοσία με ένα φιλί, ασπασμό που κανονικά δείχνει αγάπη και σεβασμό (φωτογραφία).

Το μείζον ερώτημα είναι το γιατί. Είτε κινήθηκε «εκ του φόβου περί δήθεν θανατώσεως όλων εκείνων οι οποίοι είχον ακολουθήσει τον Ιησούν», είτε μάλλον από «πικρία, την οποίαν εδοκίμασεν ένεκα του απολεσθέντος χρόνου εις το πλευρόν ενός "ψευδομεσσίου"», καθώς διαψεύστηκαν οι προσδοκίες του περί εγκαθιδρύσεως κοσμικής βασιλείας του Μεσσία.

Κατά άλλους ο Ιούδας ήταν ένας κοινωνικός επαναστάτης, που δεν δέχθηκε να καταργηθεί η ελεύθερη βούλησή του ούτε από τον Θεό. Στη δυτική σκέψη έχει περάσει ως μιαρός προδότης, αν και η απολυτρωτική διαδικασία της Εκκλησίας προϋποθέτει την ενοχή.

Ο Ιούδας δεν λυτρώθηκε. Η μεταμέλειά του δεν θεωρήθηκε επαρκής. Αναγνώρισε την αθωότητα του Κυρίου, αλλά δεν τον αναγνώρισε ως Μεσσία.