«Ανέτρεψε όλα τα προγνωστικά». «Κανείς δεν το περίμενε». Έχοντας αποτύχει να προβλέψουμε το ένα ή το άλλο, πώς δικαιολογείται η βεβαιότητα με την οποία επενδύουμε σε νέα σενάρια (;), γράφει η Κατερίνα Τζωρτζινάκη.
Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]
«Ανέτρεψε όλα τα προγνωστικά». «Κανείς δεν το περίμενε». Έχοντας αποτύχει να προβλέψουμε το ένα ή το άλλο, πώς δικαιολογείται η βεβαιότητα με την οποία επενδύουμε σε νέα σενάρια;
Ίσως να συμβεί πράγματι το χειρότερο. Ίσως το ενδιάμεσο. Ανάμεσα στους θριάμβους και τις καταστροφές, τα success και τα sorry stories μεσολαβούν αρκετά επεισόδια και δεν είναι σ’ όλα η λογική φρουρός. Κάποτε είναι τιμωρός.
Ισχύει από τις πολιτικές εξελίξεις και τις οικονομικές αναλύσεις μέχρι τις ακολουθίες γεγονότων, αριθμών και συμβόλων. Άλλωστε, πόσες φορές οι απαντήσεις που θεωρούνταν εσφαλμένες, που έμοιαζαν εκ πρώτης όψεως μια καθαρή ανοησία, στην πραγματικότητα ήταν μια άλλη πιθανή λύση, μόνο που είχαν ένα πιο πολύπλοκο σκεπτικό;
Το σκεπτικό του Γερμανού υπουργού Οικονομικών δεν είναι πολύπλοκο. Είναι βέβαιος ότι οι παραινέσεις της Κομισιόν για αύξηση των δαπανών στις πλεονασματικές χώρες είναι το «λάθος μονοπάτι» και μόνο η τήρηση των κανόνων δεν είναι απάτη. Οι δικές του ακολουθίες έχουν μία και μοναδική λύση. Δεν βασανίζεται από αμφιβολίες ότι οι προτάσεις που θεωρεί λανθασμένες μπορεί να αποτελούν εναλλακτικές.
Νυν υπέρ πάντων η τήρηση των κανόνων. Ποιων κανόνων, όμως, όταν υπάρχει κι εκείνο το διαβολεμένο παράδοξο του Βιτγκενστάιν; Την αδυναμία να καθορίσει κανείς έναν μονοσήμαντο κανόνα.
«Η ακολουθία 2,4,8 μπορεί να συνεχιστεί με τον 16, τον 10 ή το 2007. Πάντα μπορεί να δοθεί μια αιτιολογία, ένας κανόνας που να επιτρέπει να προσθέσει κανείς οποιονδήποτε αριθμό ως τέταρτο όρο. Οποιοσδήποτε αριθμός, οποιαδήποτε συνέχεια» («Ακολουθία της Οξφόρδης» του Γκιγιέρμο Μαρτίνες, εκδ. Πατάκη).
Αυτό δεν θα άρεσε καθόλου στον Γερμανό ταμία, που επιτίθεται σ’ ό,τι χαλά τη δική του αρμονία. Από τον Ομπάμα έως τη Βρετανία και της Ελλάς τη «σωτηρία».
Όλα τούτα δεν σημαίνουν ότι δεν μπορούμε να εμπιστευτούμε ούτε την προπαίδεια, μα πως σε κάθε ιδιοτροπία της Ιστορίας δεν είναι αναμενόμενη η ακολουθία.