Οι παθογένειες του πολιτικού συστήματος είναι η μία πλευρά του νομίσματος που καθηλώνει την Ελλάδα ως τον τελευταίο επενδυτικό προορισμό στην Ευρώπη. Η άλλη αφορά το προφίλ του Έλληνα, αυτό καθαυτό, ως πολίτη και καταναλωτή, γράφει ο Βασίλης Κωστούλας.
Από την έντυπη έκδοση
Του Βασίλη Κωστούλα
[email protected]
Οι παθογένειες του πολιτικού συστήματος είναι η μία πλευρά του νομίσματος που καθηλώνει την Ελλάδα ως τον τελευταίο επενδυτικό προορισμό στην Ευρώπη. Η άλλη αφορά το προφίλ του Έλληνα, αυτό καθαυτό, ως πολίτη και καταναλωτή.
«Το σύστημα της ελεύθερης αγοράς και της ελεύθερης οικονομίας είναι το καλύτερο σύστημα στο οποίο μπορεί να βασιστεί το μέλλον του κόσμου». Κοινή παραδοχή σε ολόκληρο τον ανεπτυγμένο κόσμο. Κι όμως.
Η Ελλάδα βρίσκεται στην 6η θέση από το τέλος της κατάταξης των χωρών που υιοθετούν τη συγκεκριμένη άποψη ως αρχή που διέπει τη λειτουργία τους. Μόνο το 52% των πολιτών της πιστεύει στον τρόπο που έχουν αναπτυχθεί οι πιο προηγμένες οικονομίες. Καλά κρατεί στην ελληνική κοινωνία η έννοια του «κράτους» και της «ελεγχόμενης αγοράς».
Το γεγονός αυτό, από μόνο του, εξηγεί σε μεγάλο βαθμό τα αίτια και τις συνθήκες της ελληνικής κρίσης. Πολλώ μάλλον διαμορφώνει ένα εθνικό προφίλ αποκρουστικό για όσους επιθυμούν να επενδύσουν σε δραστηριότητες οι οποίες παράγουν θέσεις εργασίας και προστιθέμενη αξία.
Γιατί μια εταιρεία να προτιμήσει μια χώρα όπου το 90% των πολιτών πιστεύει ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις δεν πληρώνουν τους φόρους τους; Η Ελλάδα είναι η τελευταία χώρα στον κόσμο που γνωρίζει ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις είναι αυτές που δύσκολα μπορούν να αποφύγουν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις.
Αν κάτι δεν είναι δημοφιλές στον αδύναμο κρίκο της Ευρώπης, αυτό είναι η έννοια της πολυεθνικής επιχείρησης. Τα χρόνια της κρίσης οι Έλληνες «συμπαθούν» περισσότερο την Τουρκία παρά τη Γερμανία· οι δύο τελευταίες χώρες σε δημοφιλία στην Ελλάδα.
Τίποτε δεν είναι τυχαίο. Με την προσέγγιση αυτή ως εθνική γραμμή, τουλάχιστον 1 στους 5 Έλληνες δηλώνει ότι αδυνατεί να πληρώσει τους φόρους του. Ένας στους 3 καταναλωτές στο σούπερ μάρκετ έφτασε στο σημείο να επιλέγει ανάμεσα στο σαμπουάν και τη φέτα.
«Ο Έλληνας κουβαλά μια αντισυστημικότητα απέναντι σε οτιδήποτε είναι μεγάλο. Αισθάνεται οργή και ντροπή πάνω στη βάση ότι κάποιοι τρίτοι έχουν κάνει κακό στη ζωή του. Το “win” έχει τελειώσει. Υπάρχει μόνο το “lose”. Βλέπουμε μια τεράστια αίσθηση θυματοποίησης. Το σύνθημα του Έλληνα σήμερα είναι το “destroy order”» έλεγε ο πρόεδρος του Συλλόγου Εταιρειών Δημοσκόπησης και Έρευνας Αγοράς, Δημήτρης Μαύρος, στο πρόσφατο συνέδριο της «Ν», για τα καταναλωτικά αγαθά και το λιανεμπόριο.
Ο Έλληνας λειτουργεί με το συναίσθημα. Οι προκαταλήψεις υπερέχουν στατιστικών και δεδομένων. Η προσέγγιση είναι λάθος και αποτρέπει την αντιστροφή της πορείας.