Λίγες ώρες μετά την επισημοποίηση του αποτελέσματος των τοπικών εκλογών στο κρατίδιο Μεκλεμβούργου-Πομερανίας και την ανάδειξη του ξενοφοβικού, ακροδεξιού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) ως δεύτερης δύναμης, μετά τους Σοσιαλδημοκράτες, που παραμένουν στο τιμόνι του κρατιδίου, ετέθη το ερώτημα «αν πρόκειται για ήττα της δημοκρατικής Γερμανίας ή προσωπική αποτυχία της καγκελαρίου Μέρκελ».
Από την έντυπη έκδοση
Του Δημήτρη Χατζηδημητρίου
[email protected]
Λίγες ώρες μετά την επισημοποίηση του αποτελέσματος των τοπικών εκλογών στο κρατίδιο Μεκλεμβούργου-Πομερανίας και την ανάδειξη του ξενοφοβικού, ακροδεξιού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) ως δεύτερης δύναμης, μετά τους Σοσιαλδημοκράτες, που παραμένουν στο τιμόνι του κρατιδίου, ετέθη το ερώτημα «αν πρόκειται για ήττα της δημοκρατικής Γερμανίας ή προσωπική αποτυχία της καγκελαρίου Μέρκελ».
Το AfD, ένα κόμμα με μόλις τρίχρονη παρουσία στη δημόσια ζωή της Γερμανίας, μετέχει ήδη σε 9 από τα 16 τοπικά κοινοβούλια και όπως όλα δείχνουν θα κερδίσει, σε δύο εβδομάδες, και την είσοδό του στο αντίστοιχο του Βερολίνου, ενώ ήδη όλοι προεξοφλούν πως θα καταφέρει να εισέλθει και στην Ομοσπονδιακή Βουλή (Bundestag), μετά τις εθνικές εκλογές, τον Σεπτέμβριο του 2017.
Με μια μονοθεματική ατζέντα, προσηλωμένη στο μεταναστευτικό ζήτημα, αλλά και αξιοζήλευτη πολυσυλλεκτικότητα -κερδίζει ψήφους απ’ όλο το πολιτικό φάσμα- το AfD μπορεί να αναβιώσει εφιαλτικές μνήμες από το σκοτεινό παρελθόν της Γερμανίας, αλλά πολύ δύσκολα μπορεί να αμφισβητήσει τη συνταγματική-δημοκρατική τάξη.
Η Γερμανία του 21ου αιώνα δεν είναι η Γερμανία της Βαϊμάρης των πρώτων δεκαετιών του περασμένου αιώνα.
Ωστόσο, η εκλογική ενίσχυσή του, από κάλπη σε κάλπη, μπορεί να το καταστήσει και να το παγιώσει ως τρίτη πολιτική δύναμη στη Γερμανία, γεγονός ικανό να προκαλέσει αναταράξεις στην πολιτική ζωή μιας χώρας που έχει συνηθίσει τις συμμαχικές κυβερνήσεις συνεργασίας.
Για την ώρα, η εκλογική επιτυχία του AfD στις προχθεσινές εκλογές στέλνει στα αζήτητα της Ιστορίας το δόγμα Στράους, που για δεκαετίες κυριάρχησε στα πολιτικά πράγματα της Γερμανίας.
Ο ακραία συντηρητικός -ιστορική κι εμβληματική μορφή των Χριστιανοκοινωνιστών της Βαυαρίας- Φραντς Γιόζεφ Στράους, διακηρύσσοντας ότι «δεξιά της Χριστιανοδημοκρατίας είναι μόνον ο τοίχος. Θέση για άλλο συντηρητικό κόμμα εκεί, δεν υπάρχει», όχι μόνο ενσωμάτωσε στη Χριστιανοδημοκρατική Ένωση ακραία δεξιούς πολίτες, αλλά όρισε και το πλαίσιο ανοχής της μεταπολεμικής, δημοκρατικής Γερμανίας απέναντι σε αναβιώσεις και πρακτικές της ακροδεξιάς. Αυτό, παρά την προχθεσινή επιτυχία των ξενοφοβικών-ακροδεξιών του AfD, πολύ δύσκολα θα αλλάξει, πολύ περισσότερο που η πίστη στον δημοκρατικό κανόνα είναι βαθιά ριζωμένη στη Γερμανία, η οποία παραμένει ηγέτιδα δύναμη στην Ευρώπη και με απόσταση η πλέον επιτυχημένη -οικονομικά- χώρα της Ε.Ε.
Το προχθεσινό αποτέλεσμα στο κρατίδιο του Μεκλεμβούργου-Πομερανίας, με μόλις 1,6 εκατομμύρια κατοίκους σε έναν συνολικό πληθυσμό 80 εκατομμυρίων, μοιάζει να είναι και να συνιστά προσωπική πολιτική δοκιμασία -και αποδοκιμασία- της καγκελαρίου Άγκελα Μέρκελ.
Ήδη στον γερμανικό Τύπο πληθαίνουν τα άρθρα και οι εκτιμήσεις όσων θεωρούν ότι το «άστρο» Μέρκελ οδεύει προς τη δύση του.
Και τούτο, διότι το κρατίδιο αυτό δεν είναι απλώς ένα από τα 16 ομόσπονδα κρατίδια που συγκροτούν την Ομοσπονδία. Είναι η εκλογική περιφέρεια της ιδίας της καγκελαρίου και όπως σημειώνει το έγκυρο «Spiegel», «οι ξενοφοβικοί της Εναλλακτικής για τη Γερμανία προκάλεσαν εξέγερση των ψηφοφόρων σχεδόν στο ίδιο της το σαλόνι. Έκαναν την προεκλογική εκστρατεία από την αρχή μονοθεματική, κεφαλαιοποιώντας την αντίθεση των ψηφοφόρων στην προσφυγική πολιτική της καγκελαρίου».
Με τη δημοτικότητά της στο χαμηλότερο σημείο της πενταετίας -στο 45%- η καγκελάριος Μέρκελ έδωσε χθες την απάντησή της από την Κίνα, όπου μετέχει στις εργασίες της συνόδου κορυφής του G20, επιβεβαιώνοντας ότι δεν πρόκειται να αποδεχθεί -και πολύ περισσότερο να απολογηθεί- ότι η μεταναστευτική πολιτική της είναι λανθασμένη, όπως της καταμαρτυρούν και οι Χριστιανοκοινωνιστές της Βαυαρίας.
Ναι, δήλωσε πως είναι δυσαρεστημένη από τα εκλογικά αποτελέσματα στην περιφέρεια της, αλλά επέμενε πως η προσφυγική πολιτική της ήταν σωστή και δεσμεύτηκε να «ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη» των Γερμανών.
Η καγκελάριος φαίνεται να απορρίπτει τις εκτιμήσεις ότι «πρόκειται για μια οδυνηρή ήττα της πολιτικής των ανοιχτών συνόρων», αλλά προφανώς έχει πλήρη επίγνωση των δυσκολιών που προκαλεί η άνοδος του AfD στις προσπάθειές της να πείσει τους Γερμανούς πολίτες για την ορθότητά της.
Αυτό που καλείται να αντιμετωπίσει αμέσως, είναι να διατηρήσει τη συνοχή του κόμματός της και τη στήριξή του στη μεταναστευτική πολιτική της, γνωρίζοντας ότι στις αρχές Δεκεμβρίου θα κληθεί να δώσει μια μείζονα πολιτική μάχη στο συνέδριο του CDU, αν θέλει να επανεκλεγεί πρόεδρος του κόμματος και να προωθήσει την υποψηφιότητά της για μια τέταρτη θητεία στην καγκελαρία.
Στον αγώνα αυτόν δεν τη βοηθούν, πάντως, τα στοιχεία που διαμορφώνει η πραγματικότητα, καθώς μία ημέρα μετά την ήττα της ανακοινώθηκε ότι ο αριθμός των μεταναστών που αιτήθηκαν κοινωνικές παροχές αυξήθηκε κατά 169% πέρυσι.
Περίπου 975.000 μετανάστες λάμβαναν διάφορες παροχές στα τέλη του 2015, με βάση τον Νόμο περί Παροχών για τους Αιτούντες Άσυλο, ανακοίνωσε η Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία. Πρόκειται για υπερδιπλασιασμό του αριθμού των δικαιούχων, αφού το 2014 ήταν μόνο 363.000. Οι κρατικές δαπάνες για την κάλυψη των παροχών στους μετανάστες αυξήθηκαν κατά 120% το 2015, φτάνοντας σχεδόν τα 5,3 δισεκατομμύρια ευρώ.
Το μέγεθος της κρατικής βοήθειας προς τους μετανάστες έχει εξοργίσει πολλούς Γερμανούς, κυρίως στα φτωχότερα, ανατολικά κρατίδια της χώρας, που δεν πείθονται από τις διαβεβαιώσεις της καγκελαρίου Μέρκελ, ότι δεν έχουν περικοπεί επιδόματα για τους Γερμανούς πολίτες, προκειμένου να δοθούν στους πρόσφυγες.
Ο χρόνος δεν είναι σύμμαχός της.