Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια: Ένας θανάσιμος εχθρός

Του Dr. Γεώργιου Ι.Τασόπουλου MD,PhD
Πνευμονολόγος-Εντατικολόγος

Η 16^η Νοεμβρίου του 2016 αποτελεί  την Παγκόσμια ημέρα για τη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (Χ.Α.Π).  Με αφορμή αυτή την ημέρα η  Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (Ε.Π.Ε.) και τα μέλη της πραγματοποιούν  ενημερωτική εκστρατεία, της οποίας το κεντρικό σύνθημα είναι ‘’ Πρόσεχε τα Πνευμόνια σου… σαν τα μάτια σου!’’.

Ο όρος Χ.Α.Π  χρησιμοποιείται για την περιγραφή χρονίων παθήσεων του πνεύμονα που σαν κοινό χαρακτηριστικό τους έχουν την παρεμπόδιση της ροής του αέρα στους πνεύμονες, με αποτέλεσμα τη δυσκολία στην αναπνοή. Στη χρόνια βρογχίτιδα υπάρχει φλεγμονή των αεραγωγών με παραγωγή βλέννας, με αποτέλεσμα ο ασθενής (ο οποίος συνήθως είναι καπνιστής), να εμφανίζει βήχα με απόχρεμψη για τις περισσότερες ημέρες τριών συνεχόμενων μηνών και για δύο συνεχόμενα έτη.
Στο πνευμονικό εμφύσημα, η βλάβη αφορά τα τοιχώματα των κυψελίδων τα οποία προοδευτικά καταστρέφονται, ενώ διαταράσσεται και η αρχιτεκτονική του πνεύμονα με αποτέλεσμα στην εκπνοή οι βρόγχοι να στενεύουν υπερβολικά και να εγκλωβίζουν αέρα ο οποίος δε μπορεί να αποβληθεί.

Ως κυριότερες αιτίες της Χ.Α.Π. αναφέρονται:

• Το κάπνισμα το οποίο αποτελεί τον κύριο παράγοντα κινδύνου, με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ) να εκτιμά ότι το 2005 5,4 εκατ. άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από αυτό, ενώ το 2030 αυτοί οι θάνατοι αναμένεται να αυξηθούν σε 8,3 εκατ. ετησίως.
• Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι η ατμοσφαιρική ρύπανση, η χρήση καυσίμων βιομάζας όπως το κάρβουνο, η χρήση επαγγελματικών ειδών όπως η σκόνες και τα χημικά, ενώ παράγοντα κινδύνου αποτελούν καιοι συχνές λοιμώξεις του αναπνευστικού κατά την παιδική ηλικία.

Η διάγνωση της Χ.Α.Π σήμερα γίνεται σχετικά εύκολα από τους ειδικούς Πνευμονολόγους με το ιστορικό, την κλινική εξέταση και τον εργαστηριακό έλεγχο με τη σπιρομέτρηση να αποτελεί την πλέον ειδική και εύκολη εξέταση για τη διάγνωση και παρακολούθηση της νόσου. Πολύτιμες πληροφορίες μπορεί να μας δώσει και η ακτινογραφία θώρακος ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις ασθενών χρήσιμες εξετάσεις είναι τα αέρια αίματος και η αξονική ακτινογραφία θώρακος.

Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία συνιστά:

• Οι καπνιστές άνω των 30 ετών με ένα έστω από τα ακόλουθα συμπτώματα: βήχα, απόχρεμψη ή δύσπνοια να επισκεφθούν Πνευμονολόγο και προφανώς να διακόψουν το κάπνισμα
• Όλοι οι καπνιστές πρέπει να κάνουν ετήσια σπιρομέτρηση σε Ειδικό Πνευμονολόγο
• Οι πάσχοντες πρέπει να μπουν σε ειδικό πρόγραμμα θεραπείας και αποφυγής παραγόντων κινδύνου

Επίσης η Ε.Π.Ε. καλεί την πολιτεία να επανδρώσει τις υγειονομικές μονάδες με Ειδικούς Πνευμονολόγους για να αντιμετωπιστεί αυτή η παγκόσμια επιδημία και όλους τους αρμοδίους να βοηθήσουν στην ανάπτυξη προγραμμάτων διακοπής καπνίσματος.

Οι στόχοι της αποτελεσματικής διαχείρισης της Χ.Α.Π είναι οι παρακάτω:

• Η πρόληψη της εξέλιξης της νόσου
• Η ανακούφιση των συμπτωμάτων
• Η βελτίωση της αντοχής στην άσκηση
• Η βελτίωση της κατάστασης της υγείας
• Η πρόληψη και η θεραπεία των επιπλοκών
• Η πρόληψη και η θεραπεία των παροξύνσεων της νόσου
• Η μείωση της θνησιμότητας

Η θεραπεία της Χ.Α.Π γίνεται με φάρμακα τα οποία βελτιώνουν τα συμπτώματα και την αναπνευστική λειτουργία ενώ παράλληλα μειώνουν σημαντικά των αριθμό των παροξύνσεων των ασθενών που πάσχουν από τη νόσο.
Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πρόοδοι στην αντιμετώπιση της Χ.Α.Π και με μη φαρμακευτικά μέσα (αναπνευστική αποκατάσταση).