Συνεργαζόμενος για πρώτη φορά με το ΚΘΒΕ, ο Θανάσης Παπαγεωργίου σκηνοθετεί ένα κορυφαίο αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα, που αποτέλεσε τομή στη σύγχρονη λογοτεχνία και αγαπήθηκε όσο λίγα, το «Τρίτο στεφάνι» του Κώστα Ταχτσή, και μας μιλά για την παράσταση που παρουσιάζεται στη Σκηνή Σωκράτης Καραντινός της Μονής Λαζαριστών.
Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
Συνεργαζόμενος για πρώτη φορά με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ), ο Θανάσης Παπαγεωργίου σκηνοθετεί ένα κορυφαίο αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα, που αποτέλεσε τομή στη σύγχρονη λογοτεχνία και αγαπήθηκε όσο λίγα, το «Τρίτο στεφάνι» του Κώστα Ταχτσή, και μας μιλά για την παράσταση που παρουσιάζεται στη Σκηνή Σωκράτης Καραντινός της Μονής Λαζαριστών.
Πώς χαρακτηρίστηκε αυτό το σπουδαίο μυθιστόρημα από τους κριτικούς, αλλά και από τον ίδιο τον συγγραφέα του;
Έχουν γραφτεί τόσα πολλά πάνω σε αυτό, που, ό,τι και να προσθέσω εγώ, θα είναι μια φλυαρία. Η εκδοτική του επιτυχία, η καθιέρωσή του σαν ένα από τα σπουδαιότερα γραπτά της εποχής μας και η μέχρι τώρα πορεία του σαν θεατρικό έργο, τόσο εδώ, όσο και στην Κύπρο, αποδεικνύουν το μέγεθος του έργου του.
Τι σκιαγραφεί ο Κώστας Ταχτσής μέσα από το αυτοβιογραφικό αυτό έργο;
Μια Ελλάδα ζωγραφίζει. Όχι τόσο ιστορικά, όσο κοινωνικά - έτσι κι αλλιώς, αυτά τα δυο συμβαδίζουν πάντοτε -, παρουσιάζοντας, μέσα από τις αφηγήσεις δύο φιλενάδων, αλλά, κυρίως, της Εκάβης, την πορεία μιας χώρας από το 1900 μέχρι το 1956. Δεκαετίες με κοσμογονικές αλλαγές σε όλα τα επίπεδα.
Ποια είναι τα βιώματα των δύο ηρωίδων του και ποιες παθογένειες αποκαλύπτονται μέσα από την ιστορία τους;
Τα βιώματα είναι ίδια με αυτά, που έχουν περάσει εκατομμύρια Ελληνίδες. Δεν είναι εκεί η αξία του. Το σπουδαίο είναι ο χειμαρρώδης λόγος, η αληθινή γλώσσα και ο τρόπος που τοποθετεί αυτές τις ηρωίδες μέσα στον κοινωνικό περίγυρο. Εκάβες και Νίνες υπάρχουν χιλιάδες, το θέμα είναι πώς τις περιγράφεις. Και ο Ταχτσής το κάνει αυτό με πολύ ειλικρινή τρόπο, ίσως επειδή μιλάει για δικά του πρόσωπα, οικεία, πρόσωπα που τον πόνεσαν πολύ και, ίσως, του διαμόρφωσαν τον χαρακτήρα του και την ιδιαίτερη ζωή που έζησε.
Πού επικεντρώνεται η σκηνοθετική σας ματιά;
Στο να μπορέσει να βγει ένα γλυπτό αντάξιο των προθέσεων του συγγραφέα. Θα ήθελα, αν ζούσε, να έβλεπε τις ηρωίδες του και να ένιωθε ότι δεν προδόθηκε η επιθυμία του.
Από την εποχή του έργου μέχρι σήμερα, υπάρχει ουσιαστική πρόοδος στο θέμα της απελευθέρωσης από τις καταπιεστικές δομές της οικογένειας και της κοινωνίας;
Ελάχιστη, θα έλεγα. Μπορεί στα μεγάλα αστικά κέντρα να υπάρχει μια διαφορά, αλλά νομίζω ότι είναι επιφανειακή. Στο κάτω κάτω, κι αυτά από εσωτερικούς μετανάστες αποτελούνται. Κι έτσι, όλος ο επαρχιωτισμός που μας έδερνε ανέκαθεν εξακολουθεί να είναι ο οδηγός μας σε κάθε αφομοίωση των μεγάλων κοινωνικών αλλαγών. Η έλλειψη παιδείας μας είναι εμφανής, παρ’ όλες τις φιλότιμες προσπάθειες των γονιών μας να μας απαλλάξουν από τις δικές τους αμαρτίες. Στη ζωή μας, παραμονεύει ένα σχολείο με τις δικές του αγκυλώσεις, μια ανεπαρκής παιδεία και μια κάκιστη πολιτική κατάσταση, που δεν είναι δυνατό να μας επιτρέψουν να προοδεύσουμε.
Μερικές φορές, αμφιβάλλει κανείς και αν θέλουν να μας δουν προοδευμένους. Το βόλεμα είναι η προσφιλέστερη μέθοδος του Έλληνα και η ευκολία, με την οποία αντιμετωπίζονται τα προβλήματα, καταντάει καμιά φορά αφελής. Αυτό είναι εμφανές κάθε που καλούμαστε να εκλέξουμε τους κυβερνήτες μας. Μια ματιά στο ποιόν της Βουλής, πείθει για τις επιλογές μας, την αισθητική μας και την αδιαφορία μας. Αλλά αυτά έχουν ειπωθεί από την εποχή του Ισοκράτη: «το της πόλεως όλης ήθος, ομοιούται τοις άρχουσιν».
Όσον αφορά στη σημερινή κατάσταση της Ελλάδας, ποια είναι τα συναισθήματά σας;
Η δουλειά μου είναι από τη φύση της αισιόδοξη. Δεν επιτρέπεται να κάνεις ένα επάγγελμα που επηρεάζει το κοινωνικό σύνολο και να το γεμίζεις με απαισιοδοξία. Δυστυχώς, όμως, στην πραγματικότητα, δεν βλέπω να υπάρχει ηγέτης, που θα βάλει σε μια τάξη αυτή την αναρχία που χαρακτηρίζει τον δημόσιο και τον ιδιωτικό βίο. Και αν ο δεύτερος είναι προσωπική υπόθεση του καθενός, ο πρώτος είναι εκείνος που τον επηρεάζει και τον καθοδηγεί.
Πώς θα μπορούσαμε να βγούμε από αυτό το τέλμα;
Το είπα και πριν: μόνο με την παιδεία. Μια παιδεία που θα άρχιζε αυτήν τη στιγμή στα παιδάκια του δημοτικού και θα απέφερε καρπούς μετά από είκοσι χρόνια. Αλλά, επειδή τίποτα δεν αρχίζει και ούτε πρόκειται, ας συμβιβαστούμε με αυτό που έχουμε και ας κοιτάξουμε να περισώσουμε ο καθένας μας ό,τι μπορεί. Ο καθένας από το μετερίζι του.
Ταυτότητα παράστασης
Διασκευή: Σταμάτης Φασουλής - Θανάσης Α. Νιάρχος, σκηνοθεσία - δραματουργική επεξεργασία - φωτισμοί: Θανάσης Παπαγεωργίου, σκηνικά: Γιώργος Πάτσας, κοστούμια: Λέα Κούση, μουσική: Δημήτρης Μαραμής, μουσική διδασκαλία: Νίκος Βουδούρης, βοηθός σκηνοθέτη: Κοραλία Τσόγκα, B’ βοηθός σκηνοθέτη: Κική Στρατάκη, βοηθός σκηνογράφου: Δανάη Πανά, βοηθός ενδυματολόγου: Ήρις Τσαγκαλίδου, οργάνωση παραγωγής: Φιλοθέη Ελευθεριάδου.
Παίζουν με αλφαβητική σειρά: Κατερίνα Αλέξη, Μομώ Βλάχου, Θανάσης Δισλής, Έφη Δρόσου, Γιώργος Ευαγόρου, Ελένη Ζιάννα, Ελένη Θυμιοπούλου, Θόδωρος Ιγνατιάδης, Γιάννης Καραμφίλης, Δημήτρης Κολοβός, Βασίλης Λέμπερος, Άννα Μαντά, Νικόλας Μαραγκόπουλος, Χρίστος Νταρακτσής, Λίλιαν Παλάντζα, Χάρης Παπαδόπουλος, Βασίλης Παπαδόπουλος, Μαριάννα Πουρέγκα, Θάλεια Σκαρλάτου, Τζένη Σκαρλάτου, Θόδωρος Σκούρτας, Μάρα Τσικάρα, Κοραλία Τσόγκα, Μαρία Χατζηϊωαννίδου, Άννη Χούρη. Συμμετέχουν επίσης: Γιάννης Καράμπαμπας, Χρήστος Διαμαντούδης και οι μικροί Αχιλλέας Νεραντζής και Δημήτρης Στόκας.
Πληροφορίες
Μονή Λαζαριστών - Σκηνή Σωκράτης Καραντινός: Κολοκοτρώνη 25 - 27, Σταυρούπολη - Θεσσαλονίκη, τηλ.: 2315 200200. Διάρκεια παραστάσεων: έως 9 Απριλίου 2017: Τετάρτη έως Κυριακή. Τιμές εισιτηρίων: Τετάρτη και Πέμπτη: γενική είσοδος: 5 ευρώ, Παρασκευή: κανονικό (θέσεις πλατείας): 10 ευρώ, εκπτωτικό (θέσεις εξώστη, φοιτητικό, άτομα άνω των 65): 8 ευρώ, ομαδικό (για κρατήσεις άνω των 20 ατόμων): 7 ευρώ. Σάββατο και Κυριακή: κανονικό θέσεις πλατείας: 13 ευρώ, κανονικό θέσεις εξώστη: 10 ευρώ, εκπτωτικό (φοιτητικό, άτομα άνω των 65): 8 ευρώ, ομαδικό (για κρατήσεις 20 ατόμων και άνω): 7 ευρώ.
Άνεργοι για όλες τις παραγωγές του ΚΘΒΕ: δωρεάν (Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή: 20 θέσεις σε κάθε παράσταση για τις παραγωγές στο Βασιλικό Θέατρο, στην ΕΜΣ και στη Σκηνή Σωκράτης Καραντινός της Μονής Λαζαριστών, 10 θέσεις σε κάθε παράσταση για τις παραγωγές στο Φουαγιέ ΕΜΣ και στο Μικρό Θέατρο), ΑΜΕΑ: δωρεάν, πολύτεκνοι: 5 ευρώ, δάσκαλοι - καθηγητές: 10 ευρώ, ατέλειες: εφόσον υπάρχουν διαθέσιμες θέσεις, ισχύουν ατέλειες ΕΣΗΕΜΘ, ΕΣΗΕΑ, ΣΕΗ, Τμημάτων Θεάτρου, Δραματικών Σχολών, Σκηνοθετών.