Στροφή προς την εκπαίδευση;

Του Στράτου Στρατηγάκη
Mαθηματικού - ερευνητή
[email protected]

Μεγάλος θόρυβος ξέσπασε με αφορμή την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Εκπαίδευση και την κατάρτιση στην Ελλάδα. Το ένα κόμμα έριξε τις ευθύνες στο άλλο και ο τσακωμός ανέβασε το πολιτικό θερμόμετρο. Πέρα από το γελοίο του θεάματος των αντεγκλήσεων χωρίς λόγο, αφού όλοι έβαλαν το χεράκι τους για τη σημερινή  κατάντια, διαπιστώνουμε ότι ενώ η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρεται, πολύ σωστά, στην Εκπαίδευση και Κατάρτιση, οι εδώ αντιμαχόμενες παρατάξεις μιλούν για καταστροφή στην Παιδεία αδυνατώντας να ξεχωρίσουν την Παιδεία από την Εκπαίδευση.

Το θέμα, βέβαια, δεν βρίσκεται στη διατύπωση. Οι επιπτώσεις στην Εκπαίδευση διαπιστώνονται πολύ καιρό μετά την εφαρμογή των όποιων μέτρων. Οι επιδόσεις των μαθητών μας, όπως αναφέρει η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι πολύ χαμηλές στα τρία αντικείμενα του διαγωνισμού PISA που διεξάγει ο ΟΟΣΑ. Το 22,6% των μαθητών μας έχει πολύ χαμηλές επιδόσεις στην κατανόηση κειμένου, το 35,7% στα Μαθηματικά και το 25,5% στις Φυσικές Επιστήμες. Οι αντίστοιχοι μέσοι όροι των χωρών της ΕΕ είναι 17,8%, 22,1% και 16,6%, πολύ καλύτεροι από τους δικούς μας. Όσοι μπαίνουν σε τάξη γνωρίζουν ότι οι αριθμοί απεικονίζουν πολύ καλά την πραγματικότητα. Ένας στους τρεις μαθητές αδυνατεί να παρακολουθήσει το μάθημα των μαθηματικών στο Λύκειο. Συνεπώς οι αριθμοί δεν αμφισβητούνται.

Τα παιδιά που συμμετείχαν το 2012 στο διαγωνισμό βρίσκονταν στην Α Λυκείου. Πήγαν στο δημοτικό το 2002, στην εποχή της ευμάρειας. Συνεπώς οι κακές τους επιδόσεις δεν οφείλονταν στην οικονομική κρίση, αλλά στην κακή λειτουργία της εποχής της ευμάρειας. Να θυμηθούμε εδώ ότι κάποια στιγμή, όταν τελείωναν το Δημοτικό, άλλαξαν όλα τα βιβλία στην υποχρεωτική εκπαίδευση, δημιουργώντας ένα κενό που πρόσθεσε ακόμη μεγαλύτερες δυσκολίες στις ήδη υπάρχουσες. Το συμπέρασμα είναι, λοιπόν, ότι η αποτελεσματικότητα στην εκπαίδευση ήταν απαράδεκτη και στις καλές εποχές και δεν γνωρίζουμε πόσο έχουν χειροτερέψει τα πράγματα μετά το 2012, όπου η προχειρότητα κυριάρχησε.

Κάποιοι άλλοι αριθμοί, που αποτελούν θετική εξέλιξη, μου κίνησαν την περιέργεια. Ο πρώτος είναι η πρόωρη εγκατάλειψη της εκπαίδευσης και κατάρτισης που μειώθηκε από 11,3% το 2012 σε 7,9% το 2015, υπερβαίνοντας κατά πολύ το μέσο όρο των χωρών της ΕΕ που είναι 11%.  Η μείωση είναι πολύ μεγάλη για μόλις τρία χρόνια και πιστεύω ότι δεν οφείλεται στην κατάργηση της τράπεζας θεμάτων και της θέσπισης του 9,5 ως βάση για να περάσει ο μαθητής την τάξη, γεγονός που έκανε εντύπωση και στους συντάκτες της έκθεσης που περίμεναν ότι η βάση θα είναι το 10, όπως είναι το φυσιολογικό.

Ο δεύτερος αριθμός που με εντυπωσίασε είναι το ποσοστό ολοκλήρωσης των σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε νέους ηλικίας 30-34 ετών, που από 31,2% το 2012 ανέβηκε στο 40,4%, παρουσιάζοντας πολύ μεγάλη αύξηση κατά 9,2!!

Ο τρίτος αριθμός είναι η αύξηση των παιδιών που πηγαίνουν στο νηπιαγωγείο. Από 76% το 2011 σε 84% το 2014, αύξηση 8% σε μόλις τρία χρόνια.

Μήπως όλα αυτά δείχνουν στροφή προς την εκπαίδευση, ως διέξοδο στην κρίση; Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε, ακόμη είναι νωρίς, θα φανεί στο μέλλον, αλλά μετά τις εποχές των παχιών αγελάδων και του «χαβαλέ», τις εποχές που έρρεε το χρήμα και κανείς δεν έδινε σημασία στην εκπαίδευση, παρά μόνο στο lifestyle, ίσως, τώρα που τα πράγματα έσφιξαν, ο κόσμος να στρέφεται προς την εκπαίδευση ως λύση ακόμη και για καλύτερους όρους μετανάστευσης.